Bối rối trong tiếp cận
Thực tế cho thấy, có rất nhiều NKT có nhu cầu đi du lịch nhưng họ cảm thấy không an toàn nếu bước chân ra đường. Do đặc thù công việc, chị Nguyễn Thị Nhung, NKT vận động nặng (Hội Khuyết tật quận Thanh Xuân, Hà Nội) phải di chuyển nhiều, mỗi chuyến đi công tác được… ví với một lần du lịch. “Muốn đi xe buýt phải có người bế lên. Đi taxi có thể tiếp cận nhưng lại quá “xa xỉ” đối với NKT có ít tiền. Tàu hỏa có lối lên nhỏ, hẹp dẫn đến không trèo lên khoang, trong toilet không có tay vịn… Nhiều lần tôi phải nhịn đi vệ sinh từ năm giờ sáng đến tận khi về đến nhà…”, chị Nhung bộc bạch.
Anh Văn Đức Hoàng là NKT vận động nặng thuộc Trung tâm Sống độc lập, Hà Nội. Anh đã nhiều lần đi du lịch đến Hồ Núi Cốc, Mộc Châu, Cửa Lò… Khi đến khách sạn, anh dường như chỉ có thể cảm nhận được một điều: “hình như mình không thuộc nơi này”. Đa phần không có đường dốc cho xe lăn, có đường tiếp cận cho xe lăn thì cũng chặn hai đầu, anh phải nhờ người khiêng cả người và xe vào khách sạn. Phòng vệ sinh ở hầu hết khách sạn có nền cao hơn phòng chính, anh phải trèo lên bậc cao để có thể vào, khiến chân tay thường bầm dập ít nhiều…
Thật bối rối khi nhiều nhân viên ở khu khách sạn không hiểu “tiếp cận” với NKT là gì? Mỗi lần muốn thuê một khách sạn nào đó, không ít NKT lại phải hỏi cửa khách sạn rộng bao nhiêu, phòng có khu vệ sinh bậc cao không, có bao nhiêu bậc, buồng tắm xe lăn có vào được không, vòi hoa sen cắm cố định trên tường hay có thể điều khiển được… Ngoài ra, đối với những dạng khuyết tật khác như nghe, nhìn, thần kinh, đều cần có người đi kèm vì bảng ký hiệu, chữ nổi về cơ bản chưa có nhiều.
Nên lắng nghe
Bà Nghiêm Thúy Hà (Công ty TNHH Du lịch và Thương mại Tam Kỳ) chia sẻ: Ở Việt Nam đang thiếu rất nhiều công trình tiếp cận cho NKT. Nếu muốn có nhiều NKT quốc tế và trong nước du lịch thì các trang thiết bị, dịch vụ cho NKT nên sẵn sàng.
Thời gian qua, nhóm “Vì tương lai tươi sáng”, Hội Khuyết tật Hà Nội đã xây dựng một trang web mang tên “du lịch tiếp cận”, cung cấp dịch vụ, thông tin miễn phí về khả năng tiếp cận công trình của điểm tham quan, nhà hàng, khách sạn… Chị Trương Thị Thủy, trưởng nhóm cho biết: Cần hướng đến du lịch cho tất cả mọi người, không chỉ NKT, mà còn có nhiều người già ngồi xe lăn, trẻ em nằm trên xe đẩy… Nếu có đường dốc hay những điều kiện tiếp cận khác, thì du lịch sẽ dành cho tất cả mọi người chứ không riêng NKT. Nhóm sẽ làm việc với các cơ quan chức năng để thúc đẩy NKT có thể dễ dàng du lịch trong tương lai.
Bà Dương Thị Vân, Chủ tịch Hội khuyết tật thành phố Hà Nội nhấn mạnh: Việc xây dựng các công trình công cộng cũng nên tham vấn ý kiến của cộng đồng NKT, những người trực tiếp sử dụng dịch vụ để có thể có những sản phẩm hiệu quả nhất, tránh trường hợp có xây dựng nhưng không thể dùng được. NKT cũng nên tự tin đi du lịch thường xuyên để tự thúc đẩy quyền của mình.
Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 10:2014/BXD về xây dựng công trình bảo đảm NKT tiếp cận sử dụng: Công trình hoặc một hạng mục công trình ít nhất phải có một lối vào bảo đảm NKT tiếp cận sử dụng; Bề mặt đường dốc phải cứng, không được gồ ghề và không trơn trượt. Đối với những công trình do yêu cầu bảo tồn, nếu lối vào không tiếp cận được cho NKT thì phải bố trí các thang nâng hoặc đường dốc di động… Phải có ít nhất một quầy lễ tân hoặc nơi đón tiếp dành cho NKT ứng với mỗi một loại dịch vụ. Tại các quầy lễ tân, nơi đón tiếp dành cho NKT phải có các biển báo, bảng chỉ dẫn bằng các ký hiệu, biểu tượng hoặc có hệ thống thông báo bằng âm thanh theo quy ước quốc tế…
