Sát thủ thầm lặng

Cơ quan Quản lý môi trường (EEA) của Liên minh châu Âu (EU) vừa công bố báo cáo cho thấy, ô nhiễm bụi mịn PM2.5 là nguyên nhân gây ra hơn 250.000 trường hợp tử vong ở các quốc gia thành viên EU trong năm 2021. Loại bụi mịn này được EEA coi là “sát thủ thầm lặng” đối với con người, đồng thời cũng là một tác nhân gây ô nhiễm môi trường.
0:00 / 0:00
0:00
Biếm họa: AHMAD QADDURA
Biếm họa: AHMAD QADDURA

PM2.5 là khái niệm để chỉ các loại hạt, bụi mịn trong khí thải của ô-tô hoặc nhà máy điện than. Kích cỡ siêu nhỏ cho phép các loại hạt này đi sâu vào trong hệ hô hấp của con người, làm gia tăng nguy cơ viêm phổi, phế quản và hen suyễn.

Theo EEA, năm 2021, có ít nhất 253.000 người tử vong ở các nước EU do tiếp xúc nồng độ PM2.5 cao hơn mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tăng so con số 238.000 nạn nhân của năm 2020. EEA cho biết, số ca tử vong do phơi nhiễm khí nitrogen dioxide (NO2) năm 2021 tăng nhẹ so năm 2020 lên 52.000 ca. Trong khi đó, số ca tử vong sớm do phơi nhiễm ozone (O3) - chủ yếu sinh ra do khí thải từ hoạt động giao thông đường bộ và sản xuất công nghiệp - ước tính là 22.000 trường hợp, giảm nhẹ so mức của năm 2020.

Bosnia, Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Lan và Bulgaria thuộc nhóm các quốc gia có mức độ bụi mịn cao nhất châu Âu. Riêng ở Trung và Đông Âu, bụi mịn phần lớn được tạo ra từ việc đốt nhiên liệu rắn để sưởi ấm trong nhà. Các điểm nóng về ô nhiễm khí NO2, chủ yếu phát sinh từ hoạt động giao thông đường bộ, “điểm danh” Đức và Luxembourg, hai quốc gia giàu có với mức thu nhập đầu người ở nhóm hàng đầu thế giới.

Hồi cuối năm 2022, các chuyên gia đưa ra kết quả nghiên cứu khẳng định mối quan hệ giữa ô nhiễm môi trường và tỷ lệ sinh thấp. Cụ thể, theo kết quả nghiên cứu trong dự án EcoFoodFertility của Hiệp hội nghiên cứu y học sinh sản Italy, những người sống ở những khu vực có mức độ ô nhiễm môi trường cao tại Italy bị ảnh hưởng xấu tới khả năng sinh sản.

Giám đốc điều hành EEA, bà Leena Yla-Mononen nhận định, bất chấp những bước tiến lớn đạt được những năm qua trong vấn đề môi trường, ô nhiễm không khí vẫn là một trong những mối đe dọa đối với sức khỏe con người, làm tăng nguy cơ mắc bệnh và tử vong ở EU.