Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm: Khán giả Brazil rất mê rối nước Việt Nam

Trở về sau chuyến lưu diễn cùng đoàn ngoại giao văn hóa của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm như vẫn còn đang trong những cảm xúc lâng lâng với những buổi trình diễn trước những khán giả xa xôi cách nửa vòng trái đất. Sự phấn khích, hào hứng của họ đã thêm động lực cho anh trong hành trình giữ gìn và quảng bá nét văn hóa truyền thống Việt Nam ra thế giới.
Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm trong chuyến lưu diễn tại Brazil. (Ảnh: NVCC)
Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm trong chuyến lưu diễn tại Brazil. (Ảnh: NVCC)

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm là người độc đáo nhất làng rối nước, bởi vì như anh tự gọi mình là gánh rối nước “tự vận hành”, vừa làm nghệ sĩ biểu diễn, vừa làm người thợ tạo tác con rối, vừa làm nhà sản xuất lên chương trình, đồng thời tự chuẩn bị toàn bộ khâu hậu cần, dù diễn tại nhà hay đi lưu diễn.

Anh cũng là nghệ sĩ duy nhất sáng tạo và sở hữu hai thủy đình thu nhỏ tại gia ở Việt Nam cho đến nay, và đều đặn đón khách đến tham quan, thưởng thức nghệ thuật múa rối. Thủy đình rối nước của gia đình anh đặt tại hai địa điểm là Thạch Bàn, Long Biên và Khâm Thiên. Đây không chỉ là nơi đón những đoàn khách quốc tế đến xem trình diễn rối nước, mà còn là nơi giao lưu với nghệ sĩ, trò chuyện, tìm hiểu về ý nghĩa của các con rối, các tích trò, cũng như về nghệ thuật rối nước Việt Nam.

Giữa tháng 11 vừa qua, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm có dịp tham gia các chương trình quảng bá văn hóa nghệ thuật Việt Nam tại Brazil, theo chương trình “Ngày Việt Nam tại Brazil”, sự kiện trong khuôn khổ “Ngày Việt Nam ở nước ngoài 2024” với chủ đề “Hội tụ tinh hoa ngàn năm - Vươn mình trong kỷ nguyên mới” do Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO - Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp tổ chức. Mục tiêu của Chương trình là quảng bá hình ảnh đất nước, con người và văn hóa Việt Nam tới bạn bè quốc tế; góp phần đưa quan hệ giữa Việt Nam với các nước đi vào chiều sâu, bền vững và tăng cường tình hữu nghị, sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau giữa nhân dân các nước với Việt Nam.

Trời mưa, nhưng khán giả vẫn nhiệt tình chờ đợi để chụp ảnh chung với nghệ sĩ.

Trời mưa, nhưng khán giả vẫn nhiệt tình chờ đợi để chụp ảnh chung với nghệ sĩ.

“Ngày Việt Nam tại Brazil” diễn ra ở thành phố Rio de Janeiro từ ngày 15 đến 17/11 với nhiều hoạt động biểu diễn giới thiệu những nét tinh hoa văn hóa đặc sắc của Việt Nam như múa rối nước, múa lân sư rồng và trống hội…

Từng nhiều lần đem rối nước Việt Nam đi trình diễn ở nước ngoài như Italia, Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan, Mỹ, Malaysia…, nhưng đây là lần đầu tiên anh mang rối nước đi trình diễn ở một đất nước Nam Mỹ cách Việt Nam tới nửa vòng Trái đất. Rất vất vả và mất nhiều công sức, nhưng nghệ sĩ Phan Thanh Liêm đã chuẩn bị cho chuyến đi vô cùng công phu và chỉn chu đến từng chi tiết.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm chụp ảnh lưu niệm cùng một gia đình Việt Nam - Brazil.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm chụp ảnh lưu niệm cùng một gia đình Việt Nam - Brazil.

Mái ngói được sơn son thếp vàng, trang trí hình hai con rồng hai bên và chữ Thọ. Để làm được sân khấu và bộ mái này, cả gia đình anh đã thức cả đêm dán từng viên ngói. “Khán giả rất thích sân khấu có hình ảnh đặc trưng của làng quê Việt với thủy đình, cây đa, ra vào chụp ảnh liên tục” – anh kể lại.

Chuyến lưu diễn xa xôi, nhưng “nhân sự” lại chỉ duy nhất có mỗi mình, cho nên Phan Thanh Liêm phải sắp xếp sao cho mọi thứ phải gọn gàng, dễ vận chuyển, dễ xoay sở nhất. “Tôi phải đi chọn mua loại bạt nào vừa bền chắc, vừa phải nhẹ để vận chuyển đường xa dễ dàng. Mua rồi phải lắp đặt và chạy thử xem có đáp ứng được đúng tiêu chuẩn và yêu cầu để biểu diễn không. Tôi muốn đề phòng, hạn chế rủi ro đến mức thấp nhất vì ở xa, khó có thể tìm được phương án thay thế nếu xảy ra sự cố”. Sân khấu với những sáng tạo và cải tiến của anh dành riêng cho chuyến đi này đã giảm trọng lượng từ 150 xuống còn 100kg.

