Khám phá văn hóa Việt Nam qua công trình nghiên cứu mới của GS, TS Phạm Hồng Tung

Với nhiều phát hiện và luận giải mới mẻ, cuốn sách về văn hóa Việt Nam của GS, TS Phạm Hồng Tung thực sự là một hành trình khám phá đầy cảm hứng, giúp người đọc hiểu sâu hơn về “hồn cốt” Việt Nam, nơi mà quá khứ và hiện tại, truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại gặp gỡ trong một dòng chảy văn hóa xuyên suốt.

Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật vừa phát hành cuốn sách "Khám phá văn hóa Việt Nam: Từ tiếp cận lịch sử đến tầm nhìn thời đại" của GS, TS Phạm Hồng Tung, có độ dày 416 trang.

Điểm nổi bật của cuốn sách nằm ở cách tác giả lựa chọn tiếp cận văn hóa từ góc nhìn lịch sử. Theo GS, TS Phạm Hồng Tung, không thể hiểu đầy đủ về văn hóa Việt Nam nếu tách rời nó khỏi bối cảnh lịch sử - chính trị - xã hội mà trong đó văn hóa được hình thành, vận động và phát triển. Mỗi giá trị văn hóa, mỗi phong tục, tín ngưỡng, hay biểu tượng tinh thần đều là kết quả của quá trình tích lũy, chọn lọc và thích ứng qua hàng nghìn năm lịch sử dân tộc.

547239a5716efc30a57f.jpg
Cuốn sách "Khám phá văn hóa Việt Nam: Từ tiếp cận lịch sử đến tầm nhìn thời đại" của GS, TS Phạm Hồng Tung.

Ở góc độ này, tác giả không chỉ dừng lại ở việc mô tả hay hệ thống hóa các yếu tố văn hóa, mà còn truy tìm nguồn gốc, giải mã những tầng ý nghĩa sâu xa của chúng. Chẳng hạn, tác giả lý giải lòng yêu nước là giá trị cốt lõi trong văn hóa Việt Nam, không chỉ là kết quả của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, mà còn được nuôi dưỡng từ truyền thống cộng đồng làng xã, từ tinh thần cố kết của cư dân nông nghiệp lúa nước.

Tính cộng đồng, lòng nhân ái, sự khoan dung… cũng được nhìn nhận như những “sản phẩm tinh thần” của một nền văn hóa từng phải đối diện với nhiều thử thách thiên nhiên và lịch sử.

Cuốn sách gồm 17 chuyên luận, được chia thành các nhóm vấn đề phản ánh toàn diện bức tranh văn hóa Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử. Mỗi chuyên luận là một công trình nhỏ, kết hợp giữa lý luận, tư liệu và quan điểm học thuật hiện đại.

Ở phần mở đầu, tác giả bàn về khái niệm và đặc trưng của văn hóa Việt Nam, đặt trong mối quan hệ với điều kiện địa lý, lịch sử và chính trị: “Việt Nam và một số nước khác trong khu vực Đông Nam Á cùng nằm ở nơi kết nối giao thương - giao lưu văn hóa nam-bắc, đông-tây, lục địa-đại dương”.

Cách phân tích của tác giả cho thấy, văn hóa Việt Nam không khép kín mà luôn mở: “để hội nhập nhưng không bị “hòa tan”, không trở thành “bãi rác công nghệ” và “thuộc địa văn hóa” của các nước phát triển”.

Các chuyên luận tiếp theo đi sâu vào những vấn đề cụ thể như tín ngưỡng dân gian, văn hóa làng xã, giáo dục truyền thống, đạo lý con người Việt Nam hay mối quan hệ giữa văn hóa và hiện đại hóa.

Một số chuyên luận mang tính phản biện, đặt lại các luận điểm quen thuộc trong nghiên cứu văn hóa. Thí dụ, khi bàn về ảnh hưởng của Nho giáo, tác giả không chỉ nêu mặt tích cực trong việc hình thành trật tự xã hội và chuẩn mực đạo đức, mà còn chỉ ra những giới hạn của nó đối với tư duy sáng tạo và bình đẳng giới trong tiến trình hiện đại hóa.

