Ứng dụng công nghệ số trong quy hoạch

Hiện đại hóa công tác quy hoạch đô thị vừa là yêu cầu cấp bách, vừa là thách thức đối với Thành phố Hà Nội. Tốc độ đô thị hóa nhanh, dân số đông, với vai trò là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, Hà Nội không thể tiếp tục dựa vào các phương pháp quy hoạch truyền thống.

Người dân tra cứu trên hệ thống tra cứu trực tuyến về thông tin quy hoạch, đất đai. (Ảnh NGUYỄN VÂN)
Người dân tra cứu trên hệ thống tra cứu trực tuyến về thông tin quy hoạch, đất đai. (Ảnh NGUYỄN VÂN)

Công nghệ số cùng những công cụ như GIS, BIM, AI, Big data và IoT… là chìa khóa để thành phố hiện thực hóa tầm nhìn trở thành đô thị thông minh, bền vững, nhân văn.

Hà Nội đang phải đối diện với nhiều áp lực như mật độ dân số cao, tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, tác động của biến đổi khí hậu... Việc xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu thông minh, kết hợp GIS (hệ thống thông tin địa lý), BIM (mô hình thông tin công trình), AI và IoT... sẽ giúp Hà Nội giám sát và dự báo phát triển đô thị trong thời gian thực.

Những vấn đề đó đòi hỏi một cách tiếp cận mới trong quy hoạch, dựa trên dữ liệu chính xác, minh bạch và khả năng dự báo khoa học. Công nghệ số chính là lời giải cho bài toán này. Hệ thống GIS, cho phép tích hợp dữ liệu không gian với thông tin chuyên ngành, tạo ra một cơ sở dữ liệu đồng bộ về đất đai, hạ tầng, dân cư và môi trường; không chỉ hỗ trợ chính quyền trong quản lý mà còn giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin quy hoạch.

Theo lộ trình của Hà Nội, đến năm 2026, 100% hồ sơ quy hoạch phân khu và sử dụng đất sẽ được số hóa trên nền GIS. Đến năm 2030, toàn bộ dữ liệu quy hoạch kỹ thuật và kiến trúc sẽ được công khai trên nền tảng tra cứu trực tuyến, bảo đảm sự minh bạch về thông tin cũng như cải cách hành chính.

Bên cạnh GIS, công nghệ BIM đang mang lại bước đột phá trong quản lý công trình xây dựng. BIM không chỉ tạo ra mô hình 3D chi tiết mà còn tích hợp thông tin về thời gian và chi phí, giúp tối ưu hóa thiết kế, giảm sai sót và nâng cao hiệu quả thi công. Dự án Đường sắt đô thị Hà Nội là một thí dụ. BIM được áp dụng để quản lý tiến độ, chi phí và vận hành tài sản, đồng thời cũng được tích hợp với GIS trong việc đánh giá tác động của công trình đối với môi trường.

Kiến trúc sư Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội cho rằng, ứng dụng công nghệ không chỉ dừng ở việc xây dựng nhanh hơn hay hiện đại hơn, mà còn phải phục vụ mục tiêu phát triển bền vững và nhân văn. Đối với công tác quy hoạch, quản lý cây xanh đô thị, ông Ánh đề xuất, thành phố tích hợp dữ liệu cây xanh vào hệ thống GIS để theo dõi sức khỏe, tuổi thọ, vị trí của từng cây, giảm thiểu rủi ro trong mùa mưa bão, có quy hoạch cây xanh phù hợp. Và cũng từ đó có thể khuyến khích cộng đồng tham gia bảo vệ cây xanh.

Hà Nội bước đầu đạt được những bước tiến đáng kể trong việc ứng dụng công nghệ số. Hệ thống bản đồ quy hoạch trực tuyến đã được triển khai, từng bước cho phép người dân tra cứu thông tin về đất đai, mục đích sử dụng và chỉ tiêu quy hoạch. Một số địa phương đang áp dụng dữ liệu số để quản lý công trình công cộng.

Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi số không phải thuận lợi hoàn toàn do hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ ở cấp phường, xã; thiếu nhân lực chuyên sâu về công nghệ quy hoạch; hành lang pháp lý về bảo mật dữ liệu BIM hay chi phí lập mô hình số còn chưa cụ thể, rõ ràng để thực thi. Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã đi vào hoạt động, trong đó, cấp xã đảm nhận nhiều đầu mối công việc liên quan đến quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng, đô thị. Nếu có dữ liệu GIS sẽ giúp các xã, phường giải phóng nguồn nhân lực, nâng cao hiệu quả phục vụ người dân.

