Bảo đảm an ninh, kỷ luật trên thị trường tiền tệ
Ngành ngân hàng nói riêng và nền kinh tế của đất nước nói chung đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới để bắt kịp sự phát triển chung của thế giới. Song hành với sự nỗ lực của ngành ngân hàng, Kiểm toán Nhà nước đã đưa ra những tư vấn có giá trị và kịp thời giúp Ngân hàng Nhà nước điều hành hoạt động một cách có hiệu quả, thực chất, đáp ứng được yêu cầu đổi mới của đất nước.
Qua kiểm toán báo cáo tài chính, Kiểm toán Nhà nước đã đưa ra các kiến nghị thiết thực, kịp thời nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý tài chính, công tác điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, nâng cao hoạt động của các đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước.
Thông qua các cuộc kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước đã đưa ra những nhóm kiến nghị chủ yếu về xử lý tài chính; sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế chính sách; chấn chỉnh công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công tại Ngân hàng Nhà nước và các đơn vị trực thuộc.
Những kiến nghị này góp phần giúp Ngân hàng Nhà nước kịp thời chấn chỉnh hoạt động, rút ra các bài học kinh nghiệm để tổ chức thực hiện được tốt hơn, bảo đảm đúng quy định và phù hợp với sự phát triển, tiến bộ.
Kiểm toán Nhà nước đã thực hiện kiểm toán các nội dung liên quan đến hoạt động của Ngân hàng Nhà nước, gồm công tác điều hành chính sách tiền tệ, cung ứng tiền mặt, điều hành tỷ giá, công tác thanh toán, quản lý dự trữ ngoại hối, công tác xử lý nợ tồn đọng...
Trên cơ sở đó, Kiểm toán Nhà nước đã đưa ra những nhận xét, đánh giá về công tác quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước, công tác điều hành chính sách tiền tệ, hoạt động ngân hàng tại Ngân hàng Nhà nước và các đơn vị được kiểm toán.
Đồng thời, đưa ra những kiến nghị giúp sửa đổi, bổ sung kịp thời các chính sách, cách làm, giải pháp; phát hiện, cảnh báo những lỗ hổng chính sách, những hậu quả có thể xảy ra; bảo đảm cho Ngân hàng Nhà nước và các đơn vị được kiểm toán tuân thủ đúng pháp luật, chế độ quản lý tài chính, kế toán, hoàn thành nhiệm vụ được giao và sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn.
Kiểm toán Nhà nước cũng thực hiện kiểm toán đối với công tác thanh tra, giám sát, cấp phép, xử lý ngân hàng yếu kém và cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu.
Trên cơ sở các nhận định, kiến nghị của cơ quan kiểm toán, Ngân hàng Nhà nước đã tiếp tục chú trọng tập trung nguồn lực thanh tra vào các đối tượng, lĩnh vực có tiềm ẩn rủi ro cao, dễ phát sinh tiêu cực và sai phạm nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các rủi ro, sai phạm của tổ chức tín dụng, góp phần bảo đảm an ninh, kỷ luật trên thị trường tiền tệ, ngân hàng;
Cũng từ kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước đã tập trung tăng cường và đổi mới công tác giám sát, đặc biệt là giám sát vi mô; giám sát, cảnh báo sớm rủi ro đối với các lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro, các tổ chức tín dụng có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật, hoạt động yếu kém, nguy cơ gây mất ổn định, an toàn hệ thống. Cùng với đó, việc triển khai quyết liệt các giải pháp cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu của Ngân hàng Nhà nước đã đạt được một số kết quả tích cực.
Sự ổn định, an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng tiếp tục được giữ vững, quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền được bảo đảm, niềm tin của người dân, doanh nghiệp vào hệ thống các tổ chức tín dụng được củng cố.
Cung cấp thêm căn cứ tính toán giảm chi phí, lãi suất
Với vai trò là cơ quan quản lý tiền tệ của quốc gia, chịu trách nhiệm xây dựng và thực thi chính sách tiền tệ với mục tiêu hàng đầu là bảo đảm ổn định giá trị của đồng tiền; thực hiện cung tiền cho nền kinh tế, kiểm soát lãi suất và là người cho vay cuối cùng, Ngân hàng Nhà nước có vai trò và vị trí vô cùng đặc biệt trong nền kinh tế của đất nước.
Trong quá trình thực hiện chức năng của mình, Ngân hàng Nhà nước cần bảo đảm tính độc lập, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Tính độc lập cao đòi hỏi sự minh bạch và trách nhiệm giải trình càng cao.
Do đó, bên cạnh việc thiết lập và hoạt động hiệu quả của kiểm toán nội bộ, kiểm toán bên ngoài đóng một vai trò quan trọng trong trách nhiệm giải trình của Ngân hàng Nhà nước, chứng nhận tính chính xác của báo cáo tài chính và tính hiệu quả của các cơ chế kiểm soát nội bộ.
Đánh giá về vai trò của Kiểm toán Nhà nước trong hoàn thiện chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết, thông qua công tác kiểm toán hằng năm, Kiểm toán Nhà nước đã giúp Chính phủ, Quốc hội có cái nhìn toàn diện về công tác điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, nhất là hiệu quả trong việc sử dụng các công cụ, biện pháp điều hành để thực hiện mục tiêu chính sách tiền tệ quốc gia.
Những đánh giá, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước đã hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước trong việc thực thi các nhiệm vụ về điều hành chính sách tiền tệ, nâng cao hiệu quả điều hành, cải cách chính sách tiền tệ, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô.
Hiện nay, trong công tác kiểm toán hoạt động của Ngân hàng Nhà nước, việc xem xét bối cảnh kinh tế vĩ mô, tiền tệ trong nước và quốc tế, điều kiện, tâm lý thị trường là hết sức cần thiết để có những đánh giá khách quan về điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên, Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, thời gian gần đây Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại giảm lãi suất huy động, từ đó giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế.
Hoạt động kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước có tác dụng giúp các tổ chức tín dụng xác định được các chi phí vận hành nội bộ đã hợp lý chưa, từ đó cung cấp thêm cơ sở, căn cứ để các tổ chức tín dụng tính toán giảm chi phí, lãi suất cho vay một cách phù hợp.
