Hoàn thiện quy định về dẫn độ theo hướng bảo đảm quyền con người, quyền công dân

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) đề nghị xem xét, bổ sung thêm nguyên tắc bảo đảm quyền con người, quyền công dân tại dự thảo Luật Dẫn độ. Theo đại biểu, đây không chỉ là yêu cầu chính trị, pháp lý mà còn là chuẩn mực quốc tế mà Việt Nam đang thực hiện theo Hiến pháp năm 2013 và Công ước chống tra tấn.

Sáng 27/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của 4 dự thảo: Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Luật Tương trợ tư pháp về dân sự.

Cân nhắc bổ sung nguyên tắc “có đi có lại”

thach-phuoc-binh-vinh-long-3276.jpg
Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Vĩnh Long). (Ảnh: DUY LINH)

Góp ý vào dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về dân sự, đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Vĩnh Long) cho biết, dự thảo luật đã quy định chung về thời hạn xử lý và cơ chế trách nhiệm (Điều 30 và Điều 31). Tuy nhiên, đại biểu chỉ ra còn quy định thiếu thời hạn cụ thể và chế tài khi chậm trễ. Điều này dẫn đến nhiều yêu cầu có thể bị kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi của đương sự và hình ảnh hợp tác quốc tế.

Từ đó, đại biểu kiến nghị quy định tại Điều 31 nội dung: "Bộ Tư pháp phải trả lời yêu cầu tương trợ trong thời hạn 30 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trường hợp cần bổ sung hồ sơ phải thông báo trong vòng 10 ngày làm việc. Nếu quá hạn, Bộ Tư pháp phải có văn bản báo cáo Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, nêu rõ lý do và biện pháp khắc phục".

Về cơ chế giám sát, hậu kiểm, đại biểu cho rằng dự thảo Luật quy định giám sát độc lập và báo cáo định kỳ. Điều này dẫn đến việc theo dõi phân tán, khó đánh giá hiệu quả, bởi vì đây là lĩnh vực liên quan đến quyền con người và hình ảnh quốc gia.

Trên cơ sở đó, đại biểu kiến nghị bổ sung Điều 36 mới với nội dung: "Bộ Tư pháp có trách nhiệm lập báo cáo thường niên về hoạt động tương trợ tư pháp dân sự gửi Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội trước ngày 31/3 hằng năm. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tổ chức giám sát chuyên đề 2 năm một lần. Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ thực hiện kiểm toán, thanh tra việc quản lý tài chính và hiệu quả thực hiện tương trợ tư pháp về dân sự".

bnd-2491-8732.jpg
Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của 4 dự thảo: Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Luật Tương trợ tư pháp về dân sự. (Ảnh: DUY LINH)

Về nguyên tắc tương trợ tư pháp về dân sự, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị) đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc để bổ sung nguyên tắc “có đi có lại”.

Đại biểu chỉ ra, nguyên tắc “có đi có lại” từng được ghi nhận tại Khoản 2 Điều 4 của Luật Tương trợ tư pháp số 8 năm 2007 của Quốc hội khóa XII, tuy nhiên dự luật hiện nay, nguyên tắc này không được ghi nhận.

Đại biểu nêu rõ: Nguyên tắc “có đi có lại” là nguyên tắc cơ bản quan trọng trong quan hệ quốc tế, được đa số các quốc gia trên thế giới công nhận, cũng như được ghi nhận trong nhiều điều ước quốc tế hiện nay. Nguyên tắc này bảo đảm cho các quốc gia chưa ký kết các điều ước quốc tế với nhau vẫn có thể hợp tác với nhau trên các lĩnh vực trên cơ sở “có đi có lại”.

Để bảo đảm hoạt động tương trợ tư pháp có cơ sở pháp lý linh hoạt đối với các quốc gia và nước ngoài trên cơ sở chưa ký kết hiệp định tương trợ tư pháp về dân sự, đại biểu đề nghị tiếp tục ghi nhận việc áp dụng nguyên tắc này tại dự thảo luật.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định cho phép cơ quan tố tụng hai bên có thể lấy lời khai trực tuyến, bởi phản ánh đúng yêu cầu phát triển thực tiễn và ứng dụng công nghệ trong tư pháp và đây là một quy định cần thiết.

Xem xét bổ sung trách nhiệm giám sát sau dẫn độ của Bộ Công an

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) bày tỏ đồng tình cao với sự cần thiết ban hành Luật Dẫn độ, bởi đây là một bước tiến quan trọng trong tiến trình hoàn thiện thể chế pháp lý về hợp tác tư pháp quốc tế. Lần đầu tiên, hoạt động dẫn độ được điều chỉnh bởi một đạo luật độc lập, có tính khoa học, thay vì chỉ là một chương trong Luật Tương trợ tư pháp hiện hành.

Góp ý vào các nội dung cụ thể, đại biểu cho hay: Về nguyên tắc dẫn độ, dự thảo Luật đã quy định các nguyên tắc cơ bản như tôn trọng độc lập, chủ quyền, không can thiệp nội bộ, phù hợp pháp luật và điều ước quốc tế. Song, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung thêm nguyên tắc bảo đảm quyền con người, quyền công dân. Đây không chỉ là yêu cầu chính trị, pháp lý mà còn là chuẩn mực quốc tế mà Việt Nam đang thực hiện theo Hiến pháp năm 2013 và Công ước chống tra tấn.

nguyen-tam-hung-hcm-4397-4002.jpg
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh). (Ảnh: DUY LINH)

“Nguyên tắc nhân đạo cần được hiến định trong Luật Dẫn độ để khẳng định hợp tác tư pháp quốc tế của Việt Nam là hợp tác có điều kiện, có giới hạn và lấy con người làm trung tâm”, đại biểu nhấn mạnh.

