“Đau đầu” giữ chân người lao động
Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, đến nay, thị trường lao động dần phục hồi, trong quý I/2022, lực lượng lao động là 51,2 triệu người, tăng 440.000 người so với quý IV/2021; tỷ lệ tham gia lực lượng lao động là 68,1%, tăng 0,4% với quý trước; số người lao động có việc làm là 50 triệu người, tăng 132,2 nghìn người so với cùng kỳ năm trước, nhưng chủ yếu ở khu vực phi chính thức.
Bên cạnh đó, nhu cầu lao động tăng trở lại, trong đó nhu cầu tuyển dụng năm 2022 của doanh nghiệp là gần 1,3 triệu lao động, tăng 18% so với năm 2021, chủ yếu là lao động phổ thông, lao động không yêu cầu có bằng cấp, chứng chỉ (chiếm 75%); số lao động thất nghiệp, thiếu việc làm giảm dần (quý I/2022 giảm 489.000 người so với quý IV/2021. Xu hướng chuyển dịch cơ cấu lao động quay trở lại chiều hướng tích cực, trong đó giảm lao động trong khu vực nông nghiệp và tăng lao động trong khu vực công nghiệp, dịch vụ so với quý IV/2021 (tỷ lệ lao động nông nghiệp - công nghiệp - dịch vụ hiện tại là 27,8% - 33,5% - 38,7%). Thu nhập của người lao động tăng dần, tăng 6,4 triệu đồng quý I/2022, tăng 20,1% so với quý IV/2021 và tăng 2% so với cùng kỳ năm trước.
Ông Phạm Anh Thắng, Phó Chánh Văn phòng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, bên cạnh những tín hiệu khởi sắc, cũng còn một số vấn đề đáng quan tâm như: Nguồn cung lao động chưa đáp ứng được nhu cầu của các doanh nghiệp trong giai đoạn phục hồi kinh tế, đặc biệt đối với lao động có trình độ chuyên môn cao. Một số địa phương, khu vực, ngành nghề vẫn đang xảy ra tình trạng mất cân đối cung cầu, thiếu hụt nguồn cung cục bộ, riêng trong quý I/2022 xảy ra sự thiếu hụt cục bộ khoảng 120.000 lao động (gần 10% so với nhu cầu tuyển dụng), cao hơn những năm trước khoảng 2-3%, chủ yếu thiếu hụt lao động phổ thông ở ngành dệt may, lắp ráp linh kiện điện tử, chế biến gỗ và một số ngành bị tác động mạnh, phải dừng hoạt động dài như du lịch, giáo dục...
Trình độ người lao động chưa đáp ứng được yêu cầu chuyển dịch cơ cấu công nghệ, nhất là giai đoạn phục hồi, nhiều doanh nghiệp đang rất tích cực thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng thành tựu cách mạng công nghiệp 4.0. Cơ cấu lao động giữa khu vực chính thức và phi chính thức chưa trở lại trạng thái trước khi có dịch bệnh và đang thiếu những động lực tích cực để thúc đẩy chuyển dịch mạnh mẽ số lao động phi chính thức sang chính thức. Khả năng kết nối cung-cầu, giới thiệu việc làm đáp ứng yêu cầu thị trường cũng chưa thật sự đáp ứng được thực tế.
Theo ông Mai Văn Nhiều, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Long An, từ nay đến cuối năm, tỉnh Long An cần khoảng 51.000 lao động. Chỉ riêng 5 tháng đầu năm 2022, nhu cầu tuyển dụng của các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh khoảng hơn 20.000 lao động. Chính vì vậy, nhu cầu về nhân lực, giải pháp để tuyển dụng, giữ chân người lao động đang là vấn đề hết sức “đau đầu” với nhiều lãnh đạo đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Dự báo trong năm 2022, các doanh nghiệp trên địa bàn Long An có nhu cầu tuyển dụng hơn 51.000 vị trí việc làm. Trong đó: Lao động phổ thông chiếm 71,8%; lao động chế biến, chế tạo chiếm 17,75%; lao động kỹ thuật cơ khí, công nghệ chiếm 7,57%; lao động kinh tế, văn phòng chiếm 7,58%.
Người lao động quan tâm đến chế độ phúc lợi xã hội
Ông Lê Thanh Nghiêm, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy, Phó Trưởng ban Chỉ đạo Chương trình phát triển nguồn nhân lực tỉnh Long An cho biết, hiện nguồn nhân lực trên địa bàn Long An tương đối ổn định. Tuy nhiên, làm sao để giữ chân người lao động là cả một vấn đề rất lớn khiến nhiều đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đang loay hoay tìm giải pháp tháo gỡ.
Trước mối lo chung này, bà Nguyễn Thu Trang, Giám đốc Tuyển dụng cấp cao và tư vấn nhân sự của ManpowerGroup Việt Nam cho biết: “Sau đại dịch Covid-19, tư duy cũng như nhận thức của người lao động về vấn đề việc làm đã có nhiều thay đổi. Cụ thể, việc bảo đảm thu nhập ổn định cho người lao động chưa chắc đã là yếu tố quyết định giữ chân người lao động, mà nhiều người lao động đã có những suy nghĩ khác như quan tâm về “thu nhập” phi chính thức nhiều hơn. Nghĩa là, cũng với mức lương đó, thậm chí thấp hơn, nhưng họ quan tâm nhiều đến chế độ phúc lợi xã hội có được bảo đảm hay không, môi trường làm việc có tốt hơn không? Đó chính là nguồn thu sau lương, nhằm bảo đảm cho họ một cuộc sống ổn định khi về già, như việc tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
Bà Huỳnh Thị Ngọc Trúc, Phó Tổng giám đốc nhân lực của Coca-Cola Việt Nam chia sẻ bí quyết giữ chân người lao động: “Tại Công ty TNHH Coca-Cola Việt Nam đang giữ chân người lao động bằng cách phân loại đối tượng để có phương pháp chăm lo quyền lợi một cách sát sườn. Đơn cử, đối tượng người lao động là nhân sự cấp cao, doanh nghiệp sẽ tìm hiểu nguyện vọng của họ để có thể đáp ứng kịp thời; đối tượng người lao động phổ thông, người lao động tiềm năng phải có cách chăm lo trực tiếp và hoạch định cho họ biết kế hoạch sử dụng họ trong tương lai”. Tuy nhiên, theo bà Trúc, ngoài lương, thì phúc lợi và chế độ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế của người lao động mới là quan trọng…
Bà Nguyễn Thanh Tâm, Giám đốc Nhân sự vùng của Cargill Việt Nam và Thailand cho biết thêm: “Kinh nghiệm giữ chân người lao động tại Cargill Việt Nam và Thailand, đó là luôn tìm hiểu nguyện vọng của người lao động ngay tại thời điểm hiện tại và đáp ứng ngay nhu cầu của người lao động, để họ không phải đắn đo suy nghĩ có nên gắn bó với doanh nghiệp hay không…”.
Chia sẻ thêm tại hội thảo, ông Mai Văn Nhiều, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Long An cho biết, việc giữ chân người lao động luôn là vấn đề quan tâm thường trực không chỉ ở tỉnh Long An. Do đó, để bảo đảm nguồn lực lao động, lãnh đạo tỉnh Long An đã chỉ đạo các ngành chức năng tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật lao động. Đồng thời, yêu cầu các cấp, các ngành, đoàn thể, doanh nghiệp thực hiện tốt công tác chăm lo đời sống người lao động và an sinh xã hội, thực hiện nghiêm chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, tạo điều kiện thuận lợi để người lao động yên tâm làm việc.
