Sáng 20/8, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Báo Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Tọa đàm “Tháo gỡ vướng mắc hóa đơn điện tử, hướng tới 2 triệu doanh nghiệp”.
Tọa đàm có sự tham gia của đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia hàng đầu về thuế-pháp lý, các nhà cung cấp giải pháp công nghệ lớn cùng đông đảo đại diện doanh nghiệp, tiểu thương đang hoạt động trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo Nghị quyết số 68-NQ/TW, Chính phủ đặt mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 và ngành thuế đang có những bước đi quyết liệt để hiện đại hóa công tác quản lý. Đặc biệt theo lộ trình, từ ngày 1/1/2026, hình thức thuế khoán sẽ được bãi bỏ, các hộ kinh doanh sẽ chuyển hoàn toàn sang phương pháp kê khai, xuất hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi hóa đơn đang gặp một số khó khăn cần tháo gỡ.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, ông Nguyễn Thái Bình, Phó Tổng Biên tập Báo Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng việc chuyển đổi từ phương pháp thuế khoán sang kê khai và áp dụng hóa đơn điện tử không đơn thuần là một sự thay đổi về công nghệ, mà là một bước chuyển mình về tư duy quản lý và thói quen kinh doanh.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Thái Bình nhấn mạnh con đường từ chính sách đến thực tiễn chưa bao giờ là một đường thẳng, đặc biệt khi nó tác động trực tiếp đến hơn 5 triệu hộ kinh doanh, một khu vực kinh tế năng động nhưng cũng mong manh và còn nhiều hạn chế về nguồn lực.
Thực tế cho thấy quá trình chuyển đổi đang đối diện với những rào cản không hề nhỏ, không chỉ nằm ở kỹ thuật, mà còn nằm sâu trong tâm lý. Đó là nỗi lo về chi phí đầu tư ban đầu, sự bỡ ngỡ với công nghệ và trên hết là tâm lý e ngại rằng sự minh bạch sẽ đi kèm với gánh nặng bị soi xét hay truy thu thuế.
Theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), có tới 69% hộ kinh doanh chưa từng được tập huấn và 77% lo lắng về nguy cơ bị xử phạt là những chỉ dấu rõ nét mà chúng ta không thể bỏ qua. Từ đó đặt ra câu hỏi trọng tâm không chỉ là "làm thế nào để các hộ kinh doanh tuân thủ quy định?", mà sâu sắc hơn là: "Làm thế nào để biến nghĩa vụ thành động lực?"
Quan trọng nhất, theo ông Nguyễn Thái Bình là phải củng cố niềm tin rằng Nhà nước và ngành thuế đang thực sự đồng hành, hỗ trợ chứ không chỉ giám sát, kiểm tra.
Thông tin tại Tọa đàm, Phó Trưởng Thuế Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Tiến Dũng cho biết, tính đến cuối tháng 7/2025, đơn vị đang quản lý tổng cộng 349.255 hộ và cá nhân kinh doanh.
Trong số này, có 266.089 hộ phải nộp thuế, đóng góp cho ngân sách Nhà nước 8.269 tỷ đồng trong năm 2024 và 6.248 tỷ đồng trong 7 tháng đầu năm 2025, tăng 24% so với cùng kỳ.
Bức tranh về phương pháp nộp thuế cho thấy một thách thức rất lớn sắp tới. Hiện chỉ có 17.290 hộ đang nộp thuế theo phương pháp kê khai, chiếm tỷ lệ khiêm tốn 6,5%. Trong khi đó, có đến 248.799 hộ đang nộp thuế theo phương pháp khoán, chiếm tỷ lệ áp đảo 93,5% tổng số hộ phải nộp thuế. Trong nhóm hộ khoán này, có tới 18.509 hộ có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên.
Bước đầu, việc áp dụng công nghệ đã có nhiều tín hiệu tích cực. 100% hộ kê khai đã nộp hồ sơ khai thuế bằng phương thức điện tử và tỷ lệ nộp thuế điện tử chung đạt 80%; trong đó qua hệ thống etax Mobile đạt 70%. Ngoài ra, đã có 21.319 hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
Trong khuôn khổ Tọa đàm, phiên thảo luận tập trung vào các câu chuyện thực tế, các vướng mắc về kỹ thuật và tâm lý mà hộ kinh doanh gặp phải, đồng thời bàn thảo các giải pháp mà ngành thuế đang triển khai và đề xuất các chính sách đột phá nhằm khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp một cách bền vững.
Đại diện ngành thuế Thành phố Hồ Chí Minh cam kết các giải pháp hỗ trợ miễn phí cho gần 250.000 hộ kinh doanh phải chuyển đổi vào năm 2026. Các chuyên gia pháp lý chỉ rõ Nghị quyết 68 là bệ phóng chính sách với nhiều ưu đãi đột phá. Trong khi đó, các đơn vị công nghệ khẳng định giải pháp tích hợp đã sẵn sàng.
Ông Nguyễn Tiến Dũng cho biết, ngành thuế Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang triển khai hàng loạt giải pháp hỗ trợ thiết thực, lấy người nộp thuế làm trung tâm.
Điểm nhấn quan trọng nhất là ngành thuế Thành phố Hồ Chí Minh sẽ làm việc và ký kết với các đơn vị cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử để cam kết hỗ trợ miễn phí cho 250.000 hộ kinh doanh khi chuyển đổi sang phương pháp kê khai vào năm 2026.
Bên cạnh đó, các giải pháp hỗ trợ toàn diện khác cũng được triển khai đồng bộ. Ngành thuế sẽ chủ động đẩy mạnh công tác tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông đại chúng và mạng xã hội như: Zalo, Facebook, YouTube.
Cán bộ thuế sẽ phối hợp với nhà cung cấp phần mềm đến tận hộ kinh doanh để hỗ trợ cài đặt, hướng dẫn sử dụng, kể cả ngoài giờ hành chính nếu cần. Đồng thời, một kênh hỗ trợ kỹ thuật "phản ứng nhanh" cũng sẽ được thiết lập từ các đơn vị cung cấp phần mềm để xử lý sự cố ngay tức thì cho người dân.
Ngành thuế cũng sẽ tiếp tục lắng nghe, ghi nhận các khó khăn để tham gia, đề xuất với cấp trên về việc sửa đổi các quy định, luật thuế theo hướng đơn giản hóa thủ tục cho hộ kinh doanh. Những nỗ lực này nhằm tạo một môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các hộ kinh doanh phát triển ổn định, bền vững.