Tán thành quy định người bị dẫn độ không bị truy tố trách nhiệm hình sự về tội khác ngoài tội danh yêu cầu dẫn độ (Khoản 1 Điều 15), tuy nhiên đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung trách nhiệm giám sát sau dẫn độ của cơ quan có thẩm quyền Việt Nam, cụ thể là Bộ Công an. Nên quy định rõ trách nhiệm định kỳ theo dõi, báo cáo việc thực hiện cam kết không truy tố thêm tội khác của nước nhận dẫn độ. Điều này nhằm bảo vệ công dân và bảo đảm tính minh bạch trong hợp tác tư pháp quốc tế.

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Lâm Đồng) nhận định hoạt động dẫn độ được quy định từ Luật Tương trợ tư pháp đến Dự án Luật Dẫn độ là bước tiến quan trọng trong tiến trình lập pháp.

Nhấn mạnh đặt trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các loại tội phạm tìm cách lẩn trốn đến các quốc gia có độ phòng, chống pháp lý mở hoặc quy định pháp luật có lợi cho người phạm tội nhằm thoát tội, đại biểu cho rằng việc xây dựng Dự án Luật Dẫn độ nhằm tăng cường hợp tác quốc tế chặt chẽ, tăng độ phủ của luật về không gian, như cổ nhân vẫn thường hay nói là “lưới trời lồng lộng thưa mà khó lọt”.

Để góp phần hoàn thiện dự án luật, về áp dụng pháp luật và nguyên tắc dẫn độ, đại biểu đề nghị cân nhắc bổ sung nguyên tắc nhân đạo. Theo đại biểu, việc bổ sung nhằm bảo đảm quyền con người và phù hợp với điều ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên. Đây cũng là thực hiện Hiến pháp năm 2013, đặc biệt là ở Điều 14, Điều 16 và Điều 20 về bảo đảm quyền con người, quyền công dân.

Về dẫn độ có điều kiện, đại biểu đề nghị bổ sung thêm cơ chế giám sát để bảo đảm khả thi và bảo vệ uy tín, quyền lợi quốc gia. Đồng thời, cần theo dõi việc thực hiện cam kết của nước ngoài sau dẫn độ. Trường hợp vi phạm, Việt Nam có quyền yêu cầu bồi thường hoặc áp dụng các biện pháp ngoại giao tương ứng.

Có thể bạn quan tâm

Quốc hội thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) với đa số đại biểu tán thành (92,81%). (Ảnh: DUY LINH)

Mở rộng phạm vi xã hội hoá một số lĩnh vực giám định tư pháp

Luật quy định theo hướng mở rộng thêm phạm vi thành lập Văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực, chuyên ngành, trong đó riêng chuyên ngành giám định ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân chỉ được thực hiện đối với tố tụng dân sự, hành chính.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2. Với Phiếu lý lịch tư pháp số 1, chỉ được yêu cầu cung cấp trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định.

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

Bộ Công an vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025, khẳng định đây là chủ trương lớn thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Thanh Hóa triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia

Ngày 4/12, Công an Thanh Hóa cho biết: Dưới sự chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, hơn 100 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động, đồng loạt đấu tranh triệt phá đường dây sử dụng máy tính, phương tiện điện tử, mạng internet thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhóm người Hàn Quốc điều hành lừa đảo bị Interpol truy nã bắt tại Đà Nẵng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Bắt nhóm người Hàn Quốc điều hành đường dây lừa đảo tại Campuchia bị Interpol truy nã

Tối 4/12, lực lượng chức năng Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp Cục Đối ngoại Bộ Công an tiến hành các thủ tục bàn giao 3 đối tượng người Hàn Quốc có lệnh truy nã quốc tế cho cơ quan chức năng Hàn Quốc. Ngay trong đêm, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã di lý các đối tượng này về nước để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đọc Lệnh bắt bị can để tạm giam với Nguyễn Thị Hoa (áo đen ở giữa).

Bắc Ninh: Khởi tố, bắt tạm giam hai cán bộ cơ quan thuế

Mở rộng điều tra vụ án “Tham ô tài sản” xảy ra tại Công ty H. có địa chỉ tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố bổ sung vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Hoa và bà Nguyễn Thị Phương - cán bộ Cục thuế Bắc Ninh về tội "Nhận hối lộ".

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.

Công an tỉnh Hưng Yên hướng dẫn học sinh tự bảo vệ mình trên không gian mạng.

Để trẻ em thực sự an toàn trên nền tảng thương mại điện tử

Hiện nay, có hơn 90% số trẻ em Việt Nam sử dụng internet, tương đương với khoảng 15 triệu “công dân số” lớn lên cùng smartphone, mạng xã hội và các thuật toán AI (trí tuệ nhân tạo). Đây vừa là nhóm khách hàng tiềm năng lớn, vừa tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật trên mạng xã hội nếu không được bảo vệ và định hướng phù hợp.

Một nạn nhân chất độc da cam đang điều trị bệnh dài hạn. Nhiều trường hợp phát sinh thêm bệnh thuộc Danh mục 17 bệnh của Bộ Y tế nhưng chưa được giám định lại theo quy định hiện hành. (Ảnh: Báo Nhân Dân/Minh Châu)

Đề nghị bổ sung quy định giám định lại cho nạn nhân chất độc da cam khi phát sinh thêm bệnh

Báo Nhân Dân nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc, cựu chiến binh và nạn nhân chất độc da cam/dioxin về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 131/2021/NĐ-CP. Nhiều ý kiến đề nghị dự thảo bổ sung quy định cho phép giám định lại khi người phơi nhiễm chất độc hóa học phát sinh thêm bệnh mới thuộc Danh mục 17 bệnh do Bộ Y tế ban hành.