Từ danh mục công nghệ chiến lược đến hành động thực tiễn

Ngày 12/6/2025 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1131/QĐ-TTg (Quyết định 1131) Ban hành Danh mục các công nghệ chiến lược và sản phẩm chiến lược.

Nghiên cứu khoa học tại Trường đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. (Ảnh USTH)
Nghiên cứu khoa học tại Trường đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. (Ảnh USTH)

Đây là bước đi kịp thời, tiếp tục cụ thể hóa quan điểm chỉ đạo công nghệ chiến lược và là một trong những nội dung trọng tâm, cốt lõi đã được xác định tại Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

11 nhóm công nghệ chiến lược được công bố đều là các lĩnh vực rất cần thiết khi đặt trong tổng thể yêu cầu phát triển quốc gia, có khả năng tạo đột phá, góp phần giải quyết các bài toán lớn của Việt Nam như tăng trưởng hai con số, mô hình chính quyền địa phương hai cấp...

Trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ, việc triển khai rộng hơn các nhóm công nghệ chiến lược nhằm quan sát, đánh giá hiệu quả là cần thiết để từ đó có cơ sở xác định đâu là mũi nhọn thật sự có khả năng tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Quyết định số 1131 cũng quy định việc xem xét, bổ sung công nghệ, sản phẩm công nghệ chiến lược căn cứ theo nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của từng giai đoạn. Tinh thần này thể hiện rõ quan điểm: mọi công nghệ phục vụ nhu cầu phát triển đều được Nhà nước quan tâm, thúc đẩy và không giới hạn ở những cái tên trong danh mục, đồng thời, gắn nghiên cứu công nghệ chiến lược đi kèm với phát triển sản phẩm chiến lược để ra được sản phẩm cụ thể phục vụ ngay cho phát triển đất nước. Đây là một cách tiếp cận mới, cho thấy tư duy triển khai chính sách thực chất và thiết thực.

Sự ra đời của Quyết định số 1131 mới chỉ là bước khởi đầu. Để hiện thực hóa định hướng phát triển công nghệ chiến lược, rất cần sự chủ động vào cuộc của các bộ, ngành với những chương trình hành động cụ thể, sát với chức năng và lĩnh vực phụ trách. Trong đó, Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan thường trực, giữ vai trò chủ chốt trong việc tham mưu xây dựng Chương trình quốc gia phát triển công nghệ chiến lược và công nghiệp chiến lược, đồng thời điều phối, kết nối hiệu quả giữa các chủ thể liên quan. Bộ Tài chính được kỳ vọng sẽ có các cơ chế tài chính linh hoạt, dài hạn, phù hợp với đặc thù rủi ro cao trong đầu tư cho công nghệ; xây dựng các chính sách khuyến khích khu vực tư nhân tham gia đầu tư.

Việc bảo đảm nguồn nhân lực cho các ngành công nghệ chiến lược đặt ra những đòi hỏi mới ngày càng cao đối với hệ thống đào tạo và sử dụng nhân lực của ngành giáo dục và nội vụ. Từ phía các trường đại học, viện nghiên cứu và đội ngũ các nhà khoa học cần xác định vai trò cốt lõi là trung tâm sáng tạo, nơi sản sinh tri thức và chuyển hóa tri thức thành công nghệ, thành sản phẩm ngày càng trở thành yêu cầu tiên quyết, thay vì chỉ là nhiệm vụ giao phó.

Với các doanh nghiệp, nhất là khu vực tư nhân năng động, sự tham gia theo thế mạnh của mình vào chiến lược công nghệ quốc gia không chỉ là sự đồng hành, mà còn là cơ hội khẳng định vai trò chủ thể đổi mới sáng tạo.

Đặc biệt, đổi mới tư duy xây dựng pháp luật là yêu cầu rất quan trọng đã được nêu trong Nghị quyết số 57, vì vậy pháp luật phải tiếp tục được sửa đổi theo tinh thần kiến tạo, chứ không chỉ dừng lại ở việc tháo gỡ.

Danh mục chiến lược có thể điều chỉnh theo thời gian, nguồn lực có thể bổ sung theo từng giai đoạn, nhưng rõ ràng nếu thiếu một tinh thần nhập cuộc thực chất, công nghệ chiến lược sẽ khó đi được trọn hành trình từ danh mục đến hành động thực tiễn. Hơn lúc nào hết, chúng ta cần một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mà ở đó, mỗi chủ thể đều hành động không chỉ bằng trách nhiệm, mà còn bằng khát vọng đồng hành cùng đất nước kiến tạo tương lai.

Có thể bạn quan tâm

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu tham dự hội thảo.

Vĩnh Long: Phối hợp chuyển giao ứng dụng khoa học-công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Chiều 4/12, Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ tại miền nam phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ Vĩnh Long tổ chức Hội thảo với chủ đề “Phối hợp giữa Bộ Chủ trì Chương trình Khoa học-công nghệ cấp quốc gia với các địa phương trong chuyển giao ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế- xã hội khu vực phía nam”.

Ảnh minh họa.

Cảnh báo chiến dịch ‘Hanoi Thief’ tấn công mạng doanh nghiệp Việt Nam

Hàng loạt email giả mạo hồ sơ xin việc, đính kèm tệp “Le Xuan Son CV.zip”, được gửi đến các doanh nghiệp lớn, nhỏ tại Việt Nam. Đây là lớp vỏ ngụy trang cho chiến dịch tấn công mạng mang tên Hanoi Thief, với mục tiêu xâm nhập mạng nội bộ, chiếm quyền hệ thống và đánh cắp dữ liệu khách hàng, bí mật doanh nghiệp.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Lễ khai mạc triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học”.

Chín nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam trưng bày tác phẩm tại triển lãm "Tỏa V-Điểm chạm khoa học"

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.

Quỹ VinFuture tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12.

Đột phá công nghệ trong y học: Cơ hội để Việt Nam hợp tác và bứt phá

Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12 là cơ hội cho Việt Nam giới thiệu công nghệ y tế vật liệu in 3D, cũng như tăng cơ hội hợp tác với các chuyên gia hàng đầu thế giới nghiên cứu về công nghệ y tế, mang lại cơ hội điều trị tốt nhất cho người bệnh. 

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

Nhiều sản phẩm công nghệ made in Việt Nam từ robot giao hàng UAV đến giải pháp AI đã tạo nên điểm nhấn ấn tượng tại Tuần lễ số quốc tế Việt Nam 2025. Đây là dịp để các doanh nghiệp Việt giới thiệu kết quả nghiên cứu về công nghệ tự động hóa, AI và công nghệ phục vụ dân sinh quốc phòng.