Từ cú sốc của chính mình
Trang Nguyễn là một nghệ sĩ múa. Cô sống xa gia đình từ khi còn nhỏ và theo học nghệ thuật ở nước ngoài. Trở về nước khi người mẹ mất vì bệnh ung thư, cú sốc này khiến Trang không vượt qua được, cô tìm kiếm sự trợ giúp từ bên ngoài, để mong thoát được tình trạng suy sụp về tinh thần, nhưng không tìm thấy hoặc không cảm nhận thấy ai có thể giúp được mình. Trang thấy những hoạt động nghệ thuật như múa, nhảy, vẽ, trình diễn sắp đặt... có thể xốc lại tinh thần cho cô. Từ trải nghiệm của chính bản thân, cô tự vấn: Tại sao mình không làm điều gì để giúp biết bao người cũng đang lâm vào tình trạng giống như mình, khi họ không tìm thấy nơi nào để có thể kéo mình ra khỏi những tình trạng stress hoặc trầm cảm, bất lực với chính bản thân mình?
Trang đặt tên cho dự án của mình là Wintercearig Project (Dự án Sầu đông), tổ chức các hoạt động nghệ thuật như trình diễn, sắp đặt, vẽ, múa, nhảy, học tâm lý… Tất cả nhằm giúp người tham gia có cơ hội giải tỏa được hết những gì sâu kín bên trong. Cô giải thích: “Wintercearig có nghĩa là “Sầu đông”, đó là một từ tiếng Anh cổ, nó nói về sự buồn bã trầm mặc của mùa đông và có nghĩa ẩn dụ như một sức mạnh tinh thần, tuy buồn nhưng sẽ không có kết thúc lạnh lẽo của mùa đông mà sẽ dần tan băng giá để thấy mùa xuân”.
Dự án Wintercearig bao gồm nhiều chương trình và kéo dài qua nhiều quãng thời gian khác nhau với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ. Chương trình lần này mang tên “Rừng”.
“Rừng” có nghĩa như một khu rừng của tâm trí, rậm rạp, kín đặc và khó tìm thấy đường đi. Khu rừng có nhiều động vật chuyển động liên tục, hỗn loạn khiến con người mất phương hướng. Họ không biết phải thoát ra bằng cách nào. Với những sự rối loạn lo âu và trầm cảm, dễ dắt con người đi lệch hướng. “Rừng” với các hoạt động như sắp đặt trình diễn, tranh, và có sự tham gia của ba nghệ sĩ múa là Chung Nguyễn, Khánh Chinh và Thịnh Tiêu. Hành trình “Rừng” như một tiếng nói của những người đang trong tình trạng đó, họ muốn biểu hiện nội tâm của mình và khát khao thoát khỏi sự hỗn loạn qua các phương pháp nghệ thuật.
Ðưa nghệ thuật đến với sức khỏe cộng đồng
Với Trang Nguyễn, nhận thức về sức khỏe tâm lý là một vấn đề quan trọng bởi khi tinh thần con người không tốt, không được chăm sóc đúng cách, sẽ kéo theo các hệ lụy về sức khỏe thể chất như bị đau dạ dày, tăng cân do stress, đau nhức cơ thể, đau đầu kinh niên. Nhận thức không đúng về sức khỏe tâm lý sẽ dễ khiến người bệnh tới những sự lựa chọn sai lầm hoặc sự không thông cảm, thấu hiểu cho người đang trong tình trạng đó, dẫn tới những điều tiêu cực trong cuộc sống.
