Chương trình Con đường âm nhạc mở màn năm 2023 diễn ra 20 giờ ngày 2/4 tại Cung Hữu nghị Việt Xô, Hà Nội, tường thuật trực tiếp trên VTV1. Chương trình khắc họa sự nghiệp âm nhạc của ca sĩ, Tiến sĩ âm nhạc, Phó Trưởng khoa Thanh nhạc Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam - Tân Nhàn. Chương trình do phòng Ca nhạc ban Văn nghệ Đài truyền hình Việt Nam, đạo diễn Phạm Thành Long thực hiện. Lần đầu tiên trong “Con đường âm nhạc”, hai MC kỳ cựu là Mỹ Vân và Anh Tuấn sẽ cùng dẫn chương trình, khác với trước chỉ có 1 MC dẫn chuyện. Theo chia sẻ của MC Mỹ Vân, sự thay đổi đặc biệt này nhằm tạo thêm màu sắc cho “Con đường âm nhạc”, đem đến những phần tung hứng, trò chuyện hấp dẫn hơn cho chương trình.
“Con đường âm nhạc” của Tân Nhàn sẽ xây dựng chân dung không chỉ của một nghệ sĩ nổi tiếng với dòng nhạc dân gian mà còn là một nghệ nhân hát nhạc truyền thống bằng hơi thở của thời đại, luôn nỗ lực tôn vinh và phát triển âm nhạc truyền thống Việt Nam theo cách riêng của mình, một nhà giáo luôn khát vọng đào tạo nên những tài năng cho âm nhạc Việt Nam.
Chương trình “Con đường âm nhạc - Tân Nhàn” được chia thành 2 phần, một nửa là những ca khúc mang âm hưởng dân gian mà cô hát thành công nhất, đưa tên tuổi Tân Nhàn từ Giải Nhất Sao mai 2005 nhanh chóng đến với công chúng và trở thành một trong những giọng hát hàng đầu trong dòng nhạc này như “Trăng khuyết” (Huy Thục), “Ở hai đầu nỗi nhớ” (Phan Huỳnh Điểu), “Tình đất” (Tuấn Phương), “Hai quê” (Đinh Miên Vũ). Phần còn lại là âm nhạc truyền thống như “Đào liễu”, “Duyên phận phải chiều” (chèo cổ), “Tương phùng tương ngộ” (dân ca quan họ Bắc Ninh), “Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa”, “Cô Đôi Thượng ngàn” (hát văn)…, những bài dân ca nổi bật thuộc các mảng âm nhạc truyền thống di sản của Việt Nam.
Con đường âm nhạc ra đời để vinh danh những nghệ sĩ có hoạt động nghệ thuật sôi nổi, có cống hiến cho nền âm nhạc Việt Nam. Tân Nhàn là một nghệ sĩ đáp ứng được tất cả tiêu chí đó.
MC Mỹ Vân
Sinh ra ở Hà Nam - vùng quê giàu truyền thống, những làn điệu dân ca, hát chèo, hát xẩm ngấm vào Tân Nhàn lúc nào không biết. Cô gái sinh năm 1982 yêu hát từ nhỏ, khi thi vào Nhạc viện Tân Nhàn vẫn học kỹ thuật phương Tây nhưng hát các ca khúc âm hưởng dân gian. Sớm thành công trên con đường nghệ thuật với dòng nhạc dân gian, lẽ thường, Tân Nhàn có thể cứ như vậy yên ổn và phát triển sở trường của mình. Nhưng, Tân Nhàn lại chưa bao giờ thôi đau đáu với nghệ thuật truyền thống, như đứa con đã từng lớn lên bằng lời ru của mẹ sẽ chẳng thể nào quên tiếng ru đã từng vỗ về mình trong đời.
Khi sự nghiệp tạm ổn định, Tân Nhàn lập tức tìm về âm nhạc truyền thống với album “Yếm đào xuống phố” kết hợp cùng nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng năm 2013, đem xẩm, chèo, quan họ phối khí trên nền nhạc Jazz. Một cách hát âm nhạc truyền thống thân quen đấy nhưng mới lạ, đầy hơi thở thời đại đã đưa các bài dân ca truyền thống xuống phố, len lỏi giữa những chật chội của phố phường để vang lên.
Với “Yếm đào xuống phố”, Tân Nhàn vấp phải nhiều tranh cãi. “Lúc đó nhiều người cho rằng cách làm của Tân Nhàn quá khó nghe, những người thuộc thế hệ cũ và yêu âm nhạc truyền thống không chấp nhận điều ấy. Thế nhưng đĩa đó được đề cử giải Cống Hiến, hạng mục Album của năm, như một sự ghi nhận cống hiến, sáng tạo của Tân Nhàn trong nỗ lực vinh danh âm nhạc truyền thống theo cách của mình” - Tân Nhàn nhớ lại. Và, dù có tranh cãi thì album đã được truyền thông đánh giá là đã góp phần hồi sinh lại âm nhạc truyền thống đang bị quên lãng giữa sự hội nhập văn hóa thế giới như vũ bão lúc bấy giờ.
