Người đổi đời cây, cây đổi đời người
Tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm Lạng Sơn, gắn bó với nghề giáo không lâu, với cá tính mạnh mẽ, dám nghĩ, dám làm, dám bứt phá, sau nhiều trăn trở, đấu tranh tư tưởng, Thương quyết định bước ra vùng an toàn, khởi nghiệp ở một lĩnh vực nhiều thử thách: nông sản sạch.
Sinh ra và lớn lên ở Văn Lãng, vùng đất trồng nhiều giống hồng vành khuyên - thức quả tôi yêu thích, tôi luôn cảm thấy bất công cho quả hồng. Tại sao một loại quả đẹp, ngon như vậy mà bà con quê mình lại phải bán với giá quá thấp, đặc biệt vào những năm được mùa, hồng chín rụng đầy mà vẫn không có người mua? - Vương Thị Thương trăn trở.
“Muốn thành công thì luôn luôn phải không ngừng học hỏi”- đó là điều Thương luôn nung nấu và theo đuổi.
Giữa mùa hồng chín rộ tháng 11 năm 2021, thông qua Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, vợ chồng Thương được giới thiệu vào Lâm Đồng học công nghệ làm hồng sấy dẻo, hồng treo gió. Thương chủ động mang hồng vành khuyên vào Đà Lạt thực hành, trải nghiệm, so sánh sản phẩm hồng của hai nơi. Nửa tháng học nghề tại một cơ sở chế biến, miệt mài, say mê làm việc, Thương học hỏi, đúc rút được nhiều điều quý giá không thể đong đếm được. Theo cảm quan của cô, hồng vành khuyên trái nhỏ, sau chế biến sẽ không lợi thế so với hồng Đà Lạt, tuy nhiên hồng vành khuyên treo gió có vị ngọt thanh hơn, sau khi phơi hơn 10 ngày bắt đầu chuyển sang mầu cam đồng đặc trưng, xuất hiện hạt cát li ti trên bề mặt quả - điểm rất khác biệt so với hồng Đà Lạt. Hồng treo gió được khách hàng nhận xét, ngoài dai nhẹ, bên trong tươm mật, ăn giòn thơm, vừa vặn khẩu vị... Hồng sau khi thu hoạch được gọt vỏ, treo giàn trong nhà kính khoảng 15-20 ngày. Trong quá trình này, hồng được massage để tăng độ mềm dẻo, bên trong mật tươm vàng óng, vị ngọt thanh tự nhiên. Tuy nhiên để đạt được thành phẩm hoàn hảo như hiện nay, cô đã phải học hỏi rất nhiều, học phí là tiền, những mẻ hồng tính bằng đơn vị tấn phải đổ bỏ vì không đạt chất lượng.
Giữa một vùng biên giới nghèo với vạt hồng cho quả hết mùa này đến mùa khác nhưng để có được sản phẩm hoàn thiện như ngày hôm nay, không thể đo đếm được bao nhiêu tâm sức đã dồn vào quả hồng.
Cuộc sống của vợ chồng Thương ngày đó xoay quanh quả hồng, bởi họ biết, sau lưng họ là niềm tin yêu, hy vọng đời sống tốt hơn của bà con, đặc biệt là các gia đình thành viên hợp tác xã.
Sau không biết bao nhiêu mẻ hồng thử nghiệm chỉ để cho, biếu, tặng, nhờ khách hàng ăn thử, góp ý, Thương tạm thời tự tin đã kiểm soát được công nghệ chế biến. Được Sở Công thương tỉnh hỗ trợ về chủ trương, kết hợp vay từ nguồn vốn ưu đãi, vay mượn gia đình, bạn bè, vợ chồng Thương quyết định đầu tư xây dựng nhà xưởng với tổng diện tích hơn 1.000 m2 gồm khu sơ chế, khu nhà kính với hệ thống giàn treo hồng tự động có thể tùy ý kéo lên, hạ xuống, kho bảo quản đông lạnh. Tổng đầu tư chưa tính tiền đất đã hơn 1 tỷ đồng. Cô mua sắm thêm máy gọt vỏ, máy hút chân không, dụng cụ đóng gói, hoàn thiện thiết kế theo quy trình khép kín.
Nhưng năm được mùa thì mất giá và thị trường bấp bênh, khiến bà con chặt, phá cây rất nhiều. Việc nâng tầm giá trị quả hồng vành khuyên sẽ giúp người dân xóa đói, giảm nghèo, có thu nhập ổn định. Với quyết tâm cao, Thương đã tìm hiểu, học kinh nghiệm, kỹ thuật trồng, chăm sóc và chế biến hồng treo gió ở Đà Lạt và một số nước khác, lựa chọn ứng dụng công nghệ Nhật Bản vào sản xuất. “Tôi áp dụng khoa học kỹ thuật hiện đại vào sản xuất, từ khâu xử lý ban đầu như máy gọt vỏ, máy sấy, hệ thống xử lý nhiệt, nhà kính bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm, máy hút chân không, đóng gói… Tôi cũng kết nối được với các chuyên gia về bảo quản sau chế biến để có quy trình chuẩn bảo đảm chất lượng và kéo dài thời gian sử dụng sản phẩm. Chúng tôi vui sướng vô cùng vì những mẻ hồng đẹp như ý đã xuất xưởng, đến với người tiêu dùng được đón nhận, yêu thương”, Thương bùi ngùi khi kể về những ngày đầu khởi nghiệp đầy bỡ ngỡ.
