Nhận bài từ ngày 1/7/2021 đến 30/6/2023, vừa tròn hai năm đất nước vượt qua nhiều khó khăn, thử thách như đại dịch Covid-19, suy thoái kinh tế và khó khoăn trong đời sống xã hội do tác động từ những phong tỏa để phòng đại dịch lây lan, tạp chí Nhà văn & Cuộc sống đã chọn 50 tác phẩm đặc sắc nhất giới thiệu trong các số tạp chí thường kỳ và in thành sách. Các tác phẩm tiêu biểu đã ghi lại được những thành tựu và vẻ đẹp của những con người cao đẹp, những câu chuyện cảm động tươi sáng trong suốt quá trình trước và sau đại dịch ở các lĩnh vực, ngành nghề trong cả nước.
Tác giả Y Nguyên, với chùm tác phẩm đoạt giải nhất: Ngô Phan Lưu “Ẩn số văn chương” đất Phú”, “Phù thủy” của bục giảng”, “Nguyễn Văn Thọ, nhà văn và người lính”, mang cái nhìn đa chiều trong việc nắm bắt, khắc họa thần thái nhân vật. Tác giả Võ Bá Cường lại từng trải, trầm tĩnh và già dặn khi lựa chọn khắc họa chân dung trong chùm tác phẩm đoạt Giải nhì: “Cánh chim sơn tiêu”, “Sọ đầu mới vỡ lẽ đời”, “Thanh Tùng với “Thời hoa đỏ”. Cây bút lão luyện thể hiện sự tinh tế khi nhặt nhạnh những chi tiết đời thường nhằm đi sâu khắc họa tâm hồn…
“Đây là cuộc thi thể hiện sứ mệnh của nhà văn trước đời sống con người, đánh thức và tìm lại giá trị của một thể loại văn chương mà lâu nay chúng ta hơi lãng quên. Các tác phẩm tham gia đều chân thực, thể hiện cái nhìn sống động, đa chiều đa tầng của tác giả. Có điều đáng lưu ý là, chủ đề của cuộc thi viết “Chân dung cuộc sống” rộng mở mọi mặt, tuy vậy, số bài viết về chân dung văn nghệ sĩ chiếm già nửa, non nửa còn lại về các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp… Trong cuộc thi tiếp theo, mong rằng có thêm những tác phẩm khai thác sâu hơn về những con người vô danh, những người lao động trực tiếp, người dân tộc thiểu số…”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam mong mỏi.
