Truyền thông nhận thức đúng về tự kỷ trong cộng đồng

Việc phát hiện sớm trẻ tự kỷ có vai trò quan trọng đối với sự thay đổi, tiến bộ và khả năng hòa nhập cộng đồng sau này. Để phát hiện sớm cho trẻ tự kỷ, cần tăng cường truyền thông nhận thức đúng về tự kỷ trong cộng đồng.
“Ngày hội yêu thương cho trẻ tự kỷ” tại Trường Giáo dục chuyên biệt Khai Trí, Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 31/3/2022. (Ảnh: NFVC)
“Ngày hội yêu thương cho trẻ tự kỷ” tại Trường Giáo dục chuyên biệt Khai Trí, Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 31/3/2022. (Ảnh: NFVC)

Can thiệp sớm rất quan trọng với trẻ tự kỷ. Đó là bước đầu tiên và chất lượng can thiệp quyết định tương lai người tự kỷ. Can thiệp sớm lý tưởng nhất là ngay khi mới phát hiện rối loạn phổ tự kỷ, tức là tầm 2-3 tuổi hoặc sớm hơn, nhưng nếu trẻ đã lớn hơn mà chưa đạt được các tiến bộ cần thiết và các kỹ năng hòa nhập cơ bản, thì cũng vẫn phải quay trở lại thực hiện các nội dung trong chương trình can thiệp sớm.

Nếu quá trình can thiệp sớm không được thực hiện tốt, trẻ có thể bỏ lỡ thời gian và cơ hội tiến bộ. Các bước tiếp theo như đi học hòa nhập, hướng nghiệp, việc làm, sống độc lập trở nên vô cùng khó khăn.

Đây là chia sẻ của bà Trần Thị Hoa Mai, Phó Chủ tịch Mạng lưới tự kỷ Việt Nam (VAN), tại hội thảo “Trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng đối với người trẻ tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí”. Chương trình do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội phối hợp Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức.

Can thiệp sớm rất quan trọng với trẻ tự kỷ. Đó là bước đầu tiên và chất lượng can thiệp quyết định tương lai người tự kỷ. Can thiệp sớm lý tưởng nhất là ngay khi mới phát hiện rối loạn phổ tự kỷ, tức là tầm 2-3 tuổi hoặc sớm hơn.

Cũng theo bà Trần Thị Hoa Mai, Luật Người khuyết tật Việt Nam hiện có phân loại 6 dạng khuyết tật, đó là: Khuyết tật vận động; khuyết tật nghe, nói; khuyết tật nhìn; khuyết tật thần kinh, tâm thần; khuyết tật trí tuệ; khuyết tật khác. Theo Thông tư hướng dẫn thực hiện Luật Người khuyết tật của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (tháng 1/2019), tự kỷ được xếp vào dạng khuyết tật khác, và những quy định cụ thể hơn rất chung chung mơ hồ, chưa thực sự hỗ trợ cho người tự kỷ.

Bản chất của tự kỷ là một rối loạn phát triển - trong định nghĩa của Liên hợp quốc, của các nước phát triển đều khẳng định điều này, Nhưng dạng tật này lại không có trong Luật Người khuyết tật, dẫn đến việc các rối loạn phát triển, trong đó có tự kỷ, dường như đang bị bỏ lại phía sau.

Trẻ tự kỷ đến tuổi đi học được nhận vào các trường tiểu học công lập, nhưng không có giáo viên có chuyên môn về giáo dục đặc biệt hỗ trợ, có tình trạng “chỉ ngồi trong lớp cho đến hết giờ”, không đạt được các yêu cầu học tập. Các hỗ trợ về hướng nghiệp, hòa nhập cộng đồng gần như là số không.

Từ đó, bà Trần Thị Hoa Mai đề xuất một số giải pháp hỗ trợ thiết thực nhất cho trẻ tự kỷ ở Việt Nam

Thứ nhất, trẻ cần được phát hiện sớm. Cần truyền thông nhận thức đúng về tự kỷ trong cộng đồng. Tự kỷ là khuyết tật có tỷ lệ mắc rất cao hiện nay, và nguyên nhân không nằm ở cách nuôi dạy của cha mẹ. Cần làm những tầm soát, sàng lọc để phát hiện sớm, từ đó can thiệp sớm cho trẻ.

Thứ hai, can thiệp sớm và khoa học, đúng cách. Cần công bố chính thức các biện pháp can thiệp có căn cứ khoa học trên cổng thông tin điện tử của các bộ ngành về y tế, giáo dục, chăm sóc sức khỏe và bảo vệ trẻ em.

