Tăng kết nối và tự cường
Tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 44, 45 được tổ chức tại Lào có các nhà lãnh đạo ASEAN và Timor Leste - quốc gia Đông Nam Á đang trong tiến trình gia nhập Hiệp hội. Các nước thành viên đánh giá cao chủ đề Hội nghị, cũng là chủ đề Năm Chủ tịch ASEAN 2024 do Lào chủ trì, nhấn mạnh mục tiêu gia tăng kết nối và tự cường của ASEAN, tạo động lực mới thúc đẩy xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh.
Tại phiên toàn thể hội nghị, điểm lại những bước tiến quan trọng trong hợp tác ASEAN vừa qua, Tổng Thư ký ASEAN Kim Hourn nêu rõ: Các kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng ASEAN năm 2025 bước vào chặng cuối và ghi nhận kết quả tích cực trên cả 3 trụ cột của Cộng đồng, đặc biệt là chính trị-an ninh, với mức thực hiện đạt 99,6%. ASEAN duy trì đà tăng trưởng kinh tế ấn tượng, tiếp tục là điểm đến đầu tư hấp dẫn với tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) năm 2023 đạt 230 tỷ USD. Các khuôn khổ hợp tác, hiệp định, thỏa thuận về kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn... được triển khai mạnh mẽ, là nền tảng quan trọng để ASEAN nhanh chóng bắt nhịp các xu hướng phát triển mới, tạo động lực mới cho tăng trưởng chất lượng cao và bền vững.
Các nước cũng đánh giá cao kết quả tích cực đạt được từ đầu năm 2024 do Lào giữ cương vị Chủ tịch ASEAN, với nhiều đề xuất ưu tiên và sáng kiến được triển khai trên cả 3 trụ cột. Nổi bật là việc xây dựng các chiến lược triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN năm 2045, hợp tác tăng cường kết nối chuỗi cung ứng, tái cơ cấu chiến lược thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao tự cường về y tế, ứng phó biến đổi khí hậu...
Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone cho biết, đến nay hầu hết các mục tiêu ưu tiên trong Năm Chủ tịch ASEAN 2024 với chủ đề “ASEAN: Thúc đẩy kết nối và tự cường” đều đạt tiến bộ. ASEAN tiếp tục củng cố gắn kết và tự cường, nhằm ứng phó thách thức và nắm bắt cơ hội để xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh hơn.
Các nhà lãnh đạo nhất trí cụ thể hóa, làm sâu sắc hơn nội hàm “kết nối và tự cường” trong các chiến lược hợp tác trong giai đoạn mới, nâng cao khả năng thích ứng của ASEAN trước chuyển động sâu sắc và phức tạp của bối cảnh khu vực, quốc tế hiện nay. Trong đó, ASEAN lấy tự cường làm nền tảng để vươn tầm, lấy kết nối làm trọng tâm để bứt phá và lấy đổi mới sáng tạo làm động lực để tiên phong, dẫn dắt.
 |
Các nhà lãnh đạo ASEAN bày tỏ tình đoàn kết. Ảnh: BNG |
Phát huy vai trò trung tâm
Kể từ khi thành lập năm 1967, ASEAN kiên trì với mục tiêu nhất quán là bảo vệ và thúc đẩy hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển; việc tăng cường gắn kết nội khối và mở rộng hợp tác với bên ngoài đều phục vụ mục tiêu này. Hợp tác ASEAN ngày càng được các đối tác bên ngoài quan tâm, ghi nhận; các bên đối thoại, đối tác ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong các tiến trình hợp tác khu vực.
Theo Thủ tướng Lào, thế giới trong đó có khu vực ASEAN đang đối mặt nhiều thách thức, từ xung đột vũ trang đến khó khăn về kinh tế, tác động của biến đổi khí hậu... Trong bối cảnh tình hình địa-chính trị, kinh tế diễn biến phức tạp, ASEAN cần kiên định tự chủ, tự cường, củng cố hợp tác để ứng phó thách thức kịp thời và tận dụng cơ hội một cách hiệu quả.
Hoan nghênh những bước tiến mới trong hợp tác giữa ASEAN với các đối tác, các nước cũng nhấn mạnh mục tiêu giữ vững tự chủ, cân bằng chiến lược trong triển khai quan hệ đối ngoại; phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, và khích lệ các đối tác cùng ASEAN thúc đẩy các giá trị đối thoại và tin cậy, đề cao pháp luật, đề cao trách nhiệm và đóng góp mang tính xây dựng cho hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển chung.
Tham dự kỳ Hội nghị cấp cao ASEAN và các Hội nghị cấp cao liên quan tại Lào, các đối tác của ASEAN tiếp tục thể hiện sự quan tâm và mong muốn mở rộng hợp tác với khu vực. Thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, Bộ trưởng Ngoại giao Antony Blinken tham dự các Hội nghị cấp cao ASEAN-Mỹ và Đông Á tại Lào nhằm tái khẳng định cam kết của Washington ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và Tầm nhìn của ASEAN về khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, quan hệ ASEAN-Mỹ gần đây có những bước tiến lớn, nhất là việc nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện năm 2022. Điều này phản ánh cam kết sâu sắc của Mỹ đối với đối tác của Mỹ ở khu vực Đông Nam Á.
Thông cáo từ Văn phòng Thủ tướng Australia cho biết, chuyến công du của Thủ tướng Anthony Albanese tới Lào, tham dự các Hội nghị cấp cao ASEAN-Australia và Đông Á có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy thịnh vượng và ổn định chung. Australia khẳng định, việc tăng cường hợp tác với Đông Nam Á là một ưu tiên hàng đầu.
Trong khi đó, Nhật Bản mong muốn mở rộng hợp tác với các nước ASEAN trong nỗ lực giảm khí thải nhà kính. Hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng không phát thải châu Á được tổ chức dịp này, với sự tham gia của các nhà lãnh đạo ASEAN, Nhật Bản và Australia, dự kiến công bố kế hoạch hành động 10 năm cho hợp tác trong lĩnh vực này.
