Nhận được thông tin kêu cứu của người dân xã Trường Xuân, chúng tôi đến thôn Quyết Thắng, xã Trường Xuân để được tận mắt chứng kiến "cung đường khổ ải" này. Tuyến đường liên thôn được xây dựng khá hoàn chỉnh, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân nhưng nay đầy "ổ voi", "ổ trâu", mặt đường xuất hiện chi chít những vết nứt, rãnh sâu hoắm. Thậm chí, có những đoạn mặt đường bị cày xới, đất đá lổn nhổn vừa khó đi, vừa nguy hiểm.
Nguyên nhân là do tuyến đường này thường xuyên có nhiều đoàn xe tải hạng nặng chở đầy đá nối đuôi nhau chạy qua. Ðáng chú ý tuyến đường này quy định chỉ cho xe bảy tấn lưu thông, nhưng thực tế, xe qua lại đều có trọng tải lớn và chạy liên tục, cho nên mặt đường hư hỏng là chuyện chẳng có gì lạ. Không chỉ hỏng đường mà mỗi khi xe tải trọng lớn chạy qua cuốn theo màn bụi trắng xóa, phủ lên tuyến đường và nhà cửa, cây cối chung quanh. Theo người dân, từ nhiều tháng nay, mỗi ngày có hàng trăm lượt xe đi qua địa bàn. Người dân hai bên đường ngoài việc phải sống chung với bụi, còn lo ngại xảy ra tai nạn giao thông. Quá bức xúc với tình trạng này, một số hộ dân sống dọc đường đưa các chướng ngại vật hoặc những viên đá lớn chặn hai bên đường để hạn chế tốc độ xe.
Hôm chúng tôi đến, đơn vị quản lý tuyến đường có dùng nước tưới mặt đường để hạn chế bụi, nhưng việc làm này khá qua loa, chỉ một thoáng là mặt đường khô cong. Vì vậy, cứ xe chở đá chạy qua, cuốn theo làn bụi trắng ảnh hưởng đến người đi đường và nhà dân ở hai bên. Bà Võ Thị Bông, ở thôn Quyết Thắng kéo chúng tôi vào sân nhà mình, bức xúc nói: "Sáng dậy tôi đã quét sạch sân nhà, thế mà trưa đi làm về bụi phủ trắng một lớp, rồi hoa và rau trong vườn cũng bạc phơ vì bụi". Còn bà Nguyễn Thị Cam thì phản ánh, không chỉ bụi bặm làm ảnh hưởng đến đời sống người dân mà đường nhỏ, xe chở nặng chạy tạo độ rung lớn, nên nhà bà mới xây xong nhưng đã bị nứt tường, bong vữa. Trưởng thôn Quyết Thắng Trần Phúc Duyệt cho biết, nhiều năm qua, người dân ở trong thôn phải sống chung với tình trạng ô nhiễm tiếng ồn, bụi bặm và sự nguy hiểm của các đoàn xe vận tải đá nguyên liệu chạy qua địa bàn. Hậu quả là nhiều nhà cửa hai bên đường bị nứt do chấn động, hoa màu bị ảnh hưởng do bụi và đá rơi vãi, đường dân sinh bị hư hỏng, trẻ con không dám chơi ngoài đường. Nhiều vụ tai nạn đáng tiếc đã xảy ra đều liên quan đến xe chở vật liệu đá. Người dân bức xúc nhiều lần kiến nghị các cơ quan chức năng nhưng chưa được giải quyết. Tận mắt chứng kiến cảnh xe tải nối nhau chạy trên đường làng Quyết Thắng, chúng tôi mới thấy đường sá bị tàn phá ghê gớm. Sống trong cảnh này, hầu như nhà nào ở gần đường đều phải mua bạt, rèm che phía trước nhà cho đỡ bụi.
Chủ tịch UBND xã Trường Xuân Phạm Văn Quang cho biết: Các mỏ đá trên địa bàn xã do ba doanh nghiệp khai thác. Việc vận chuyển đá làm ảnh hưởng đến sinh hoạt và việc đi lại của người dân địa phương, nhất là thôn Quyết Thắng là có thật và diễn ra trong thời gian dài. Chính quyền chia sẻ với sự ảnh hưởng này đối với người dân. Xã đã tổ chức nhiều cuộc họp, đối thoại giữa người dân và các doanh nghiệp. Trong khi chưa tìm giải pháp khắc phục, thì người dân không được chặn xe, sử dụng chướng ngại vật để ngáng đường, bởi việc làm này vi phạm pháp luật. "Hiện nay, chủ trương ở cấp trên là cho mở đường tránh, nhằm giảm tình trạng xe tải chở đá chạy suốt ngày đêm trong khu dân cư. Tuy nhiên, dự án còn vướng mắc về giải phóng mặt bằng, cho nên việc làm đường tránh phải kéo dài thêm. Ðiều đó có nghĩa là việc giải quyết tình trạng xe chở đá chạy trong khu dân cư chưa thể giải quyết ngay trong thời gian sớm nhất", Chủ tịch xã Trường Xuân Phạm Văn Quang cho biết thêm.
Trước mắt, để hạn chế tình trạng xe tải trọng lớn chạy trên đường dân sinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân, UBND xã Trường Xuân đề nghị các doanh nghiệp vận tải vật liệu phối hợp chính quyền tu sửa một số điểm, đoạn đường bị hỏng nặng và tưới nước thường xuyên để giảm bụi khi xe tải lưu thông. Lái xe buộc phải ký cam kết bảo đảm an toàn giao thông, nhất là điều khiển phương tiện chạy chậm qua khu dân cư để giảm đến mức thấp nhất nguy cơ về tai nạn giao thông và bụi đường. UBND xã cũng đề nghị cấp có thẩm quyền cần sớm triển khai đền bù, giải phóng mặt bằng sớm thi công tuyến đường tránh giúp người dân ổn định sinh hoạt và yên tâm lao động, sản xuất.
Người dân thôn Quyết Thắng nói riêng và xã Trường Xuân cho rằng, tình trạng đường giao thông bị hỏng và ô nhiễm môi trường do xe tải chở đá xảy ra đã lâu, gây nhiều bức xúc trong dư luận. Tuy nhiên, việc xử lý và khắc phục tình trạng này chủ yếu là biện pháp tạm thời, trước mắt, thiếu sự kiên quyết. Nhiều người ở Trường Xuân còn lo ngại, sắp tới, tỉnh Quảng Bình triển khai dự án xây dựng cao tốc bắc-nam phía đông, việc khai thác các mỏ đá tại địa phương sẽ diễn ra rầm rộ với quy mô lớn hơn. Vì thế, câu hỏi đặt ra là bao giờ trả lại sự an toàn và môi trường trong lành cho người dân nơi đây vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng.
