Những ngày Giáng sinh, khắp nơi rộn ràng không khí náo nức chờ đón một mùa yêu thương, sum họp an lành.
“Cánh cửa” gần 500 năm trước
Theo sử liệu “Khâm định Việt sử Thông giám cương mục” (được biên soạn theo thể biên niên dựa trên cơ sở “Đại Việt sử ký toàn thư”, “Đại Việt sử ký tục biên”, có tham khảo các sách sử của Trung Quốc cùng các sách sử khác của Việt Nam), Nam Định là nơi đầu tiên trên cả nước tiếp nhận đạo Công giáo.
Năm Nguyên Hòa thứ nhất (1533) đời vua Lê Trang Tông, một giáo sĩ phương tây tên là I-nê-xu (hay I-nê-khu, I-ni-khu) đã theo đường biển đến truyền giáo tại các xã Ninh Cường, Quần Anh (huyện Nam Chân) và xã Trà Lũ (huyện Giao Thủy), thuộc tỉnh Nam Định sau này. Từ đó, năm 1533 được nhiều nhà sử học Công giáo chọn là năm khởi đầu lịch sử truyền giáo của Giáo hội Công giáo Việt Nam.
Từ Ninh Cường và Trà Lũ, đạo Công giáo nhanh chóng xuất hiện tại các huyện ven biển Nam Định. Niềm tin tôn giáo đã trở thành điểm tựa tinh thần giúp cư dân làm nghề chài lưới và canh tác nông nghiệp đương đầu sóng gió, thiên tai.
Gần 500 năm sau, đạo Công giáo đã lan tỏa khắp cả nước, trong đó Nam Định (nay là Ninh Bình) là một trong những trung tâm lớn nhất. Trước sáp nhập, Nam Định có gần 600 nhà thờ, hơn 140 giáo xứ, hơn 500 giáo họ và hơn 470 nghìn đồng bào Công giáo. Đây là địa bàn trọng tâm của hai giáo phận lớn là giáo phận Bùi Chu và giáo phận Hà Nội.
Không ở đâu trên mảnh đất Việt Nam có nhiều nhà thờ mang đậm nét kiến trúc Gothic cổ kính, độc đáo và tinh xảo, nhưng mỗi công trình vẫn có vẻ đẹp riêng như ở Nam Định.
Suốt quá trình phát triển, Nam Định luôn có sự đồng hành và đóng góp tích cực của đồng bào Công giáo. Với phương châm “Kính Chúa, yêu nước, sống phúc âm giữa lòng dân tộc”, bà con Công giáo đã hưởng ứng, thực hiện các cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”; “Xây dựng xứ đạo, họ đạo tiên tiến, gia đình Công giáo gương mẫu”, “Xứ đạo, họ đạo bình yên”... Đặc biệt, trong thành tựu nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu của Nam Định, có vai trò rất quan trọng của bà con Công giáo.
Mùa sum họp an lành
Những ngày này, cứ chập tối, các ngõ xóm ở xã Hải Quang (huyện Hải Hậu cũ) lại lung linh ánh đèn chào đón Giáng sinh. Trước nhà thờ giáo xứ Đông Cát, nhiều hang đá, tiểu cảnh mô tả bí tích Thiên Chúa giáng sinh được trang trí cầu kỳ, rực rỡ sắc mầu. Ông Vũ Văn Dương, Trùm chánh giáo xứ Đông Cát cho biết, từ trước Noel cả tháng, bà con đã tất bật chuẩn bị. Năm nay là năm đầu tiên Đông Cát từ giáo họ chính thức trở thành giáo xứ, nên ai cũng háo hức, phấn khởi, chung tay góp sức đón một lễ Giáng sinh đặc biệt.
Theo giáo dân Vũ Văn Tuấn, chưa khi nào không khí đón Giáng sinh ở Hải Quang vui và đoàn kết đến vậy. Mọi người dường như đều nâng cao ý thức, chủ động với từng phần việc của mình và toàn tâm, toàn ý hoàn thành với kết quả cao nhất. Không chỉ trang trí nhà thờ, bà con còn rất chăm lo dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa, đường sá để làm đẹp không gian xã trong mùa Noel.
Tại giáo xứ Xương Điền, xã Hải Tiến, các hang đá lớn, mô hình ông già Noel và cây thông Giáng sinh và hệ thống đèn rực rỡ đều đã sẵn sàng chờ đêm thánh lễ. Đưa mắt nhìn đám trẻ đang nô nức chơi đùa, giáo dân Trần Thu Thủy chia sẻ: Đối với trẻ em, lễ Giáng sinh có ý nghĩa rất đặc biệt khi chúng háo hức, mong chờ những món quà từ ông già Noel. Từ những món quà dành tặng đứa trẻ ngoan, qua năm tháng dần hình thành nhân cách, để khi lớn lên thành con chiên ngoan đạo và công dân tốt.
Sẽ là một cảm giác choáng ngợp khi đứng trước Tiểu Vương cung thánh đường Phú Nhai (huyện Xuân Trường cũ), một trong những nhà thờ đẹp nhất Việt Nam và Đông Nam Á. Mang phong cách Gothic Pháp với hệ thống công trình đồ sộ, hai tháp chuông cao vút, cửa vòm nhọn và các bức phù điêu 14 chặng Đàng Thánh Giá bao quanh càng thêm nguy nga, lộng lẫy trước Giáng sinh. Giữa tiếng nhạc Giáng sinh hòa cùng tiếng chuông nhà thờ ngân nga, bà con giáo dân trong các họ đạo đã tập trung về đây, hân hoan chờ đón thời khắc Thiên Chúa giáng sinh với mong muốn những điều tốt đẹp trong năm mới.
“Với đồng bào Công giáo, Giáng sinh là dịp lễ trọng, mang ý nghĩa sum vầy, sum họp với mỗi gia đình. Sau khi đến nhà thờ dâng thánh lễ để cảm tạ Chúa, mỗi nhà cũng đều làm bữa cơm quây quần bên nhau. Dịp này, các em, các cháu đi học, đi làm xa về quê đông lắm!”, giáo dân Đinh Văn Tình, giáo xứ Phú Nhai hồ hởi cho biết.
Trên xứ đạo Nam Định, giữa cái se lạnh mùa đông, đâu đó vẳng tiếng reo vui của người mẹ đón con nơi xa về. Lòng người bồi hồi, ấm áp trong mùa Giáng sinh an lành.
Giáng sinh còn được gọi là lễ Thiên Chúa giáng sinh, Christmas, X-mas hay Noel, là ngày Chúa Jesus được sinh ra tại Bethlehem, thuộc xứ Judea của nước Do Thái. Theo quan niệm tín ngưỡng, sự ra đời của Chúa Jesus đem đến sự cứu rỗi cho nhân loại, mang lại hy vọng và niềm tin vào một tương lai tốt đẹp hơn.
Vào thế kỷ thứ IV, Giáo hội Công giáo La Mã chính thức công nhận ngày 25/12 là ngày lễ Giáng sinh. Từ đó, ngày lễ này đã lan truyền rộng rãi và được chào đón tại nhiều quốc gia trên thế giới, trở thành dịp lễ quan trọng trong năm.