Giấc mơ “điện sáng” và tiếng lòng trăn trở

Sự xuất hiện của các dự án điện gió từng thắp lên hy vọng về một cuộc sống khởi sắc cho người dân Tây Nguyên. Nhưng cùng với đó cũng mang đến không ít nỗi lo và trăn trở khi đất đai, sinh kế dần đổi thay.

Toàn cảnh dự án Nhà máy Điện gió công suất 400MW của Trungnam Group tại Ea H’leo. Ảnh: Nam Trung
Toàn cảnh dự án Nhà máy Điện gió công suất 400MW của Trungnam Group tại Ea H’leo. Ảnh: Nam Trung

Gió reo, điện sáng…

Gắn bó với Ea H’leo (tỉnh Đắk Lắk) gần 15 năm, chị Phan Thị Hồng Phượng ở xã Dliê Yang (Đắk Lắk) chưa từng nghĩ có ngày được nhìn thấy những cánh quạt gió khổng lồ quay ngay trước nhà. Từ khi dự án Trang trại Phong điện Tây Nguyên được triển khai năm 2018, con đường đất dẫn vào nhà chị dài gần 1 km nay đã được đổ bê-tông rộng rãi. Nhờ tuyến đường này, khách du lịch tìm đến chụp ảnh, tham quan, vợ chồng chị Phượng mở thêm quán nước, trồng hoa trước nhà để đón khách, cuộc sống nhộn nhịp hơn hẳn.

Cách đó không xa, ông Nguyễn Trọng Mậu ở xã Ea Khăl (xã Ea Nam cũ) cũng cảm nhận rõ “luồng sinh khí mới” mà điện gió mang lại. Từ những con đường lầy lội, Ea Nam cũ đã có hơn 33 km đường bê-tông do nhà đầu tư Nhà máy điện gió Ea Nam hỗ trợ, giúp người dân đi lại, vận chuyển nông sản thuận lợi. Cà-phê, sầu riêng, mắc-ca được mùa, giá trị gia tăng, còn du khách tìm đến ngày một đông.

Theo chính quyền địa phương, riêng tại xã Ea H’leo, các dự án điện gió đã góp phần xây dựng hơn 55 km đường giao thông nông thôn, vừa phục vụ thi công, vừa phục vụ đời sống dân sinh. Hiện, huyện đang triển khai kế hoạch làm thêm 8 km đường bao quanh rừng thông ven Quốc lộ 14, mở hướng phát triển du lịch sinh thái gắn với cánh đồng điện gió.

Nhờ hạ tầng được nâng cấp, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và khí hậu mát mẻ quanh năm, Ea H’leo đang dần trở thành điểm đến mới của du khách, nơi gió không chỉ thổi qua những cánh quạt mà còn mang theo niềm tin về một vùng đất đang thực sự đổi thay.

Còn nhiều trăn trở

Thế nhưng, bức tranh “gió reo, điện sáng” lại không hiện hữu ở phần lớn các địa phương có dự án điện gió “đặt chân” tới. Từ những lời hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế-xã hội, nhiều doanh nghiệp giờ đây rơi vào cảnh sa lầy, thua lỗ. Trong khi đó, địa phương lại đối mặt với bất ổn an ninh trật tự, xung đột kéo dài quanh việc đền bù, giải phóng mặt bằng và không ít vụ việc đang chờ xử lý hình sự.

Một lãnh đạo cấp sở tại Đắk Nông (nay là tỉnh Lâm Đồng) từng thẳng thắn thừa nhận: điện gió là lĩnh vực mới, và địa phương đã chưa lường hết rủi ro. Giai đoạn 2021-2022, tỉnh triển khai 6 dự án với tổng công suất 430 MW, song hàng loạt bất cập nảy sinh, từ việc nhà đầu tư tự ý nâng giá đền bù, làm tắt thủ tục, đến chạy theo tiến độ để kịp thời hạn vận hành thương mại.

Cũng theo vị này, chính sự nóng vội này đã khiến doanh nghiệp “tự làm khó mình”, khi nhiều hạng mục buộc phải điều chỉnh, di dời do không thể hoàn tất bồi thường, giải phóng mặt bằng. Hậu quả là hàng loạt dự án điện gió ở Tây Nguyên vi phạm các quy định về quy hoạch, đầu tư, đất đai và môi trường.

Giấc mơ “điện gió làm giàu vùng đất gió” vì thế vẫn còn dang dở, khi những cánh quạt chưa kịp quay đã bị mắc kẹt giữa gió lớn của cơ chế và sai phạm, để lại phía sau là những phận người mất đất, mất sinh kế, vẫn chờ một làn gió thật sự thổi đến, mang theo cơ hội đổi đời chứ không chỉ những lời hứa trên giấy.

Không ít công trình xây dựng khi chưa có đánh giá tác động môi trường, dựng turbine trên đất lâm nghiệp hoặc đất của người dân mà chưa được đền bù.

Có thể bạn quan tâm

Người dân trên địa bàn phường Ea Kao thu hoạch cà phê.

