Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam tháng 4 và bốn tháng đầu năm đã đạt được kết quả tích cực. Cụ thể, sản xuất công nghiệp tháng 4 tiếp tục xu hướng tăng trưởng phục hồi với chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) ước tính tăng 0,8% so với tháng trước và tăng 6,3% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung bốn tháng đầu năm 2024, IIP ước tính tăng 6,0% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2023 giảm 2,5%).
Sự phục hồi tương đối toàn diện
Tính đến ngày 20/4, tổng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam bao gồm cấp mới, điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt gần 9,27 tỷ USD, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, vốn FDI thực hiện tại Việt Nam trong bốn tháng đầu năm ước đạt 6,28 tỷ USD, tăng 7,4% so với cùng kỳ năm trước. Đây là số vốn FDI thực hiện cao nhất của bốn tháng đầu năm trong 5 năm qua.
Về xuất, nhập khẩu hàng hóa, trong tháng 4, kim ngạch ước đạt 61,20 tỷ USD, giảm 5,2% so với tháng trước và tăng 15% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung bốn tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 238,88 tỷ USD, tăng 15,2% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 15%; nhập khẩu tăng 15,4%. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 8,4 tỷ USD (trong khi cùng kỳ năm trước xuất siêu 7,66 tỷ USD).
Đáng chú ý, lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 4 đạt gần 1,6 triệu lượt, tăng 58,2% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung bốn tháng qua, khách quốc tế đến Việt Nam đạt 6,2 triệu lượt người, tăng 68,3% so với cùng kỳ năm trước; tăng 3,9% so với cùng kỳ năm 2019 (năm chưa xảy ra dịch Covid-19).
“Kết quả này có được là nhờ chính sách thị thực thuận lợi, các chương trình kích cầu du lịch hấp dẫn đang tiếp tục phát huy tác dụng, thu hút lượng khách quốc tế đến Việt Nam tăng khá cao so với cùng kỳ năm trước”, Tổng cục Thống kê lý giải.
Với những tín hiệu tích cực trong những tháng đầu năm, tại sự kiện Công bố Báo cáo điểm lại - Cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam diễn ra cuối tháng 4 vừa qua, bà Dorsati Madani, chuyên gia kinh tế cao cấp của Ngân hàng Thế giới (WB) vẫn giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam là 5,5% trong năm 2024 và sẽ tăng lên 6% trong năm 2025.
Dự báo này dựa trên giả định xuất khẩu các mặt hàng chế tạo sẽ tiếp tục phục hồi trong năm 2024 khi nhu cầu trên toàn cầu từng bước được cải thiện; thị trường bất động sản được dự báo sẽ xoay chiều vào cuối năm 2024 và trong năm 2025 khi tình trạng đóng băng ở thị trường trái phiếu có dấu hiệu được giải tỏa.
“Trong điều kiện xuất khẩu và thị trường bất động sản từng bước phục hồi, nhu cầu trong nước sẽ theo hướng tăng trở lại khi các nhà đầu tư và người tiêu dùng lấy lại lòng tin, dự kiến tổng đầu tư cũng như tiêu dùng tư nhân (theo giá so sánh) sẽ tăng tương ứng ở mức 5,5% và 5,0%”, bà Dorsati Madani đánh giá.
Trước đó, trong buổi công bố Báo cáo Triển vọng phát triển châu Á (ADO), ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc quốc gia Ngân hàng châu Á (ADB) tại Việt Nam kỳ vọng, kinh tế Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng 6% trong năm 2024 và 6,2% trong năm 2025 nhờ sự phục hồi tương đối toàn diện trong các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo xuất khẩu, dịch vụ và hoạt động ổn định của ngành nông nghiệp được kỳ vọng sẽ hỗ trợ cho đà phục hồi của Việt Nam.
