Tháo gỡ vướng mắc đất đai cần nhìn từ thực tiễn

Thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai sáng 19/11, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng nhấn mạnh, chính sách bồi thường về lý thuyết có vẻ hay nhưng khó thực thi.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng đóng góp ý kiến tại tổ.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng đóng góp ý kiến tại tổ.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng thống nhất rất cao về sự cần thiết phải sửa đổi quy định về đất đai để đáp ứng các yêu cầu về phát triển kinh tế-xã hội hiện nay, một số quy định có thể đã không còn phù hợp, đặc biệt, Luật Đất đai là một luật hết sức khó và phức tạp.

Nên ủy quyền quyết định các trường hợp phải thu hồi đất

Góp ý vào một số quy định cụ thể, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cho rằng, Nghị quyết nên giao thẩm quyền quyết định đối với các trường hợp phải thu hồi đất cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

“Đây cũng là một hình thức ủy quyền của Quốc hội cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định, như vậy sẽ linh hoạt hơn, tránh trường hợp thời gian tới sẽ lại phát sinh thêm các trường hợp thu hồi đất khác mà hiện tại chưa lường được, khi chúng ta luôn luôn là người đi sau với thực tiễn”, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao nói.

Cũng theo Chánh án, trước đây, theo Điều 79 Luật Đất đai quy định 31 trường hợp thu hồi đất, hiện bổ sung thêm bốn trường hợp là có 35 trường hợp thu hồi đất. Tuy nhiên, với yêu cầu phát triển hiện nay, thực tế sẽ phát sinh những trường hợp thu hồi đất nằm ngoài 35 trường hợp nêu trên mà chúng ta không lường trước được.

Với quy định “đối với dự án khác nếu được trên 75% người sử dụng đất đồng ý thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư” thì được thu hồi đất, ông Quảng cho rằng, người dân bị thu hồi đất bao giờ cũng phải biết được phương án bồi thường của nhà nước như thế nào, lúc đó họ mới đồng ý hay không đồng ý.

Chánh án kiến nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xem xét lại một số nội dung để bảo đảm tính khả thi.

Ai có thẩm quyền thu hồi đất thì có thẩm quyền quyết định việc tạm cư

Với quy định về thẩm quyền thu hồi đất, Chánh án cho rằng dự thảo Nghị quyết không thống nhất. Cụ thể, dự thảo quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định việc bố trí tạm cư, thời gian và kinh phí tạm cư đối với trường hợp quyết định thu hồi đất trước khi hoàn thành bố trí tái định cư. Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định việc thu hồi đất theo tiến độ của dự án đầu tư hoặc theo tiến độ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Tôi cho rằng, phải giao thẩm quyền cho Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định việc ông A hay bà B được tạm cư, thời gian tạm cư và kinh phí tạm cư thì mới gắn với việc bảo đảm thu hồi đất. Còn bây giờ nếu một người bên trên quyết định việc thu hồi đất, còn một người bên dưới phải thực thi một việc rất khó là thu hồi đất thì sẽ xảy ra tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm”, ông Nguyễn Văn Quảng nói.

ancatatc.jpg
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng.

Từ phân tích trên, ông Nguyễn Văn Quảng đề nghị để bảo đảm tính đồng bộ nên quy định rõ ai là người quyết định việc thu hồi đất, người đó có thẩm quyền quyết định việc tạm cư. Tuy nhiên, với năng lực của cấp xã hiện nay, để bảo đảm tính linh hoạt và khả thi ở trong thực tiễn, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị: giai đoạn trước mắt, giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, sau đó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ phân cấp xuống cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định.

Không để tình trạng thổi giá như hiện nay

Dự thảo Nghị quyết quy định trường hợp bồi thường bằng đất mà khu đất không có bảng giá đất (nói cách khác là chưa quy định bảng giá đất) thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã căn cứ vào giá đất trong bảng giá đất tại vị trí tương tự để quyết định giá đất bồi thường bằng đất tại chỗ trong phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

“Về mặt lý thuyết nghe có vẻ rất là hay, nhưng tôi tin rằng trên thực tế rất khó thực hiện”, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao nói và chỉ ra ba điểm khó. Thứ nhất, lý giải khái niệm thế nào là tương tự? Ở đây, khái niệm tương tự không bao giờ xác định được và sẽ gây ra tranh cãi. Thứ hai, trong cùng một xã, để tìm được một khu đất tương tự có bảng giá đất không phải việc dễ. Thứ ba, một dự án có thể nằm ở nhiều xã, phường, Chủ tịch xã phải tìm được một vị trí tương tự, tương tự ở đây được hiểu phải trong phạm vi ở xã đó, không thể sang xã khác.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị, nên giao cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định việc áp mức giá, trên cơ sở ý kiến của Hội đồng nhân dân, như vậy mới bảo đảm chặt chẽ, khả thi.

Về căn cứ xác định giá đất, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cho rằng: "đây là vấn đề rất lớn và có sự thay đổi căn bản về quan điểm. Trước đây, chúng ta đưa ra ba, bốn phương pháp xác định giá đất và hiện gặp rất nhiều vướng mắc. Lần này, chúng ta đi đến quan điểm thống nhất, căn cứ xác định giá đất khi bồi thường, hỗ trợ tái định cư sẽ lấy bảng giá đất nhân với hệ số. Quy định theo hướng này, chúng ta sẽ kiểm soát được giá, không để tình trạng thổi giá như hiện nay".

