Nhu cầu bức thiết
Nhằm tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội, các địa phương Đồng bằng sông Cửu Long đang khẩn trương thi công các dự án đường cao tốc và một số dự án trọng điểm khác. Tuy nhiên, nguồn cát sông được khai thác chưa đáp ứng được nhu cầu vật liệu thi công.
Trước thực tế đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đánh giá được tài nguyên khoáng sản cát biển khu B1 tỉnh Sóc Trăng có trữ lượng hơn 680 triệu m3. Trong đó, cấp tài nguyên 222 là 145 triệu m3 có thể đáp ứng được nhu cầu nguồn vật liệu, san lấp phục vụ phát triển kết cấu hạ tầng, xây dựng các tuyến đường cao tốc vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Bộ đã bàn giao hồ sơ, tài liệu liên quan kết quả đánh giá tài nguyên cát biển khu B1 cho tỉnh Sóc Trăng để quản lý, khai thác, sử dụng theo quy định. Theo kết quả thăm dò, khoanh định được thân khoáng cát biển có diện tích 160,3 km2, phân bố tại khu vực biển độ sâu 2-5m, cách bờ 20 km, có điều kiện khai thác khả thi. Độ sâu khai thác từ 3-4m là an toàn và không tác động tiêu cực đến môi trường.
Tại khu B1, thuộc khu vực ven bờ huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng đã xác định phương pháp và thiết bị khai thác cát bằng cách sử dụng tàu xén thổi tự hành công suất nhỏ hơn hoặc bằng 100.000 m3/ngày. Chiều sâu hút cát thấp hơn 10m, hút đổ lên sà-lan và vận chuyển vào bờ theo tuyến luồng Định An. Sau đó, vận chuyển bằng sà-lan tải trọng 2.000-3.000 m3 vào khu vực tập kết.
Tổng lượng cát khai thác 100 triệu m3, công suất khoảng 30.000-50.000 m3/ngày. Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng đã chỉ đạo các ngành chức năng đẩy nhanh tiến độ thực hiện các trình tự, thủ tục liên quan đến khai thác cát biển để bổ sung nguồn vật liệu các dự án đường cao tốc và hạ tầng giao thông, đô thị trọng điểm quốc gia.
Thí điểm sử dụng cát biển
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải phối hợp các bộ, ngành liên quan nghiên cứu các giải pháp vật liệu thay thế, trong đó có sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường tại các khu vực phù hợp.
Việc thi công thí điểm được thực hiện từ ngày 11/2/2023, hoàn thành, đưa vào khai thác từ ngày 7/8/2023. Kết quả triển khai thi công dự án thí điểm trên phạm vi đoạn tuyến hoàn trả ĐT.978 (địa bàn tỉnh Bạc Liêu) thuộc cao tốc Hậu Giang-Cà Mau cho thấy, các chỉ tiêu cơ lý đáp ứng tiêu chuẩn đối với vật liệu thi công nền đường; công tác thi công cát biển được thực hiện tương tự như cát sông. Đến nay chưa thấy có biểu hiện tăng độ mặn đối với môi trường chung quanh, đủ điều kiện để mở rộng thi công thí điểm.
Bộ Giao thông vận tải đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và thông báo tới các địa phương về kết quả thí điểm sử dụng cát biển; đồng thời đề nghị các địa phương triển khai thí điểm mở rộng sử dụng cát biển làm nền đường cho dự án có điều kiện môi trường tương tự dự án thí điểm, xem xét áp dụng các tiêu chuẩn về ngưỡng chịu mặn của cây trồng, đất nông nghiệp, nước nuôi trồng thủy sản theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Quyết định số 1747/QĐ-BTNMT ngày 28/6/2024 về việc giao khu vực biển 99,95 ha; độ sâu được phép sử dụng đến 7,5m, độ cao được phép sử dụng đến 5m tính từ mặt nước biển cho doanh nghiệp khai thác cát biển để cung cấp cho các dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc bắc-nam phía đông giai đoạn 2021-2025.
Tại tiểu khu B1.1 và B1.2 thuộc vùng biển Sóc Trăng, Ban quản lý Dự án Mỹ Thuận vừa tổ chức khởi công khai thác mỏ cát biển làm vật liệu đắp nền phục vụ các dự án đường cao tốc bắc-nam phía đông giai đoạn 2021-2025 (đoạn Cần Thơ-Cà Mau).
Giám đốc Ban quản lý Dự án Mỹ Thuận Trần Văn Thi cho biết, để có nguồn cát biển phục vụ thí điểm mở rộng tại dự án đường cao tốc, Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng đã cấp Bản xác nhận khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và Bộ Tài nguyên và Môi trường quyết định giao quyền sử dụng khu vực biển thuộc tỉnh Sóc Trăng cho đơn vị thi công để khai thác theo cơ chế đặc thù, số lượng cát khai thác đều được vận chuyển đến công trường để thi công thí điểm đoạn tuyến đường cao tốc đi qua các tỉnh Bạc Liêu, Kiên Giang và Cà Mau.
Để việc thi công cát biển được thuận lợi, không ảnh hưởng đến môi trường và đời sống sinh hoạt của người dân trong khu vực, Bộ Giao thông vận tải phối hợp với các bộ xây dựng hướng dẫn để đơn vị, chủ đầu tư triển khai bảo đảm chất lượng, tiến độ dự án, tuân thủ các quy định; đồng thời, đề nghị chính quyền và ngành chức năng các địa phương có dự án đi qua phối hợp với chủ đầu tư trong kiểm tra, giám sát, theo dõi quá trình tổ chức triển khai thực hiện thí điểm mở rộng trên dự án.
Việc mở rộng thí điểm thi công trên dự án đường bộ cao tốc bắc-nam phía đông là cơ sở quan trọng để đánh giá, mở rộng phạm vi sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường đối với các dự án đường cao tốc đang được triển khai trong khu vực.
Phạm vi thi công thí điểm mở rộng được lựa chọn: từ Km81+000 đến hết phạm vi tuyến chính tại Km126+223 thuộc địa bàn các huyện Hồng Dân (tỉnh Bạc Liêu); Vĩnh Thuận (tỉnh Kiên Giang); Thới Bình (tỉnh Cà Mau) và từ Km6+522 đến Km16+510 đoạn tuyến nối Cà Mau thuộc địa bàn các huyện Thới Bình, Trần Văn Thời và Cái Nước (tỉnh Cà Mau).
Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo Ban quản lý Dự án Mỹ Thuận, nhà thầu thi công tổ chức quản lý, khai thác, vận chuyển tuân thủ các nội dung quy định tại Bản xác nhận đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Sóc Trăng cấp; các yêu cầu tại Quyết định số 1746/QĐ-BTNMT và các quy định pháp luật liên quan trong suốt quá trình khai thác, sau khi kết thúc hoạt động khai thác và bảo đảm an toàn hàng hải, đường thủy trên các tuyến vận chuyển, bảo vệ môi trường.
(Nguồn: Bộ Giao thông vận tải)