Tin tức

• Tỉnh Đắk Lắk vừa ban hành Chỉ thị số 011/CT-UBND ngày 24/11/2025 nhằm tháo gỡ khó khăn, bảo đảm sản xuất, tiêu thụ cà-phê hiệu quả trong niên vụ 2025-2026.

Phụ nữ Tây Nguyên không chỉ giữ vai trò trong gia đình mà đang trở thành lực lượng kinh tế quan trọng. Ảnh: Khiếu Minh

Dựa vào bản sắc nâng tầm vị thế

Những đổi thay từ câu chuyện của chị Y Hương không phải là trường hợp riêng lẻ. Những năm gần đây, phụ nữ Tây Nguyên không chỉ giữ vai trò trong gia đình mà còn trở thành lực lượng kinh tế quan trọng.

Thu hoạch cà-phê mít. Ảnh: Pun Coffee

Độc đáo cây cà ri và cà-phê mít

Những người lính từng hành quân qua Tây Nguyên hẳn quen thuộc cây cà-ri. Nếu cà-phê, hạt tiêu là những loại đặc sản của miền đất đỏ bazan Tây Nguyên có tiếng vang trên thị trường thế giới, thì loài cây này chỉ là chất tạo mầu cho thực phẩm.

Đại diện Ban tổ chức trình bày tổng quan về kế hoạch tổ chức Lễ hội Trà quốc tế 2025. Ảnh: BTC

Tin tức

• Từ ngày 11/11 - 7/12, Lễ hội Trà quốc tế (World Tea Fest) 2025 lần đầu diễn ra tại Việt Nam, do UBND tỉnh Lâm Đồng phối hợp nhiều đơn vị trong và ngoài nước tổ chức.

Các nghệ nhân Câu lạc bộ dệt thổ cẩm làng Phung cần mẫn bên khung cửi.

Giữ hồn dân tộc, nối dài sinh kế

Từ những khung dệt mộc mạc giữa buôn làng Tây Nguyên đến các sản phẩm OCOP đạt chuẩn, từ tiếng thoi lách cách bên nhà sàn đến mô hình du lịch cộng đồng thu hút hàng nghìn lượt khách…, hành trình làm giàu từ bản sắc của những người phụ nữ đang mở ra hướng phát triển mới cho vùng cao nguyên.

Hướng dẫn du khách trải nghiệm gói bánh dân tộc.

Hoa đẹp làng cà phê

Người phụ nữ Mơ Nâm (một nhánh của dân tộc Xơ Đăng) tươi cười đón khách nhưng vẫn không ngừng đôi tay đang thoăn thoắt gieo lứa rau mới trong vườn, chuẩn bị “món quà trải nghiệm” cho những du khách sẽ đến với nhà mình và làng du lịch cộng đồng Kon Chênh.

Các kỹ thuật dệt thổ cẩm vẫn được bà Bon Niêng G’Lòng gìn giữ và truyền lại cho con, cháu.

Thổ cẩm, nét đẹp miền Đưng K’Nớ

Khắp buôn, hầu như nhà nào cũng có khung dệt, có người phụ nữ miệt mài bên khung, mồ hôi tuôn chảy bên ô cửa nhà sàn, bên bậc cầu thang, bên bếp lửa bập bùng… trông lặng lẽ mà đầy thơ mộng.

Các doanh nghiệp Lâm Đồng và Hàn Quốc ký kết Biên bản ghi nhớ.

Tin tức

• Công ty TNHH Da Hae International phối hợp Trung tâm Xúc tiến đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lâm Đồng tổ chức chương trình “2025K - VietNam Pop-up Festa in Da Lat” tại Quảng trường Lâm Viên Đà Lạt.

Mặt trước Nhà thờ gỗ Kon Tum.

Nơi niềm tin và bản sắc Tây Nguyên hòa quyện

Giữa lòng phố núi Kon Tum cũ (nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi), nơi sông Đăk Bla uốn mình hiền hòa và những rặng thông rì rào trong gió, có một công trình kiến trúc đặc biệt đã trở thành biểu tượng của vùng đất cao nguyên - ngôi nhà thờ gỗ hơn 100 tuổi.

Học sinh Trường tiểu học Lê Lợi ăn trưa tại trường.

Nhân rộng mô hình bữa ăn học đường

Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực được Trường tiểu học Lê Lợi (Lâm Đồng) duy trì từ năm 2021, đạt được kết quả đáng khích lệ bởi sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp lãnh đạo địa phương, nỗ lực của nhà trường, đồng thuận, ủng hộ của đông đảo phụ huynh.

Vườn cây của người dân hư hỏng, không có dấu hiệu sự sống sau khi nước lũ, bùn đất tràn qua.

Hơn 900.000 m3 nước

Xả tràn từ hai ao chứa của dự án Trang trại Việt (xã Tuy Phong, tỉnh Lâm Đồng) ập xuống. 109 hộ dân với khoảng 200 nhân khẩu bị ảnh hưởng. Một sinh mạng bị cướp đi.