Ban hành tiêu chuẩn hoạt động của các cơ sở cung cấp dịch vụ can thiệp trẻ có rối loạn phổ tự kỷ. Tư vấn, giải đáp cho cha mẹ, hỗ trợ cha mẹ tìm kiếm thông tin, lựa chọn phương pháp, cơ sở can thiệp, học hỏi kiến thức để đồng hành cùng con một cách hiệu quả.

Thứ ba, thiết lập các mô hình giáo dục hòa nhập hiệu quả cho trẻ tự kỷ. Hiện nay, trẻ em tự kỷ vẫn được học hòa nhập phổ thông, nhưng chưa có đủ các giáo viên giáo dục đặc biệt hỗ trợ, nên vẫn gặp khó khăn.

Ngoài ra, cần có những mô hình hoạt động cộng đồng thân thiện mà mọi trẻ em có thể tham gia, như các cuộc thi thể thao, văn nghệ, nghệ thuật, các lớp kỹ năng… Trong đó, có tính đến những khó khăn của người tự kỷ và chấp nhận những khác biệt. Trẻ em tự kỷ tiến bộ nhanh khi có cơ hội thực hành giao tiếp, và được tham gia trong các hoạt động thân thiện ở cộng đồng.

Thứ tư, định danh tự kỷ/hoặc tạo cơ sở để xác định rõ hơn về khuyết tật tự kỷ. Cần bổ sung dạng khuyết tật phát triển trong Luật Người khuyết tật. Hiện tại, tự kỷ đang được xếp trong dạng khuyết tật khác, dẫn đến những khó khăn đặc thù của tự kỷ không được hiểu đúng, khó phân hạng, khó có những hỗ trợ đúng cách và phù hợp với tự kỷ.

Cần định danh tự kỷ/hoặc tạo cơ sở để xác định rõ hơn về khuyết tật tự kỷ. Cần bổ sung dạng khuyết tật phát triển trong Luật Người khuyết tật. Hiện tại, tự kỷ đang được xếp trong dạng khuyết tật khác, dẫn đến những khó khăn đặc thù của tự kỷ không được hiểu đúng, khó phân hạng, khó có những hỗ trợ đúng cách và phù hợp với tự kỷ.

Bà Hoa chia sẻ, ngành công tác xã hội, với vai trò là kết nối nguồn lực hỗ trợ, có thể tham gia trong việc tập hợp đội ngũ các nhà chuyên môn để làm rõ nội dung về tự kỷ, xác định rõ chiến lược ở cấp quốc gia đối với vấn đề này. Từ đó, mới có những thay đổi trong các văn bản pháp luật và tiến tới công tác thực thi có hiệu quả.

Sự phối hợp của các Bộ, ngành liên quan như Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, ngành công tác xã hội cùng các tổ chức xã hội, mạng lưới phụ huynh cùng tham gia giải quyết vấn đề này cũng rất cần thiết.

Có thể bạn quan tâm

Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng.

Xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân đạt hiệu quả cao

Chiều 5/12, Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng, nhằm giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện một số chuyên đề trọng tâm, cấp bách cuối năm 2025; kiểm điểm tự đánh giá xếp loại chất lượng của Ban Thường vụ Đảng ủy xã năm 2025.

Các đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Lương Quốc Đoàn (lần lượt thứ nhất và ba từ trái sang) trao giải A Giải báo chí và giải A Cuộc thi viết cho các tác giả, đại diện nhóm tác giả tiêu biểu.

Trao giải báo chí về "tam nông" tặng 34 tác phẩm xuất sắc

Năm nay, Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn ghi nhận kỷ lục về số lượng tác phẩm dự thi với gần 1.900 bài gửi. Từ đây, Ban tổ chức đã đánh giá, lựa chọn và tìm ra hai giải A, bốn giải B, sáu giải C, mười giải Khuyến khích và 12 giải chuyên đề. Báo Nhân Dân có một tác phẩm giành giải chuyên đề.

Trao giải "Vinh danh người truyền lửa" cho 15 cá nhân xuất sắc.

Vinh danh những “Người truyền lửa” vì cống hiến, đóng góp thiết thực cho cộng đồng

Những cá nhân tiêu biểu nhất của giải thưởng “Vinh danh Người truyền lửa” đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau nhưng đều có chung một tinh thần luôn nỗ lực không ngừng vì những điều tốt đẹp. Câu chuyện họ mang theo đã truyền cảm hứng, góp phần bồi đắp niềm tin, khơi dậy khát vọng cống hiến và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.

Anh Lương Minh Tùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Đắk Lắk trao tặng Bằng khen của Ban Chấp hành Tỉnh đoàn Đắk Lắk cho anh Nguyễn Văn Minh.