“Chúng ta mà tiếp cận theo cách giá đất phải phù hợp với thị trường, giá đất chỉ có đẩy lên thôi, làm gì có chuyện thị trường giữ hoặc giảm giá xuống”, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao bày tỏ lo ngại đồng thời đề nghị phải có hướng dẫn cụ thể cho các địa phương với những dự án chuyển tiếp khi nghị quyết này được Quốc hội thông qua và có hiệu lực.

Lấy thí dụ trong cùng một dự án, một số trường hợp đã được xác định giá bồi thường theo phương pháp cũ nhưng khi nghị quyết này có hiệu lực, câu chuyện đặt ra là khi áp dụng bảng giá đất, giá bồi thường chắc chắn sẽ thấp hơn, vậy sẽ phải giải quyết như thế nào để bảo đảm sự công bằng một cách tương đối giữa những người bị thu hồi đất trong cùng một dự án. Ông Quảng cho rằng, Nghị quyết cần giao cho Chính phủ có hướng dẫn chặt chẽ và bảo đảm tính công bằng, tránh việc khiếu kiện.

Có thể bạn quan tâm

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Thanh Hóa triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia

Ngày 4/12, Công an Thanh Hóa cho biết: Dưới sự chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, hơn 100 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động, đồng loạt đấu tranh triệt phá đường dây sử dụng máy tính, phương tiện điện tử, mạng internet thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhóm người Hàn Quốc điều hành lừa đảo bị Interpol truy nã bắt tại Đà Nẵng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Bắt nhóm người Hàn Quốc điều hành đường dây lừa đảo tại Campuchia bị Interpol truy nã

Tối 4/12, lực lượng chức năng Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp Cục Đối ngoại Bộ Công an tiến hành các thủ tục bàn giao 3 đối tượng người Hàn Quốc có lệnh truy nã quốc tế cho cơ quan chức năng Hàn Quốc. Ngay trong đêm, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã di lý các đối tượng này về nước để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đọc Lệnh bắt bị can để tạm giam với Nguyễn Thị Hoa (áo đen ở giữa).

Bắc Ninh: Khởi tố, bắt tạm giam hai cán bộ cơ quan thuế

Mở rộng điều tra vụ án “Tham ô tài sản” xảy ra tại Công ty H. có địa chỉ tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố bổ sung vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Hoa và bà Nguyễn Thị Phương - cán bộ Cục thuế Bắc Ninh về tội "Nhận hối lộ".

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.

Công an tỉnh Hưng Yên hướng dẫn học sinh tự bảo vệ mình trên không gian mạng.

Để trẻ em thực sự an toàn trên nền tảng thương mại điện tử

Hiện nay, có hơn 90% số trẻ em Việt Nam sử dụng internet, tương đương với khoảng 15 triệu “công dân số” lớn lên cùng smartphone, mạng xã hội và các thuật toán AI (trí tuệ nhân tạo). Đây vừa là nhóm khách hàng tiềm năng lớn, vừa tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật trên mạng xã hội nếu không được bảo vệ và định hướng phù hợp.

Một nạn nhân chất độc da cam đang điều trị bệnh dài hạn. Nhiều trường hợp phát sinh thêm bệnh thuộc Danh mục 17 bệnh của Bộ Y tế nhưng chưa được giám định lại theo quy định hiện hành. (Ảnh: Báo Nhân Dân/Minh Châu)

Đề nghị bổ sung quy định giám định lại cho nạn nhân chất độc da cam khi phát sinh thêm bệnh

Báo Nhân Dân nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc, cựu chiến binh và nạn nhân chất độc da cam/dioxin về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 131/2021/NĐ-CP. Nhiều ý kiến đề nghị dự thảo bổ sung quy định cho phép giám định lại khi người phơi nhiễm chất độc hóa học phát sinh thêm bệnh mới thuộc Danh mục 17 bệnh do Bộ Y tế ban hành.

Ảnh minh họa. Nguồn: CP

Chính sách mới có hiệu lực từ tháng 12

Trong tháng 12, hàng loạt chính sách mới có hiệu lực như: Tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số; giúp người bị tai nạn giao thông đi cấp cứu được hỗ trợ đến 5 triệu đồng; phạt tối đa 500 triệu đồng với vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước; kỳ thị người cai nghiện ma túy có thể bị phạt 2 triệu đồng…

Công an xã Pa Ủ xuống bản tuyên truyền về tệ nạn ma túy và vận động bà con phòng chống ma túy.

Kiểm soát, kéo giảm tệ nạn ma túy ở xã biên giới Pa Ủ

Pa Ủ là xã biên giới khó khăn nhất của tỉnh Lai Châu. Tình hình an ninh trật tự, đặc biệt là tệ nạn ma túy, diễn biến phức tạp; trước thực trạng đó, địa phương đang đẩy mạnh công tác phòng, chống ma túy từ cơ sở, từ gia đình, dòng họ, bản; ưu tiên mọi nguồn lực, biện pháp để đấu tranh và “làm sạch ma túy ngay tại bản”.