Nghệ thuật nói chung như múa, vẽ, nhạc, là một trong những phương pháp trị liệu được các chuyên gia tâm lý sử dụng từ rất lâu. Theo Trang, nghệ thuật sẽ giúp người bệnh giảm căng thẳng, giúp tâm trí được dịu lại. Khi viết, vẽ, bạn sẽ ngừng suy nghĩ về thế giới chung quanh, về các vấn đề cá nhân và chỉ tập trung vào việc tạo ra tác phẩm. Nghệ thuật còn giúp bạn nghĩ ra giải pháp thay thế cho các vấn đề hiện tại. Trong nghệ thuật, không có đúng hay sai, nên làm nghệ thuật sẽ gợi ý cho bộ não những cách suy nghĩ mới hơn, tích cực hơn để giải quyết các vấn đề hằng ngày… nhờ đó sẽ cải thiện sức khỏe tâm lý. Việc tham gia các hoạt động còn giúp gia tăng lòng tự trọng, thấy rõ sự tiến bộ của mình theo thời gian. Việc này đem lại sự hài lòng và giúp tăng sự nhận thức về thành tựu của chính bản thân. Ðây chính là một giải pháp có tác dụng lâu dài và có hiệu quả rõ ràng theo thời gian.
Trang luôn muốn tạo ra ảnh hưởng tích cực của cả hai hướng, với người bệnh và người thân lẫn bạn bè của họ. Với người bệnh, nhóm của Trang giới thiệu phương pháp mới, bên cạnh việc tìm bác sĩ trị liệu, để họ có thể tự thực hành và tự chữa trị tâm hồn mình. Còn với cộng đồng nói chung, dự án “Rừng” muốn khơi dậy nhận thức về sức khỏe tâm lý, giúp mọi người nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, biết cách tra cứu thông tin/giúp đỡ khi có người thân bạn bè gặp vấn đề tương tự. Nhóm của Trang muốn cho mọi người thấy rằng, thông qua các hoạt động nghệ thuật, khu rừng đó sẽ dần trở nên thông thoáng hơn, có dòng tư duy và các vấn đề của con người khi gặp vướng mắc, sẽ trở nên thông suốt.
Niềm vui khi dự án được ủng hộ
Ở Việt Nam, do nhận thức về sức khỏe tâm lý chưa cao, nên việc tạo ra các hoạt động nghệ thuật như một phương pháp trị liệu cũng bị hạn chế. Làm sao để mỗi người nhận ra các vấn đề trong tâm thức của mình và chịu cởi mở, cho mọi người biết vấn đề của mình để cùng có phương pháp đúng nhất tìm thấy niềm tin yêu trong cuộc sống, đó là mục đích của dự án Wintercearig. Nếu trước kia, dự án chưa tìm được sự ủng hộ, thì nay đã được Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh chính thức hỗ trợ địa điểm làm nơi hoạt động. Ðây có lẽ là niềm vui lớn cho những người làm dự án vì sức khỏe cộng đồng như nghệ sĩ Trang Nguyễn.
Với Trang, nỗi đau mất mẹ, trầm cảm và không thiết tha với cuộc sống, là một quãng thời gian buồn nhất, nhưng nếu không đi qua những cảm giác ấy và tìm cách vượt qua nó, cô sẽ không thể có sự đồng cảm với những người mắc bệnh tâm lý giống mình để có quyết định sáng lập ra “Wintercrearig Project” phát triển như ngày nay. Wintercrearig được đông đảo các bạn trẻ tham gia ủng hộ nhiệt tình, có người tìm tới như một giải pháp trị liệu, có người tham gia để xả hết những gì nặng nề trong người, và đa số đều hài lòng, khi hiểu rằng, chẳng ai có thể cứu được bạn nếu không hiểu rõ nguyên nhân sâu xa của những gì đang “ẩn nấp” trong mình, làm gì để giải quyết được những vấn đề khúc mắc?
Không có giới hạn nào, mà chỉ có một sân chơi nghệ thuật nhằm giúp con người tìm được sự cân bằng trong tâm trí, để nhận thấy rằng, sự sống là vẻ đẹp tuyệt vời nhất của tạo hóa mà ta nên biết để giữ gìn, chắt lọc và trân trọng vẻ đẹp ấy. Ðó chính là điều cốt lõi nhất mà Trang Nguyễn và các cộng sự muốn đem đến tặng mọi người như một sự chân thành nhất.
