Giáo dục học sinh bằng môi trường học đường nhân văn, đồng cảm

Là cơ sở giáo dục đứng chân trên địa bàn công nghiệp, nơi tập trung đông lao động nhập cư với nhiều hoàn cảnh xã hội khác nhau, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp-Giáo dục thường xuyên Bình Xuyên (tỉnh Phú Thọ) đã tìm ra hướng giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh thông qua môi trường học đường nhân văn, chia sẻ và đồng cảm.

Thứ Bảy, ngày 20/12/2025 - 14:29

Đoàn thanh niên tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa giáo dục.

Nắm bắt tâm lý, lấy học sinh làm trung tâm

Tại Trung tâm, giáo viên chủ nhiệm không đơn thuần làm nhiệm vụ quản lý lớp học, mà trở thành người đồng hành, lắng nghe và định hướng cho học sinh. Thông qua sinh hoạt lớp, trao đổi và kết nối chặt chẽ với gia đình, giáo viên kịp thời nắm bắt diễn biến tâm lý của từng em, hỗ trợ các em vượt qua những khủng hoảng tuổi mới lớn, mặc cảm học lực yếu hay những tổn thương đến từ hoàn cảnh gia đình.

Thực tế cho thấy, đầu vào của học sinh trung tâm còn nhiều hạn chế. Không ít em thiếu sự quan tâm, chăm sóc của gia đình; nhiều trường hợp bố mẹ ly hôn, đi làm ăn xa, gửi con cho ông bà hoặc người thân. Có em sống trong cảnh thiếu thốn tình cảm, bị bỏ mặc, dẫn đến chán gia đình, trầm cảm, thậm chí có những suy nghĩ tiêu cực.

Giờ Ngữ văn của cô giáo Trần Thị Thu Trang.

Xuất phát từ thực trạng đó, lãnh đạo trung tâm chủ động cử giáo viên tham gia các khóa bồi dưỡng về tâm lý học đường, đồng thời chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm sâu sát hơn với từng gia đình học sinh.

Có trường hợp học sinh bỏ nhà đi suốt một tuần, không liên lạc được, phải nhờ sự can thiệp kiên trì của cô giáo em mới trở về nhà và đi học trở lại. Một số em từng có ý định tự tử đã được thầy cô tư vấn, hỗ trợ tâm lý kịp thời. Tổ tư vấn tâm lý học đường của Trung tâm ngày càng hoạt động bài bản, thậm chí có phụ huynh còn tìm đến trường để xin thầy cô tư vấn cho chính mình.

Một điểm đáng chú ý là các cuộc họp phụ huynh tại Trung tâm không nặng về thu-chi, mà tập trung bàn giải pháp giáo dục con cái. Phụ huynh được mời tham gia nhiều hoạt động chung như giao lưu văn nghệ, thể thao cùng thầy trò. Giám đốc Trung tâm Nguyễn Huy Hưng thường xuyên trực tiếp gặp gỡ, trò chuyện với những học sinh cá biệt, lắng nghe tâm tư của các em, cùng giáo viên tìm biện pháp hỗ trợ phù hợp.

Những năm gần đây, Trung tâm đều đặn mời các chuyên gia, diễn giả, người truyền cảm hứng đến nói chuyện chuyên đề về giá trị sống, lòng biết ơn, trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.

Các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp được thiết kế phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý học sinh, hướng tới rèn luyện kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý cảm xúc, phòng chống bạo lực học đường, an toàn giao thông, kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn và ý thức trách nhiệm công dân trong xã hội hiện đại.

Song song với đó, trung tâm coi trọng các phong trào thi đua, hoạt động văn hóa-thể thao, tạo môi trường để học sinh hòa mình vào tập thể và khẳng định giá trị bản thân. Những phương pháp giáo dục mở này giúp các em rèn luyện tinh thần đoàn kết, kỷ luật, ý thức tập thể, biết chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau, từ đó hình thành lối sống tích cực, lành mạnh. Tình trạng bỏ học, chán học giảm rõ rệt. Nhiều học sinh chia sẻ, đến trường là niềm vui vì được học tập và sinh hoạt trong bầu không khí thoải mái, gần gũi.

