Hình tượng người mẹ trong thi ca Việt Nam

Nhà thơ Trần Đăng Khoa, Tiến sĩ ngôn ngữ học Đỗ Anh Vũ và nhà thơ Bình Nguyên Trang đã có những chia sẻ chân thành, xúc động về tình mẫu tử, về hình tượng người mẹ trong thi ca Việt trong tọa đàm cùng tên diễn ra ngày 7/3 tại Hà Nội.
Buổi tọa đàm nhận được sự hưởng ứng của đông đảo giáo viên và các em học sinh.
Buổi tọa đàm nhận được sự hưởng ứng của đông đảo giáo viên và các em học sinh.

Hướng tới Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 và hưởng ứng tinh thần tri ân người phụ nữ, tọa đàm “Hình tượng người mẹ trong thi ca Việt” diễn ra tại Trường phổ thông Liên cấp Alfred Nobel (Hà Nội).

Hàng trăm em học sinh hào hứng lắng nghe và thích thú khi có dịp giao lưu với nhà thơ Trần Đăng Khoa hay nhà thơ Bình Nguyên Trang, cây bút có nhiều tác phẩm đặc sắc về tấm lòng người mẹ đối với con mình...

Tại tọa đàm, nhà thơ Trần Đăng Khoa không chỉ nhắc đến những bài thơ ông viết với cảm hứng từ tình yêu và lời dạy của mẹ, mà cả những kỷ niệm sâu sắc về người mẹ của mình.

Ông nói: “Mẹ tôi là một phụ nữ không biết chữ, chưa bao giờ được đi học. Nhưng bà thuộc lòng “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, rồi nhờ đó mà bà lần theo mặt chữ, tự học để đọc được sách báo, tiểu thuyết. Cũng từ những câu thơ, những lời ru mà bà dạy cho các con thuộc “Truyện Kiều”, dạy chúng tôi biết thương cô Kiều. Tôi viết rất tự nhiên từ những bài học của mẹ. Nhà tôi có 4 anh em, thì 3 trong số đó sau này đều biết làm thơ".

Qua lời kể của nhà thơ Trần Đăng Khoa, hình ảnh mẹ ông hiện lên là một người phụ nữ Bắc Bộ điển hình của thời trước, tảo tần, chịu thương chịu khó, thuộc rất nhiều ca dao, tục ngữ Việt Nam, và đặc biệt bà luôn dạy con biết quan tâm, biết yêu thương vạn vật từ cái cây, con gà, con chim...

Ông kể lại kỷ niệm về bài thơ “Đánh thức trầu” của mình. Đó là một buổi tối, bà ngoại Trần Đăng Khoa sang chơi, mẹ của nhà thơ bảo con ra vườn hái trầu cho bà. Bà bảo: "Con phải vặn to ngọn đèn lên, để cây trầu nó nhận ra chủ chứ không phải ăn trộm, rồi con phải đọc mấy câu này đánh thức nó dậy đã rồi mới được hái: Trẩu trẩu trầu trầu/Mày làm chúa tao/Tao làm chúa mày/Tao không hái ngày/Thì tao hái đêm… Không nói như vậy, giàn trầu sẽ lụi”.

Một bài thơ khác của nhà thơ Trần Đăng Khoa cũng được nhiều bạn đọc yêu thích là “Mẹ ốm”. Khi được một học sinh hỏi về bối cảnh, cảm xúc khi sáng tác bài thơ này, ông khiến cả khán phòng vừa thấy hài hước, vừa cảm động với cái nhìn của cậu bé 10 tuổi khi ấy. Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã kết luận rằng tình yêu đối với người mẹ là một đề tài lớn trong mọi loại hình văn học nghệ thuật, không riêng gì thi ca và viết về mẹ bao giờ cũng hay.

Tiến sĩ Đỗ Anh Vũ tóm lược hình ảnh người mẹ trong thi ca Việt Nam, từ những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ cho đến những vần thơ thời kháng chiến rồi những tác phẩm hiện đại. Kể cả trong thời đại mạng xã hội lên ngôi, thông tin đa dạng, thì rất nhiều người trẻ vẫn biết và thuộc hai câu trong bài “Con cò” của nhà thơ Chế Lan Viên: “Con dù lớn vẫn là con của mẹ/ Đi suốt đời lòng mẹ vẫn theo con”, bởi đó những vần thơ bất hủ, viết về mẹ với những cảm xúc sâu đậm, thiết tha nhất.

Trong thơ Việt hiện đại có nhiều nhà thơ nữ viết về đề tài này, tiến sĩ Đỗ Anh Vũ nhấn mạnh. Họ viết về tình yêu vô bờ bến dành cho con, về những lời răn dạy con nên người, qua đó cũng thể hiện hình tượng của mọi người mẹ Việt Nam. Chẳng hạn như nhà thơ Xuân Quỳnh với bài “Lời ru”, “Mẹ và con”..., nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ với bài “Khúc hát ru của người mẹ trẻ”, nhà thơ Phi Tuyết Ba với bài “Phép chia không có lỗi”... Nhà thơ Bình Nguyên Trang tham gia tọa đàm cũng là một tác giả nữ có những bài thơ sâu sắc về mẹ, về tình cảm mẹ con như “Gửi mẹ”, “Lời của mẹ”...

Cũng trong khuôn khổ tọa đàm, cuộc thi thơ “Viết về mẹ” dành cho học sinh phổ thông đã vinh danh các em đoạt giải cao nhất. Bà Phùng Thị Kim Dung, Hiệu trưởng Trường phổ thông liên cấp Alfred Nobel, đại diện Ban Tổ chức, bày tỏ: “Nuôi dưỡng cảm xúc để gieo những vần thơ đẹp là một ý tưởng để đưa văn chương đến gần với các em học sinh hơn. Nhân dịp chào mừng Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, cuộc thi thơ với chủ đề "Thơ về mẹ" đã được phát động và nhận được nhiều tác phẩm hay, ý nghĩa đến từ các bạn học sinh”.

Có thể bạn quan tâm

Em bé gửi gắm điều ước lên Cây Hạnh phúc.

Lan tỏa yêu thương, sẻ chia từ “Cây Hạnh phúc” tại Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025

Là một trong 13 không gian trải nghiệm của Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025, khu vực “Cây Hạnh phúc-Nơi điều ước thành hiện thực” là điểm dừng chân đặc biệt thu hút đông đảo người dân và du khách. Không khí nơi đây như chậm lại, để mỗi người có thể dành khoảnh khắc suy ngẫm về điều khiến bản thân cảm thấy hạnh phúc.

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.