Tặng Bằng khen cho anh Nguyễn Văn Minh vì đã có hành động dũng cảm cứu người trong mưa lũ

Hành động dũng cảm của anh Nguyễn Văn Minh không chỉ hỗ trợ lực lượng chức năng kịp thời đưa người dân ở vùng lũ đến nơi an toàn, anh còn có tinh thần trách nhiệm, xả thân vì cộng đồng, là tấm gương điển hình về người tốt, việc tốt để đoàn viên, thanh niên trong và ngoài tỉnh học tập, rèn luyện.

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; điều tra làm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, Thành phố Hồ Chí Minh … là một số tin tức đáng chú ý ngày 5/12.

Đoạn bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long đã bị nước biển cuốn trôi hoàn toàn.

Sớm gia cố bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải

Những ngày này, triều cường kết hợp với sóng to, gió lớn đã gây sạt lở hơn 500m bờ bao ngăn triều cường khu vực Cồn Nhàn thuộc 2 ấp Đông Thành, Hồ Thùng, xã Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long. Nước biển tràn vào đất liền gây thiệt hại thủy sản, hoa màu, ảnh hưởng khoảng 50ha đất sản xuất của hàng chục hộ dân.

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ký Công điện số 236/CĐ-TTg ngày 5/12/2025, yêu cầu các cơ quan chức năng khẩn trương xử lý vụ cháy xảy ra lúc 4 giờ 37 cùng ngày tại số 227 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Ông Lãnh (TP Hồ Chí Minh), khiến bốn người thiệt mạng và hai người bị thương. 

Dự án "Mắt sáng cộng đồng" bố trí các xe phẫu thuật lưu động đạt chuẩn bệnh viện để hỗ trợ người dân vùng sâu, vùng xa.

Dự án "Mắt sáng cộng đồng": Mỗi đôi mắt sáng trở lại là một cuộc đời lần nữa mở ra

Hơn 10 năm về trước, đoàn bác sĩ của Bệnh viện Mắt quốc tế DND không quản ngại khó khăn, đến Quỳnh Nhai (Sơn La) để tiến hành thay thủy tinh thể cho hơn 100 người cao tuổi. "Đó là những ngày trời rét căm, chúng tôi 'mang' cả phòng mổ lên núi, với mong muốn đem ánh sáng trở lại cho bà con vùng cao", bác sĩ Quỳnh hồi tưởng.

Thành phố Đà Nẵng họp triển khai "chiến dịch Quang Trung".

Đà Nẵng tăng tốc triển khai "chiến dịch Quang Trung"

Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng yêu cầu việc sửa chữa và xây dựng lại nhà cửa phải bảo đảm tiêu chí an toàn, bền vững, không để tình trạng nhà làm xong 2-3 năm đã hư hỏng. Tại các địa bàn khó khăn chưa triển khai được phải có phương án tạm thời cho dân ngay.

Phối cảnh cầu vượt trực thông trên tuyến đường Cổ Linh.

Làm cầu vượt trực thông dài hàng trăm mét giải quyết ùn tắc đường Cổ Linh

Do lưu lượng phương tiện lớn, đường Cổ Linh (Hà Nội) luôn trong tình trạng ùn tắc, mất trật tự an toàn giao thông, là “điểm nghẽn” phát triển kinh tế-xã hội của khu vực. Dù mới đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng phường Long Biên đã chủ động đề xuất giải pháp giải quyết căn cơ tình trạng này.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Hồ Văn Niên cùng lãnh đạo các ban, sở, ngành của tỉnh và địa phương thực hiện nghi thức khởi công xây dựng nhà mới cho gia đình bà Hồ Thị Hương, ở xã Tây Trà.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu sớm hoàn thành việc xây mới và sửa chữa nhà cho người dân vùng bão lũ

Sáng 5/12, tại buổi lễ trao kinh phí hỗ trợ cho các gia đình có nhà bị hư hỏng do mưa lũ ở xã Tây Trà, đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu địa phương huy động tối đa nguồn lực, sớm hoàn thành việc xây mới, sửa chữa nhà, để các gia đình nhanh chóng ổn định chỗ ở, an cư, lạc nghiệp.

Văn phòng Làng trẻ em SOS Việt Nam.

Cần giải quyết tốt các vấn đề đặt ra khi chuyển các Làng SOS về địa phương quản lý

Gần 40 năm qua, với sự hỗ trợ của Làng trẻ em SOS quốc tế và các nhà tài trợ, Việt Nam có hơn 7.000 trẻ em, thanh, thiếu niên được nuôi dưỡng tại 17 cơ sở. Hiện nay, do nhiều nguyên nhân, nhiều Làng trẻ SOS cơ sở bị dừng nguồn tài trợ dẫn đến gặp nhiều khó khăn trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em.