Sự chuyển dịch từ quy hoạch truyền thống sang quy hoạch số không chỉ là một bước tiến kỹ thuật mà là thay đổi trong tư duy quản lý đô thị. Điều mà các chuyên gia trong lĩnh vực quy hoạch rất mong đợi, đó là mọi quyết định về quy hoạch đô thị trên địa bàn thành phố đều được dựa trên nền tảng dữ liệu, mô phỏng và phân tích thời gian thực. Mệnh lệnh hành chính sẽ được thay thế bằng những quyết định đi từ dữ liệu, phân tích có căn cứ khoa học.

Để đạt được những kỳ vọng, mục tiêu, thể chế là yếu tố đầu tiên cần được Hà Nội đầu tư đồng bộ, bài bản. Khung thể chế tốt tạo ra nền tảng để vốn, nhân lực và doanh nghiệp “đặt chân”. Nhất là việc xây dựng nền tảng thông tin, minh bạch và chia sẻ dữ liệu cần trở thành thông lệ - những hành động cho thấy sự nỗ lực, đồng hành của các cấp chính quyền, cơ quan quản lý và cộng đồng trong việc kiến tạo một môi trường sống tốt, nhân văn, bền vững.

Có thể bạn quan tâm

Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng.

Xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân đạt hiệu quả cao

Chiều 5/12, Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng, nhằm giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện một số chuyên đề trọng tâm, cấp bách cuối năm 2025; kiểm điểm tự đánh giá xếp loại chất lượng của Ban Thường vụ Đảng ủy xã năm 2025.

Phối cảnh cầu vượt trực thông trên tuyến đường Cổ Linh.

Làm cầu vượt trực thông dài hàng trăm mét giải quyết ùn tắc đường Cổ Linh

Do lưu lượng phương tiện lớn, đường Cổ Linh (Hà Nội) luôn trong tình trạng ùn tắc, mất trật tự an toàn giao thông, là “điểm nghẽn” phát triển kinh tế-xã hội của khu vực. Dù mới đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng phường Long Biên đã chủ động đề xuất giải pháp giải quyết căn cơ tình trạng này.

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Bí thư Thành ủy Hà Nội, kiểm tra tiến độ dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô tại tỉnh Hưng Yên.

Đưa dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô về đích

Do khó khăn trong giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô đang chậm so với kế hoạch. Nhìn rõ vấn đề này, thành phố Hà Nội và hai tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh đang phối hợp chặt chẽ, vào cuộc với những yêu cầu cụ thể để bảo đảm tiến độ dự án.

Lễ hội rước vua giả ở đền Sái (xã Thư Lâm, Hà Nội) là lễ hội lớn trong vùng, hằng năm thu hút đông đảo khách du lịch.

Điểm đến hấp dẫn ở phía bắc Thủ đô

Sau khi sắp xếp lại địa giới hành chính, xã Thư Lâm là địa bàn có nhiều di tích, di sản văn hóa ở khu vực phía bắc Thủ đô. Trong đó, có những địa danh đã trở thành điểm du lịch nổi tiếng như làng gỗ mỹ nghệ Thiết Úng, đền Sái, rối nước Đào Thục…, cùng nhiều giá trị tiềm ẩn chưa được khai thác.

Thành phố Hà Nội đang tích cực chuyển đổi số mạnh mẽ trong thực hiện các thủ tục hành chính.

Tích cực hỗ trợ người dân tiếp cận công nghệ số

Thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính theo hướng chuyển đổi số rõ nét. Những thay đổi này sẽ góp phần hình thành nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả.

Dồn lực thi công các công trình trọng điểm

Năm 2025 đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ của thành phố Hà Nội trong nỗ lực hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng, khi hàng loạt dự án quy mô lớn, có ý nghĩa chiến lược đồng loạt khởi công.

Bí thư Đoàn Thanh niên thành phố Hà Nội Nguyễn Tiến Hưng thăm, trao quà động viên thiếu nhi hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn phường Đống Đa (Hà Nội).

