Anh giải quyết khó khăn thời hậu Brexit

Chính phủ Anh vừa thông báo sẽ tiếp tục gia hạn thời điểm thực thi Nghị định thư Bắc Ireland liên quan thỏa thuận rút khỏi Liên hiệp châu Âu (EU), còn gọi là “Brexit”, nhằm điều chỉnh thương mại hậu Brexit với EU. 

Hàng hóa từ Anh sang Ireland phải tuân thủ quy định hải quan của EU. Ảnh: BELFAST LIVE
Hàng hóa từ Anh sang Ireland phải tuân thủ quy định hải quan của EU. Ảnh: BELFAST LIVE

Theo đó, London dự kiến sẽ trình văn bản đề xuất về việc tiếp tục gia hạn thỏa thuận này lên Quốc hội Anh trong vài ngày tới, để các cuộc đàm phán về tương lai của văn kiện có thể tiếp tục kéo dài thêm vài tháng.

Theo các điều khoản của Nghị định thư Bắc Ireland, tất cả hàng hóa đi từ Vương quốc Anh đến Bắc Ireland phải tuân thủ các quy định về hải quan và sản phẩm của EU, tạo ra một biên giới thương mại ở Biển Ireland và phân chia thị trường nội bộ của Vương quốc Anh. Việc kiểm tra biên giới mới được đưa ra như một phần của thỏa thuận do Thủ tướng Anh Boris Johnson đàm phán với EU vào tháng 10/2019, với mục đích hoàn tất quá trình Brexit và tránh việc thiết lập biên giới thương mại bắc - nam trên đảo Ireland, vốn đã bị xóa bỏ vào năm 1998 theo “Thỏa thuận Thứ sáu tốt lành” nhằm chấm dứt cuộc xung đột giáo phái kéo dài nhiều thập kỷ trên đảo Ireland. Hiện, EU và Ireland cho rằng, Anh nên ký một thỏa thuận về nông sản với EU để giảm các thủ tục thông quan đối với các sản phẩm này.

Cả Anh và EU cho biết, hai bên đang tìm cách tránh lặp lại căng thẳng vào đầu năm nay và cho phép thêm thời gian để đàm phán các giải pháp cho những vấn đề do Nghị định thư Bắc Ireland gây ra. Bộ trưởng phụ trách Brexit của Anh David Frost đã yêu cầu những thay đổi sâu rộng đối với nghị định thư, mà ông từng cảnh báo là “không bền vững” vì gánh nặng thủ tục mà các doanh nghiệp Anh đang phải đối mặt khi vận chuyển hàng hóa sang châu Âu. Trước đó, Anh và EU đã hai lần gia hạn thời gian thực thi thỏa thuận. Đầu tiên, Anh đơn phương gia hạn vào tháng 3/2021, sau khi kết thúc khoảng thời gian chuyển tiếp theo Thỏa thuận Brexit. Động thái này đã gây căng thẳng chính trị giữa hai bên. Sau đó, vào tháng 6, hai bên nhất trí gia hạn lần hai để giảm bớt căng thẳng và nối lại các cuộc đàm phán. Lần gia hạn này sẽ hết hiệu lực vào tháng 10 tới. Lần gia hạn mới sẽ cho phép các cuộc đàm phán được tiếp tục diễn ra theo yêu cầu của Anh về điều chỉnh lại nghị định thư. Tuy nhiên, giới chức hai bên cho biết, các cuộc đàm phán vừa qua đạt rất ít tiến triển, do giữa Anh và EU vẫn tồn tại mâu thuẫn trong một số vấn đề.

London cảnh báo rằng, trong trường hợp Anh và EU không thể tháo gỡ bất đồng, Chính phủ Anh sẽ kích hoạt điều khoản tự vệ trong nghị định thư, cho phép họ hoặc EU có những hành động đơn phương có giới hạn để giảm thiểu tác động xấu đối với cả hai bên.