Tôi nghĩ: Vui tươi, theo cách hiểu thông thường, là vui và tươi. Vui tươi nói lên cả thực tế vật chất lẫn trạng thái tinh thần. Không chỉ nói mâm cao cỗ đầy, mà còn nói đến mỹ tục, thuần phong. Có câu: Lời chào cao hơn mâm cỗ. Chẳng phải thế sao?
Đã có thời, biểu tượng vui tươi của ngày Tết, là:
Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh
Nhưng đó đâu phải là cho tất cả, kể cả người nghèo.
Nhà thơ Nguyễn Công Trứ có lời tự sự:
Tết nhất anh ni ai nói nghèo
Nghèo mà lịch sự đố ai theo
Bánh chưng chất chặt chừng ba chiếc
Rượu thuốc ngâm dầy độ nửa siêu
Bánh chưng không đầy nồi. Rượu thuốc không đầy lọ. Cái nghèo là thế đó.
Nhà thơ Tú Xương, cũng thuộc loại nghèo, chế giễu kẻ giàu sang:
Lẳng lặng mà nghe nó chúc giàu:
Trăm, nghìn, vạn mớ để vào đâu?
Phen này, ắt hẳn gà ăn bạc
Đồng rụng, đồng rơi, lọ phải cầu
Và:
Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang:
Đứa thì mua tước, đứa mua quan
Phen này ông quyết đi buôn lọng
Vừa bán vừa la cũng đắt hàng
Thời trước là thế. Thời cách mạng như thế nào?
Đời sống vui tươi là một phần của hạnh phúc, là động lực thúc đẩy khí thế và khí phách. Vui tươi của cách mạng thể hiện trong mọi tình huống, dù là trong lúc khó khăn, gian nan và vất vả đến cùng cực.
Mở đầu cuộc kháng chiến chống Pháp, năm 1946, Bác Hồ đọc lời kêu gọi:
Hỡi đồng bào toàn quốc!
Chúng ta muốn hòa bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa!
Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.
Bác còn có thơ:
Tết này ta tạm xa nhau
Chắc rằng ta sẽ Tết sau sum vầy.
Và:
Đến ngày kháng chiến thành công
Chúng ta cùng uống một chung rượu đào.
Năm 1961 là đỉnh cao thắng lợi của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà.
Bác có thơ:
Mừng năm mới, mừng xuân mới,
Mừng Việt Nam, mừng thế giới,
Đường lên hạnh phúc rộng thênh thênh...
Nhà thơ Tố Hữu khắc họa bằng tiếng reo:
Xuân ơi xuân, vui tới mông mênh
Biển vui dâng sóng trắng đầu ghềnh
Thơ đã hát, mát trong lời chúc:
Đường lên hạnh phúc rộng thênh thênh…
Xuân 1968, mùa xuân của tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân, Bác Hồ có thơ:
Xuân này hơn hẳn mấy Xuân qua,
Thắng trận tin vui khắp nước nhà.
Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ.
Tiến lên! Toàn thắng ắt về ta.
Xuân 1969, mùa xuân cuối cùng của Bác, Bác nói lên niềm tin tất thắng của dân tộc:
Năm qua thắng lợi vẻ vang,
Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to.
Vì độc lập, vì tự do,
Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào.
Tiến lên! Chiến sĩ, đồng bào,
Bắc-Nam sum họp, Xuân nào vui hơn!
Kế thừa truyền thống của Bác, các đồng chí đứng đầu Đảng và Nhà nước ta sau này, cứ mỗi lần Tết đến, Xuân về, đều có lời chúc mừng hay kêu gọi rất vui tươi mà cũng đậm đà khí phách, tin tưởng ở năm mới, ở tương lai, động viên cổ vũ toàn quốc đồng bào tiến lên phía trước.
***
Năm Nhâm Dần 2022 đến vào lúc đất nước ta, nhân dân ta vừa trải qua một năm đầy sóng gió, một cuộc chiến rất quyết liệt chống đại dịch Covid-19, một kẻ thù tuy không gươm đao nhưng rất quái ác, đang hoành hành ở nhiều nước trên thế giới, làm thiệt hại đến hàng chục triệu người. Với bản lĩnh Việt Nam, chúng ta đã có quyết sách, từ “không Covid”, đến thích ứng an toàn, linh hoạt, nhất là đã động viên cả hệ thống chính trị cùng chung sức, đồng lòng chống dịch, nhờ đó đã bước đầu kiểm soát được dịch, tuy nhiên tình hình vẫn còn diễn biến phức tạp.
Phải chăng đó là lý do Đảng và Nhà nước ta chủ trương không chỉ tổ chức mừng xuân, đón Tết lành mạnh, an toàn, tiết kiệm mà còn yêu cầu phải tạo khí thế, quyết tâm tiếp tục thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng?
Cũng cần nói thêm rằng, dù trong hoàn cảnh nào, cái Tết sắp tới cũng sẽ được tổ chức vui tươi-vui tươi theo cái nghĩa tôi đã nói trên. Bởi trong năm qua, bên cạnh những tổn thất nhất định về người và của, ta vẫn giành được những thành tựu đáng ghi nhận trên tất cả các lĩnh vực-từ chính trị, kinh tế-xã hội đến an ninh-quốc phòng và nhất là ngoại giao. Như một đồng chí lãnh đạo của ta nói: Ta quyết biến không thành có, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành có thể.
Xuân Nhâm Dần 2022