Tác động lan tỏa đến giáo dục toàn diện

Giáo dục đạo đức được gắn chặt với kỷ cương, kỷ luật và rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng mềm như giao tiếp, ngôn ngữ, ứng xử, đã giúp học sinh trung tâm có nhận thức và hành động đúng đắn hơn. Việc phối hợp chặt chẽ với phụ huynh, cùng tinh thần tôn trọng, động viên học sinh, đã tạo nên môi trường giáo dục theo phương châm “3A”: an toàn-an tâm-an lòng, để học sinh, phụ huynh và giáo viên đều coi nhà trường là nơi thân thuộc, ấm áp.

Nhờ thường xuyên tham gia các hoạt động tập thể, học sinh của Trung tâm trở nên bạo dạn, tự tin hơn. Sự gần gũi của thầy cô, cùng chơi, cùng chia sẻ, cùng lắng nghe,chính là điểm tựa tinh thần giúp các em mạnh dạn thể hiện bản thân.

Gắn bó với trung tâm gần 20 năm, cô Trần Thị Thu Trang, giáo viên môn Ngữ văn, chia sẻ: từ cơ sở vật chất ban đầu còn nhiều khó khăn, nay Trung tâm đã có khuôn viên khang trang, phòng máy tính và đầy đủ phương tiện dạy học. Môi trường sư phạm ngày càng cởi mở, tạo động lực để giáo viên yên tâm cống hiến. Bản thân cô thường xuyên đến thăm các gia đình học sinh có hoàn cảnh đặc biệt, cùng phụ huynh trao đổi cách giáo dục con cái hiệu quả hơn.

Theo Giám đốc Nguyễn Huy Hưng, uy tín của trung tâm được xây dựng từ chính tinh thần đoàn kết, trách nhiệm và sự tâm huyết của tập thể cán bộ, giáo viên. Trung tâm khuyến khích giáo viên chủ động học tập, nghiên cứu, phát triển năng lực cá nhân thông qua các khóa học trực tuyến, đọc sách, nghiên cứu tài liệu chuyên môn, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục.

Chính sự kiên trì, bao dung nhưng không buông lỏng kỷ cương đã tạo nên niềm tin, yếu tố then chốt giúp học sinh trung tâm thay đổi hành vi và tập trung cho việc học. Uy tín ngày càng được khẳng định đã thu hút ngày càng nhiều học sinh theo học tại cơ sở giáo dục này.

Học sinh tặng hoa thầy cô trong buổi ngoại khóa với chủ đề Tôn sư trọng đạo.

Trong ba năm gần đây, Trung tâm đã liên kết đào tạo 1.697 học viên theo hình thức giáo dục thường xuyên và trung cấp nghề, với các ngành như: tiếng Hàn Quốc, tiếng Trung Quốc, logistics, công nghệ ô-tô, kế toán doanh nghiệp, điện tử công nghiệp, điện công nghiệp, lắp đặt điện, sửa chữa-lắp ráp máy tính, quản trị mạng. Tỷ lệ học sinh khối 12 tốt nghiệp trung cấp nghề đạt 100%. Ngoài ra, trung tâm còn phối hợp đào tạo nghề cho lao động nông thôn các ngành nghề như kỹ thuật trồng nấm, kỹ thuật trồng rau sạch, kỹ thuật nuôi gà …

Năm 2023, quy mô đào tạo tại trung tâm là 11 lớp với 440 học viên, đến nay con số này đã tăng lên 18 lớp với 735 học viên. Chất lượng giáo dục chuyển biến rõ nét, tỷ lệ học sinh khá, giỏi năm sau cao hơn năm trước. Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp trong 3 năm gần đây luôn đạt 100%. Số học sinh trúng tuyển đại học, cao đẳng chiếm khoảng 30-40% tổng số thí sinh.

Trong dòng chảy đổi mới giáo dục hiện nay, cách làm của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp-Giáo dục thường xuyên Bình Xuyên cho thấy: khi giáo dục đạo đức và kỹ năng sống được đặt đúng vị trí trung tâm, nhà trường không chỉ là nơi truyền thụ tri thức, mà sẽ là môi trường tốt để ước mơ của lứa tuổi học trò trở thành hiện thực.

HÀ HỒNG HÀ

(Bài và ảnh)