Đi cùng nhau để tiến xa
Từ buổi ban đầu thành lập cơ sở sản xuất, chế biến nông sản năm 2022, Vương Thị Thương đã mở rộng quy mô, nâng cơ sở của mình lên thành HTX nông sản Toàn Thương với hơn 10 thành viên có kinh nghiệm trồng hồng tham gia. HTX hỗ trợ nông dân về cây giống, phân bón, kỹ thuật chăm sóc và bao tiêu đầu ra cho sản phẩm… Điều đáng khích lệ hơn, bằng việc xây dựng mô hình HTX, Thương đã hỗ trợ bà con, đặc biệt là phụ nữ địa phương mang lại nguồn thu ổn định, nâng cao đời sống kinh tế, thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng. Hiện nay, HTX tạo việc làm cho hơn 100 lao động gián tiếp, trong đó có hơn 30 phụ nữ Tày, Nùng tham gia trực tiếp dây chuyền sản xuất hồng treo gió trên địa bàn huyện Văn Lãng.
Ngoài làm hồng vành khuyên treo gió, vào vụ HTX xuất bán khoảng 500 tấn hồng tươi chủ yếu ở các tỉnh, địa phương lân cận. Để bà con yên tâm trồng và chăm sóc theo hướng hữu cơ, HTX cam kết bao tiêu sản phẩm cho xã viên với mức giá ổn định, hợp lý, tuyệt đối không để bà con buồn vì cảnh được mùa mất giá như xưa nay. Tình trạng chặt bỏ hồng vì kém hiệu quả đã không còn nữa; thay vào đó, phần diện tích quy hoạch trồng hồng được chú trọng hơn, những cây hồng giống được HTX gây bán người mua ngày một nhiều hơn. Ngoài ra, người dân địa phương còn gây giống bằng rễ của cây mẹ, sau 3 năm sẽ cho quả, từ năm thứ năm trở đi cây sẽ cho sản lượng cao và ổn định nhất.
Là thương hiệu còn non trẻ, nhưng bằng nỗ lực không mệt mỏi, hồng vành khuyên treo gió và sấy dẻo của HTX được chọn làm thức quà thảo thơm tiếp đoàn đại biểu khi đến thăm, chúc Tết tại Lạng Sơn trong những ngày đầu năm mới.
Tận dụng mọi cơ hội để quảng bá sản phẩm
Tại cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp, phát huy tài nguyên bản địa năm 2023 của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Vương Thi Thương đã vượt qua 33 ý tưởng/dự án của 31 tỉnh, thành phố được vào chung kết và cô đã xuất sắc giành giải Nhất với Dự án khởi nghiệp Phát triển chuỗi giá trị hồng vành khuyên treo gió hữu cơ nhằm tạo việc làm và sinh kế bền vững cho phụ nữ dân tộc Tày, Nùng vùng biên giới xứ Lạng. Bà Trần Lan Phương, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đánh giá, doanh nhân Vương Thị Thương là người luôn có ý thức tự học, tự trau dồi hoàn thiện nâng cao năng lực bản thân để đáp ứng công việc và nhu cầu kinh doanh.
Giờ đây Thương đã tự tin mang sản phẩm của quê hương mình đi giới thiệu, chào bán sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử, các mạng xã hội như Facebook, YouTube, TikTok...
Tại Hội chợ thương mại, du lịch quốc tế Việt-Trung nằm trong khuôn khổ Chương trình cấp Quốc gia về Xúc tiến thương mại năm 2024 do Bộ Công thương tổ chức tại Lạng Sơn từ 1-6/12, lần đầu tiên Vương Thị Thương làm quen với việc bán hàng trực tiếp trên sàn thương mại điện tử TikTok, làm quen với việc đối diện những áp lực phải tìm cách hóa giải. Hay trong Diễn đàn kết nối giao thương xuất, nhập khẩu nông lâm, thủy sản Việt Nam - Trung Quốc, Vương Thị Thương và bà con HTX rất phấn chấn vì các sản phẩm hồng vành khuyên thu được doanh số khá ngoạn mục...
 |
| Sản phẩm hồng vành khuyên treo gió của HTX nông sản Toàn Thương được người tiêu dùng ưa thích. Ảnh | Đinh Toàn |
Vượt lên giới hạn bản thân, Vương Thị Thương mạnh dạn đăng ký tham dự Chương trình gọi vốn Shark Tank mùa 7, nỗ lực vượt qua các vòng bằng cách trình bày mạch lạc khúc chiết, thông minh, dí dỏm, lập luận sắc sảo, logic, và cô đã thuyết phục được Hội đồng thẩm định.
- Tôi tham gia nhiều sân chơi vì xác định đó là cơ hội học hỏi, tiếp xúc với các chuyên gia đầu ngành về nông sản, các chuỗi siêu thị lớn đồng hành, hỗ trợ để mở rộng thị trường, giúp những đơn vị trực tiếp sản xuất như HTX nông sản Toàn Thương mạnh mẽ hơn trong hành trình nâng tầm giá trị nông sản Việt.
