Tạo đà phát triển công nghiệp văn hóa

Dù thuật ngữ “công nghiệp văn hóa” mới chỉ bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam từ những năm 2000, nhưng sự phát triển nhanh, mạnh của các ngành công nghiệp văn hóa thời gian qua đã ngày càng chứng minh được sức ảnh hưởng, vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế-xã hội đất nước và định vị thương hiệu quốc gia. Làm thế nào để khơi thông mọi nguồn lực, tạo đường băng cho công nghiệp văn hóa “cất cánh” đang là một trong những nhiệm vụ được coi trọng hàng đầu.
Việt Nam đã có những show diễn âm nhạc thu hút hàng chục nghìn khán giả.
Việt Nam đã có những show diễn âm nhạc thu hút hàng chục nghìn khán giả.

Sau tám năm triển khai Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 theo Quyết định số 1755/QĐ-TTg ngày 8/9/2016, Việt Nam đã có những bộ phim điện ảnh đạt doanh thu vài trăm tỷ đồng, những concert âm nhạc thu hút hàng chục nghìn người tham gia, và cả những show diễn thực cảnh gây ấn tượng với truyền thông quốc tế… Số lượng các doanh nghiệp sáng tạo, thành phố sáng tạo, không gian sáng tạo không ngừng tăng lên, góp phần hình thành hệ sinh thái văn hóa sáng tạo đa dạng trên cả nước.

Tuy nhiên, so với tiềm năng và dư địa rộng lớn để phát triển công nghiệp văn hóa của Việt Nam, những kết quả đạt được vẫn là rất nhỏ. Đó là lý do Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đã được ban hành, nhằm tạo đòn bẩy để công nghiệp văn hóa có những bước tiến mới.

Chỉ thị đưa ra định hướng chiến lược “Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa phải bảo đảm khai thác tối đa, hiệu quả tiềm năng, lợi thế; đa dạng, liên kết đa ngành, lĩnh vực; có tư duy sắc bén, hành động quyết liệt, hiệu quả, biết lựa chọn tinh hoa và tạo đột phá phát triển; đáp ứng được các yếu tố: Sáng tạo, bản sắc, độc đáo, chuyên nghiệp, lành mạnh, cạnh tranh, bền vững trên nền tảng dân tộc, khoa học, đại chúng; từng bước tạo dựng thương hiệu quốc gia, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu; phù hợp với quy luật của kinh tế thị trường, luật pháp trong nước và quốc tế”. Chỉ thị cũng đưa ra những yêu cầu cụ thể, rõ ràng cho từng cơ quan của Chính phủ, các bộ, ngành, tổ chức liên quan.

Tham gia hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức mới đây tại Đà Nẵng, nhiều chuyên gia đã thẳng thắn chỉ ra những “nút thắt” cần tháo gỡ và hiến kế để các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam phát triển. Nhấn mạnh vai trò của việc kiến tạo môi trường để kích hoạt sáng tạo, nhạc sĩ Quốc Trung khẳng định: Muốn có công nghiệp văn hóa, phải có nghệ thuật và sáng tạo đỉnh cao. Lâu nay, chúng ta vẫn hay lạc quan liệt kê nhiều tiềm năng từ những kho tàng văn hóa dân gian, truyền thống lịch sử… nhưng lại ít đề cập những hạn chế trong quá trình quản lý, vận dụng và khai thác những giá trị này.

Vì thế, cần thẳng thắn chỉ ra những bất cập về chính sách để tạo nên môi trường mới, giúp cho các nhà sản xuất, nghệ sĩ có điều kiện sáng tạo tốt hơn, hướng tới xây dựng những tác phẩm, dự án đỉnh cao. Theo nhạc sĩ Quốc Trung, để phát triển công nghiệp văn hóa, điều quan trọng là phải tập hợp, huy động được khả năng sáng tạo của đội ngũ sáng tạo, xác định được những người có khát vọng, khả năng dẫn lối và định hướng cho sự phát triển ngành.