Tuổi trẻ Thủ đô sáng tạo trong thực tiễn, tiên phong trong hành động

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, tuổi trẻ Thủ đô đã khẳng định vai trò “đầu tàu” với nhiều mô hình sáng tạo trên mặt trận số. Bước vào nhiệm kỳ 2025-2030, tổ chức Đoàn các cấp đặt ra 17 chỉ tiêu và 3 khâu đột phá, hướng tới xây dựng thế hệ thanh niên Hà Nội có năng lực số, tinh thần tiên phong và khát vọng cống hiến.

Bài 3: Tỏa sáng bản sắc văn hóa Thủ đô

Bài 3: Tỏa sáng bản sắc văn hóa Thủ đô

Người Hà Nội không chỉ giữ vững những phẩm chất vốn có mà còn được tích hợp những phẩm chất mới. Cùng với đó, Hà Nội đang vươn mình trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa của châu lục và thế giới. Đó là những nền tảng vững chắc để Thủ đô bước vào một thời đại phát triển mới.

Bài 2: Động lực mới cho tăng trưởng và quản trị hiện đại

Bài 2: Động lực mới cho tăng trưởng và quản trị hiện đại

Hà Nội đang tạo dựng những động lực tăng trưởng mới qua đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển hạ tầng công nghệ, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư. Cùng với đó, hàng loạt dự án lớn về môi trường, giao thông, hạ tầng đô thị được triển khai, góp phần nâng cao chất lượng sống người dân, nâng cao năng lực quản trị đô thị hiện đại.

Lãnh đạo Thành phố Hà Nội trao chứng nhận cho các doanh nghiệp đạt TOP 1 hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích năm 2025.

Hàng Việt chinh phục người tiêu dùng

Chương trình “Bình chọn hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích” năm 2025 đã tạo thêm một sân chơi uy tín, minh bạch, giúp doanh nghiệp khẳng định thương hiệu và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

Đoàn Chủ tịch kỳ họp thứ 28 Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội. ( Ảnh THẾ ĐẠI)

Tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn

Tại kỳ họp thứ 28 của Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội khóa 16, nhiệm kỳ 2021-2026, các đại biểu đã chỉ ra một số điểm nghẽn như: nhà ở xã hội, thoát nước đô thị, ùn tắc giao thông, trường học quá tải... Đây là những vấn đề bức xúc đã tồn tại trong thời gian dài, cần có giải pháp để giải quyết triệt để.

Tổ hợp dự án nhà ở xã hội và dịch vụ thương mại AZ Thăng Long. (Ảnh QUANG NGUYÊN)

Áp dụng cơ chế mới phục vụ tái định cư và tạm cư

Một giải pháp quan trọng nhằm tháo gỡ vướng mắc cho công tác đền bù, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng khi thực hiện các dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị trên địa bàn Hà Nội đã được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua tại kỳ họp thứ 28.

Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Hà Nội biểu quyết thông qua hội nghị lần thứ ba, trong đó có Quy định mới về công tác cán bộ.

Nâng cao hơn nữa chất lượng công tác cán bộ

Thành ủy Hà Nội đã ban hành Quy định về phân cấp quản lý cán bộ và quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử, tạm đình chỉ công tác, cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm đối với cán bộ.

Điểm hẹn văn hóa mới của Thủ đô

Chiều 30/11, tại Nhà Bát Giác, Vườn hoa Lý Thái Tổ (phường Hoàn Kiếm), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chính thức ra mắt Dự án “Âm nhạc cuối tuần”. Giữa không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm, những giai điệu Jazz vang lên đã mở đầu cho chuỗi hoạt động nghệ thuật công cộng được kỳ vọng sẽ trở thành điểm hẹn văn hóa mới của Thủ đô.

Khách du lịch ngồi sát khu vực đường ray khi tàu đi qua.

[Ảnh] Phố cà-phê đường tàu nhộn nhịp trở lại sau lệnh giải tỏa

Dù mới bị lực lượng chức năng giải tỏa, yêu cầu hàng chục hộ dân ký cam kết không lấn chiếm hành lang an toàn đường sắt, nhưng chỉ sau vài ngày, tại phố cà-phê đường tàu (thuộc các phường Ba Đình, Hoàn Kiếm ở Hà Nội), bàn ghế lại được kê sát đường ray để phục vụ khách du lịch như chưa từng có lệnh cấm.