Sau thành công của album, Tân Nhàn có một sự chuyển mình rất khéo léo, tinh tế khi cô kéo người nghe đã và đang quen tai nghe âm nhạc truyền thống theo cách mới ở “Yếm đào xuống phố” về lại với lối hát hoàn toàn cổ như các nghệ nhân với “Níu dải lụa đào” năm 2018. Album cho thấy sự khắc khoải với âm nhạc truyền thống một cách rõ nét của Tân Nhàn. Cô đã dành nhiều thời gian để lặn lội đi xin học hoặc nghe lại băng tư liệu của các nghệ nhân như nghệ nhân Hà Thị Cầu, NSND Xuân Hoạch, NSƯT Đình Cương … để có thể hát được lối cổ. Tân Nhàn cho rằng, âm nhạc truyền thống chính là gốc rễ của văn hóa, là cái nôi của sự phát triển, vì vậy, dù có phát huy, phát triển đến đâu thì cô vẫn muốn người nghe không được quên những câu ca cổ. Đó chính là hồn cốt của dân tộc. “Níu dải lụa đào” được ra đời trong tâm thế như vậy.
 |
| Tân Nhàn cùng nghệ sĩ cello Đinh Hoài Xuân, nhạc trưởng Đồng Quang Vinh và các nghệ sĩ trong MV "Công cha ngãi mẹ sinh thành". |
Nữ ca sĩ tiếp tục tìm cách phát triển âm nhạc truyền thống theo nhiều cách khác biệt qua liveshow “Trở về” hay các MV gần đây như “Ngãi mẹ sinh thành”…, cho thấy giá trị và tầm vóc của âm nhạc truyền thống có thể mở ra những hướng phát triển bất tận, có thể hòa nhập với xu hướng âm nhạc đương đại phù hợp với thế giới mà vẫn giữ vẹn nguyên hồn dân tộc. Đưa được âm nhạc truyền thống lên sân khấu lớn với dàn nhạc tổng hợp lớn gồm dàn nhạc giao hưởng, dàn nhạc điện tử và dàn nhạc dân tộc cùng cách trình diễn mới trong “Trở về”, đưa được bài xẩm dân gian được hòa âm phối khí đương đại với dàn nhạc giao hưởng lớn như “Ngãi mẹ sinh thành” lên các nền tảng âm nhạc quốc tế, đưa âm nhạc truyền thống ra ngoài lãnh thổ Việt Nam bằng cách nghe của thế giới, Tân Nhàn phần nào thoả mãn ước mơ với âm nhạc truyền thống của mình, ước mơ góp sức chấn hưng âm nhạc dân tộc và quảng bá hình ảnh văn hóa Việt Nam bằng âm nhạc đến với thế giới.
Tròn 1 thập kỷ đeo đuổi, tâm huyết, nỗ lực hết mình, con đường của Tân Nhàn với âm nhạc truyền thống chưa bao giờ là dễ dàng. Nhưng cô luôn kiên trì và xác định đó chính là sứ mệnh, là đóng góp nhỏ bé của người nghệ sĩ đã được Tổ nghiệp yêu thương, cho cô những hào quang của nghề nghiệp, và cô dâng tặng những đóng góp này cho nỗ lực bảo tồn, phát triển âm nhạc truyền thống nói riêng, văn hóa của dân tộc nói chung.
Không chỉ là nghệ sĩ nổi danh, Tân Nhàn còn là Phó Trưởng khoa Thanh nhạc, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Cô từng đào tạo ra nhiều tài năng cho âm nhạc Việt Nam, nhiều học sinh của cô đã giành giải âm nhạc lớn trong nước và quốc tế. Như: Lại Thị Hương Ly - Cúp vàng Festival âm nhạc Châu Á-Thái Bình Dương 2017, Giải 3 Sao mai 2017 dòng nhạc Thính phòng, Giải nhất huy chương Vàng Tài năng trẻ các trường nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quốc-2017, Giải nhì cuộc thi Kyushu music Concour 2018 tại Nhật Bản năm 2018; Nguyễn Thị Thanh Quý - Top 3 Sao mai toàn quốc 2019, Á quân tuyệt đỉnh song ca 2018, Huy chương Bạc tài năng trẻ toàn quốc 2016; Phạm Thùy Linh - Giải Nhì cuộc thi Liên hoan âm nhạc hát về Bắc Ninh 2020, Lan Quỳnh- Giải Nhất Sao mai dòng nhạc thính phòng 2022...
![[Ảnh] Lễ khai mạc Tuần lễ “Điện ảnh Việt Nam - Hành trình Ánh sáng” tại kinh đô điện ảnh Paris](https://cdn.nhandan.vn/images/6e57b619e7c078c0fa83b6fa2fe1fbf05a40260c02346256525e8d4a1f6dc7a1bcf52d96dff472c068845c3e9c6f36794aa4ba311f41b5cbfc9e2c7d45df3ba648b9382a8c3d1e37736b78a1be2bbad7/khai-mac-tuan-dien-anh-vn-duy-7.jpg.webp)