Khán giả Brazil đội mưa xem rối.

Khán giả Brazil đội mưa xem rối.

Vất vả và cầu kỳ như vậy, với chuyến bay dài nhất từng bay, nhưng nghệ sĩ Phan Thanh Liêm dường như quên hết mọi khó khăn, và lâng lâng với niềm vui và sự háo hức của khán giả Brazil.

“Khán giả đến xem rất đông. Có những người vòng đi vòng lại xem mấy lần, hết buổi diễn còn nán lại chụp ảnh, giao lưu với nghệ sĩ và tận tay điều khiển thử con rối. Họ chưa từng nhìn thấy một bộ môn nghệ thuật nào như thế này, đến mức, có những người nhất định không tin là tôi ngâm mình trong nước để điều khiển con rối. Tôi phải làm thử ngay trước mắt, họ mới tin” – nghệ sĩ Phan Thanh Liêm kể.

Anh cũng chia sẻ rằng, có những phụ nữ lập gia đình ở Brazil, và đã lâu lắm rồi mới gặp lại hình ảnh quê hương. Các chị đã cùng gia đình quay lại nhiều lần để xem, để giao lưu với nghệ sĩ và để trò chuyện về quê hương Việt Nam.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm và tòa thủy đình thu nhỏ đầy công phu của mình.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm và tòa thủy đình thu nhỏ đầy công phu của mình.

“Tôi tiếc vì không có điều kiện đi nhiều hơn nữa những chuyến đi như thế này. Với những nghệ sĩ theo đuổi nghệ thuật truyền thống như chúng tôi, sự hào hứng của khán giả ở trong hay ngoài nước luôn là động lực rất lớn để chúng tôi giữ nghề và nuôi dưỡng đam mê”.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm là đời thứ 7 trong một gia đình có truyền thống biểu diễn nghệ thuật múa rối nước. Cha của anh chính là nghệ nhân Phan Văn Ngải, tác giả của Nhà thủy đình lưu động đang được các nhà hát múa rối nước sử dụng và là “cha đẻ” của hình tượng chú Tễu đang được trưng bày tại Bảo tàng Louvre (Pháp).

Không chỉ quảng bá, lan tỏa rối nước truyền thống tại nhà, anh còn có nhiều chuyến lưu diễn khắp nơi trên thế giới, và nguyện vọng của anh là đem vẻ đẹp của rối nước Việt Nam đến càng nhiều nơi càng tốt, để mọi người thêm hiểu và thêm yêu những giá trị tốt đẹp của nghệ thuật truyền thống.

Có thể bạn quan tâm

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.

Rie Qudan ký tặng sách cho độc giả Hà Nội.

Tác giả Nhật Bản Rie Qudan: AI và hành trình sáng tác văn học

Rie Qudan là một trong những tác giả trẻ của Nhật Bản sử dụng AI trong công việc sáng tác của mình. Với cô, AI có nhiều tác dụng hữu ích trong nhiều công đoạn của người viết văn, nhưng không thể nào thay thế được khát vọng viết, cảm xúc và những rung động từ trái tim con người.

Hà Trịnh tổ chức liveshow cá nhân vào ngày 15/12.

Hà Trịnh và liveshow đầu tiên trong sự nghiệp

Hà Trịnh từng gây ấn tượng với MV "Tình ca" và album "Nghìn trùng xa cách" gồm 9 sáng tác của Phạm Duy với phần phối của Nguyễn Hữu Vượng. Tuy nhiên phải đến thời điểm này cô mới có điều kiện tổ chức đêm nhạc riêng cùng ban nhạc Màu Nước.

Phía trước chùa Chuông.

Khám phá “Phố Hiến đệ nhất danh thắng” chùa Chuông

Là một trong 17 di tích trọng điểm của Khu di tích quốc gia đặc biệt Phố Hiến (tỉnh Hưng Yên), chùa Chuông nằm tại khu phố Nhân Dục, phường Hiến Nam trở thành điểm dừng chân quen thuộc của du khách yêu di sản. Ngôi chùa cổ với kiến trúc đặc sắc trong đó hình tượng quả chuông màu vàng gắn trên mái ngói tạo nên dấu ấn riêng.

Quang cảnh hội thảo. (Ảnh:LINH BẢO).

Tiếp tục phát huy tính sáng tạo của đội ngũ văn nghệ sĩ

Văn học-nghệ thuật có vai trò quan trọng trong công tác tư tưởng, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa, công nghệ số phát triển nhanh như hiện nay. Trước tình hình đó, các hội văn học, nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cần nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình để tổ chức hoạt động đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.