Hiện nay, một phần không nhỏ đội ngũ sáng tạo nằm ngoài các đơn vị nghệ thuật nhà nước, nên cần xóa bỏ ranh giới trong và ngoài nhà nước, tạo ra các kết nối để huy động sự tham gia sâu, rộng của những người làm công tác sáng tạo. Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần có nhiều cải cách hơn trong quy định về hợp tác công-tư, không chỉ trên phương diện vật chất mà còn trong các công việc sáng tạo; mạnh dạn giao cho nhiều tổ chức xã hội được tham gia vào các dự án đầu tư công, tạo nên sự cạnh tranh lành mạnh, công bằng.

Nhạc sĩ Quốc Trung cũng đề xuất, cần có thể chế và quy định cho việc thành lập các quỹ văn hóa, các trung tâm xúc tiến kết nối và hỗ trợ nghệ sĩ Việt Nam có điều kiện thuận lợi trong tiếp xúc, giao lưu, cọ xát với môi trường quốc tế để học hỏi các quy trình làm việc văn minh, nâng cao năng lực sáng tạo và từng bước hội nhập.

Xuất phát từ thực tế liên kết giữa các bộ, ngành, địa phương, giữa các tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa tại nước ta còn lỏng lẻo, dẫn đến chưa thể kết nối các chủ thể cùng tham gia và đóng góp vào chuỗi giá trị công nghiệp văn hóa, bà Trần Thị Phương Lan, Vụ trưởng Vụ Văn hóa-Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, cần nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam; thành lập các nhóm chuyên trách có trách nhiệm thúc đẩy, tăng cường các mối quan hệ hợp tác và thực hiện các hoạt động về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.

Đồng quan điểm, ông Phạm Minh Toàn, Tổng Giám đốc VietFest cũng khẳng định sự cần thiết của việc thành lập một ủy ban quốc gia phụ trách quy hoạch, giám sát, hỗ trợ các hoạt động văn hóa, bảo đảm sự phát triển bền vững của công nghiệp văn hóa, tương tự như cách mà Chính phủ Thái Lan đã thành lập Cơ quan Văn hóa Sáng tạo để thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo, thông qua các giải pháp hỗ trợ tài chính và kỹ thuật như miễn thuế để thu hút sự kiện quốc tế, phát triển hạ tầng công nghệ cho sản xuất, phân phối các sản phẩm văn hóa…

Trên cơ sở phân tích các mô hình phát triển công nghiệp văn hóa tại một số quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc…, Tổng Giám đốc VietFest đề xuất Việt Nam cần xác định được các ngành công nghiệp văn hóa mang tính mũi nhọn của quốc gia và từng địa phương dựa trên thế mạnh nội tại và xu hướng quốc tế để tránh đầu tư dàn trải; đồng thời xây dựng các chính sách hỗ trợ tài chính, thuế và cơ chế bảo trợ cho các doanh nghiệp, nhà sáng tạo trong ngành công nghiệp văn hóa, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào công nghiệp văn hóa thông qua các ưu đãi về thuế và tài trợ.

Mặt khác, cần có chiến lược để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực công nghiệp văn hóa, bằng cách tăng cường giáo dục, đào tạo về văn hóa, nghệ thuật và công nghiệp sáng tạo trong các trường đại học, trung tâm đào tạo; xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu về quản lý văn hóa, nghệ thuật số và marketing văn hóa kết hợp phát triển các chương trình hợp tác quốc tế; cùng với đó là đưa các nghệ sĩ, nhà quản lý văn hóa tham gia các khóa học, chương trình trao đổi quốc tế để học hỏi kinh nghiệm phát triển công nghiệp văn hóa…■

Có thể bạn quan tâm

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Rie Qudan ký tặng sách cho độc giả Hà Nội.

Tác giả Nhật Bản Rie Qudan: AI và hành trình sáng tác văn học

Rie Qudan là một trong những tác giả trẻ của Nhật Bản sử dụng AI trong công việc sáng tác của mình. Với cô, AI có nhiều tác dụng hữu ích trong nhiều công đoạn của người viết văn, nhưng không thể nào thay thế được khát vọng viết, cảm xúc và những rung động từ trái tim con người.