Không chỉ dừng lại ở nghiên cứu, cuốn sách còn gợi mở “tầm nhìn thời đại”, hướng đi cần thiết trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Theo GS, TS Phạm Hồng Tung, trong khi thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ với công nghệ số, truyền thông số và kinh tế tri thức, văn hóa Việt Nam cần được nhìn nhận như một nguồn lực nội sinh quan trọng cho phát triển bền vững.

Tác giả nhấn mạnh vai trò của giáo dục văn hóa, của việc xây dựng con người Việt Nam hiện đại có tri thức, bản lĩnh, nhưng vẫn thấm đẫm tinh thần dân tộc và giá trị truyền thống. Quan điểm này mang tính định hướng, phù hợp chủ trương của Đảng về phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Với phong cách viết khoa học, chặt chẽ nhưng gần gũi, "Khám phá văn hóa Việt Nam: Từ tiếp cận lịch sử đến tầm nhìn thời đại" không chỉ dành cho giới nghiên cứu, giảng dạy, sinh viên ngành văn hóa-lịch sử, mà còn là tài liệu hữu ích cho tất cả những ai quan tâm đến cội nguồn và giá trị tinh thần của dân tộc.

Cuốn sách giúp người đọc nhận ra rằng, văn hóa Việt Nam không phải là một “di sản tĩnh”, mà là một thực thể sống động, luôn vận động cùng thời đại. Giữa bối cảnh toàn cầu hóa và giao thoa văn hóa mạnh mẽ hiện nay, tác phẩm của GS, TS Phạm Hồng Tung như một lời nhắc nhở: chỉ khi hiểu rõ lịch sử văn hóa của chính mình, chúng ta mới có thể tự tin bước ra thế giới mà không đánh mất bản sắc.

Với nhiều phát hiện và luận giải mới mẻ, cuốn sách thực sự là một hành trình khám phá đầy cảm hứng, giúp người đọc hiểu sâu hơn về “hồn cốt” Việt Nam, nơi mà quá khứ và hiện tại, truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại gặp gỡ trong một dòng chảy văn hóa xuyên suốt. Sách do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành, giá bìa 226.000 đồng, hiện có mặt tại các nhà sách trên toàn quốc.

Có thể bạn quan tâm

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.

Rie Qudan ký tặng sách cho độc giả Hà Nội.

Tác giả Nhật Bản Rie Qudan: AI và hành trình sáng tác văn học

Rie Qudan là một trong những tác giả trẻ của Nhật Bản sử dụng AI trong công việc sáng tác của mình. Với cô, AI có nhiều tác dụng hữu ích trong nhiều công đoạn của người viết văn, nhưng không thể nào thay thế được khát vọng viết, cảm xúc và những rung động từ trái tim con người.

Hà Trịnh tổ chức liveshow cá nhân vào ngày 15/12.

Hà Trịnh và liveshow đầu tiên trong sự nghiệp

Hà Trịnh từng gây ấn tượng với MV "Tình ca" và album "Nghìn trùng xa cách" gồm 9 sáng tác của Phạm Duy với phần phối của Nguyễn Hữu Vượng. Tuy nhiên phải đến thời điểm này cô mới có điều kiện tổ chức đêm nhạc riêng cùng ban nhạc Màu Nước.

Phía trước chùa Chuông.

Khám phá “Phố Hiến đệ nhất danh thắng” chùa Chuông

Là một trong 17 di tích trọng điểm của Khu di tích quốc gia đặc biệt Phố Hiến (tỉnh Hưng Yên), chùa Chuông nằm tại khu phố Nhân Dục, phường Hiến Nam trở thành điểm dừng chân quen thuộc của du khách yêu di sản. Ngôi chùa cổ với kiến trúc đặc sắc trong đó hình tượng quả chuông màu vàng gắn trên mái ngói tạo nên dấu ấn riêng.