Ngoài ra, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và kiều hối tích cực, thặng dư thương mại được duy trì, tiêu dùng trong nước phục hồi, kích thích tài khóa được tiếp tục với chương trình đầu tư công đáng kể được coi là chìa khóa để thúc đẩy tăng trưởng trong năm 2024. Lãi suất thấp hơn, các biện pháp tài khóa hỗ trợ tăng trưởng và khung pháp lý liên quan tới đất đai được cải thiện gần đây sẽ hỗ trợ ngành xây dựng.
 |
Sản xuất công nghiệp tháng 4 tiếp tục xu hướng tăng trưởng. Ảnh: NAM HẢI |
Giải pháp duy trì tăng trưởng
Để thúc đẩy tăng trưởng, cần có các biện pháp mạnh mẽ hơn để giải quyết những tồn tại về cơ cấu trong nước như sự phụ thuộc nhiều vào ngành công nghiệp chế biến xuất khẩu của các doanh nghiệp FDI; mối liên kết lỏng lẻo giữa các ngành công nghiệp chế biến xuất khẩu và phần còn lại của nền kinh tế, thị trường vốn non trẻ, sự phụ thuộc quá nhiều vào tín dụng ngân hàng, cũng như các rào cản pháp lý phức tạp đối với doanh nghiệp. Cùng với đó, đầu tư công vẫn là một động lực cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam và việc triển khai hiệu quả đầu tư công có ý nghĩa quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng.
“Mặc dù Chính phủ đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm đẩy nhanh đầu tư công và nâng cao hiệu quả thực thi, nhưng vẫn cần có các biện pháp mang tính hệ thống hơn nhằm cải thiện các quy trình pháp lý và quy định giảm bớt rào cản cho việc thực hiện dự án hiệu quả”, ông Shantanu Chakraborty khuyến nghị.
Nhìn theo hướng tích cực, ông Sebastian Eckardt, Giám đốc Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương của WB về kinh tế vĩ mô, thương mại và đầu tư cho rằng, tăng trưởng toàn cầu cao hơn dự kiến sẽ giúp xuất khẩu của Việt Nam phục hồi mạnh hơn dự kiến. Do đó, trong thời gian tới, các hỗ trợ chính sách nên được tiếp tục để thúc đẩy phục hồi kinh tế như đẩy nhanh tốc độ giải ngân đầu tư công sẽ hỗ trợ cho tổng cầu trong ngắn hạn, đồng thời giúp thu hẹp khoảng cách thiếu hụt về hạ tầng đang phát sinh.
“Đầu tư vào các dự án hạ tầng công tạo ra nhiều lợi ích lâu dài bên cạnh việc kích thích kinh tế ngay lập tức. Nỗ lực tăng cường quản lý đầu tư công cũng sẽ giải quyết những điểm nghẽn cơ sở hạ tầng quan trọng về năng lượng, giao thông và hậu cần, vốn là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế dài hạn của Việt Nam”, ông Sebastian Eckardt cho biết thêm.
Về chính sách tiền tệ, dư địa để tiếp tục cắt giảm lãi suất đã trở nên hạn chế hơn, do chênh lệch lãi suất giữa thị trường trong nước và quốc tế và do áp lực có thể gây ra đối với tỷ giá. Cùng với việc thu ngân sách có khả năng còn tiếp tục yếu trong khi chi tiêu công được đẩy mạnh, bao gồm tăng lương cho công chức theo kế hoạch và đẩy nhanh đầu tư công, thâm hụt ngân sách dự kiến sẽ tăng lên 1,6% GDP vào năm 2024, trước khi giảm xuống 1,1% vào năm 2025, phù hợp với Chiến lược Tài khóa giai đoạn 2021 - 2030.
Trong dài hạn, ông Sebastian Eckardt cũng cho rằng, ngoài cung cấp các gói hỗ trợ kinh tế trong ngắn hạn, cải cách cơ cấu cần được triển khai nhằm tăng cường môi trường quản lý nhà nước trong các dịch vụ trọng yếu (công nghệ thông tin và truyền thông, điện lực, vận tải) để xanh hóa nền kinh tế, phát triển nguồn nhân lực, và cải thiện môi trường kinh doanh, bao gồm thông qua hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
