Cần nhắc lại lời quảng cáo của rất nhiều quỹ đầu tư, đại ý là nếu NĐT bận rộn hoặc chưa thể tự mình tham gia TTCK thì hãy gửi tiền để quỹ làm thay, vậy thử đặt ra câu hỏi trong vòng một năm qua, các quỹ đã “làm thay” cho NĐT tốt đến đâu, nhất là các quỹ dành cho NĐT trong nước.
Thông thường, nếu quỹ có thể đạt hiệu suất tốt hơn thị trường (outperform) sẽ chủ động truyền thông để NĐT thấy được “hồ sơ năng lực” của mình tốt như thế nào, nhưng thực tế trong năm 2022 và cho đến giờ, hiếm thấy quỹ nội nào tích cực truyền thông về hiệu quả đầu tư của mình. Về mặt khách quan mà nói, vẫn có những quỹ mức độ sụt giảm giá trị tài sản ròng (NAV) thấp hơn mức độ sụt giảm của VN Index, nhưng quỹ cũng không thể truyền thông theo kiểu “lỗ ít hơn thị trường chung”. Nhưng hiện nay đã là năm 2023, những đợt điều chỉnh mạnh nhất của thị trường đã diễn ra, bất ngờ cũng đã không còn, vấn đề đặt ra là liệu các quỹ có thể làm được đúng như mình đã nói trong thời gian tới đây hay không? Tức là thị trường đi ngang, biến động bất thường, những vẫn có những quỹ lãi tốt hơn, thậm chí lãi đậm?
Trước tiên cần phải nhìn vào kết cấu danh mục của các quỹ hoặc cách thức giải ngân mà các quỹ này đã thực hiện. Một thực tế là hiện nay có rất ít quỹ có ý tưởng hoặc chiến lược đầu tư thật sự đột phá, dù các tiêu chí hoạt động khi mới thành lập là rất “kêu”. Phần lớn cũng chỉ mô phỏng theo diễn biến chung của thị trường chứng khoán theo kiểu mua những cổ phiếu “đồng biến” với VN Index, tức là VN Index tăng thì danh mục tăng, và ngược lại. Một loại hình quỹ thường tạo ra tỷ lệ tăng trưởng nổi trội là quỹ lựa chọn cổ phiếu tăng trưởng, thường nằm ở nhóm vốn hóa tầm trung, hoặc vốn hóa tiệm cận với nhóm lớn, thì lại hiếm có đơn vị nào triển khai. Cho đến thời điểm này, Baoviet Fund là một trong những công ty quản lý quỹ hiếm hoi thực hiện chiến lược đầu tư chủ động khi thành lập Quỹ đầu tư cổ phiếu triển vọng Bảo Việt (BVPF). Nhưng rõ ràng số liệu những quỹ nội như BVPF cũng là quá ít để tạo ra sự cạnh tranh sôi động cũng như cơ hội lựa chọn cho các NĐT.
Có một thực tế, khi thị trường khó, chứ không phải lúc thuận lợi, NĐT mới nghĩ đến chuyện bỏ tiền vào quỹ. Vậy nên quỹ cũng phải có chiến lược đón đầu được xu hướng này. Nếu các quỹ nội địa không thể làm tốt hơn thị trường chung, nhất là trong năm 2023 này, thì kỳ vọng một dòng tiền lớn và có tính bền vững đổ vào trong dài hạn là rất thách thức. Hơn lúc nào hết, trong năm 2023 này cần những sự mạnh dạn thay đổi và đột phá từ các quỹ trong nước để có thêm những sản phẩm mới, sinh lợi cho NĐT, qua đó tạo ra một dòng tiền ổn định về mặt dài hạn cho TTCK.