Các nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ thi công Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía đông Buôn Ma Thuột.

Đắk Lắk tăng cường giải ngân vốn đầu tư công

Đến ngày 15/10, tỉnh Đắk Lắk mới giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt 42,6% kế hoạch, trong khi tỉnh phấn đấu đến cuối năm giải ngân đạt 100%. Bởi vậy, UBND tỉnh yêu cầu các cấp, các ngành, các ban quản lý dự án, chủ đầu tư và các địa phương tăng cường công tác giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu đã đề ra.

Lực lượng Cảnh sát giao thông kiểm tra đăng ký xe, giấy phép lái xe của người điều khiển phương tiện giao thông.

Tin tức

• Từ ngày 15/10 - 15/12/2025, Công an tỉnh Lâm Đồng triển khai kế hoạch tổng rà soát, làm sạch cơ sở dữ liệu về giấy phép lái xe.

Y Hỉnh (đeo mic) đang giới thiệu về Nông trại vui vẻ tại Hội thi. Nguồn: UNICEF Việt Nam

Lập trình ước mơ từ STEAM

Trong lớp học nhỏ giữa núi rừng Tây Nguyên, tiếng cười hòa cùng những câu hỏi tò mò. Trên bàn, bo mạch micro:bit sáng đèn, trò chơi Nông trại vui vẻ do Y Hỉnh - cô bé 12 tuổi người dân tộc Giẻ Triêng tự lập trình trở thành tâm điểm của bạn cùng lớp.

Đồng bào dân tộc Cơ Ho được hỗ trợ đầu tư sản xuất rau trong nhà kính.

Tạo sinh kế cho lao động nông thôn

Theo các địa phương ở Tây Nguyên, việc triển khai hiệu quả các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, chăn nuôi trên địa bàn nông thôn đã góp phần tạo sinh kế, giúp bà con nông dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống; từ đó, nhiều hộ dân đã thoát nghèo, vươn lên trong cuộc sống.

Bảo tàng Cà-phê (Đắk Lắk). Ảnh: Khiếu Minh

Sáng tạo cất cánh từ bản sắc cao nguyên

Tây Nguyên là vùng đất đa văn hóa, như những sắc màu rực rỡ trong một bức tranh tổng thể lộng lẫy. Chính văn minh nương rẫy của các vùng miền núi Việt Nam, đã góp phần làm nên vẻ đẹp bất tận ấy.

Học sinh sẽ là những tuyên truyền viên tích cực vận động cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường.

Tin tức

• Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường tỉnh Đắk Lắk phối hợp Trường THPT Lê Hồng Phong (xã Tây Hòa) vừa tổ chức Hội thi chung tay bảo vệ môi trường trong học đường năm 2025.

Chiều Đà Lạt

Chiều Đà Lạt nhẹ như mây

Chín năm rồi, tôi mới có dịp quay lại Đà Lạt. Tòa nhà cổ, dốc quanh co, rặng thông già, làn sương mỏng… dường vẫn như xưa, lại cũng khác xưa. Hoặc có lẽ chính tôi đã không còn là người từng đặt chân đến đây trong tháng ngày tuổi còn xanh ấy.

Cánh đồng điện gió ở xã Ia Pết. Ảnh: Phạm Quý

Năng lượng từ “kho sinh khối”

Với hơn 15.000 MW tiềm năng điện gió, 2.200 giờ nắng mỗi năm cùng “kho sinh khối” từ phụ phẩm nông nghiệp, Tây Nguyên đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành trung tâm năng lượng tái tạo không chỉ của Việt Nam mà còn của cả khu vực ASEAN.

Phát triển điện gió tại Tây Nguyên cần thêm nhiều cơ chế hỗ trợ. Ảnh EVN

Khoảng trống chính sách

Giữa Tây Nguyên đầy gió và nắng, hàng loạt dự án điện gió, điện mặt trời đã hoàn thành nhưng vẫn “đắp chiếu” vì vướng cơ chế. Gió vẫn thổi, nhưng dòng điện xanh vẫn chờ một khung giá và quyết sách mở đường.

Đoàn cồng chiêng trong lễ hội cà-phê. Ảnh: Nam Anh

Vị thế chiến lược trong không gian “có rừng, có biển”

Theo Kiến trúc sư (KTS) Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, không gian mới “có rừng, có biển” sẽ tạo nền tảng để Tây Nguyên bứt phá mạnh mẽ, khẳng định vị thế trong bản đồ phát triển quốc gia.

Các hợp tác xã ở Gia Lai đang góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, giữ nét xanh bền vững cho Tây Nguyên.

Gắn sao OCOP - tái sinh nông nghiệp bền vững

Trên hành trình xây dựng nông thôn mới, tỉnh Gia Lai đang tạo dấu ấn riêng bằng “cuộc cách mạng xanh” trong tư duy sản xuất. Không chỉ chú trọng hạ tầng, địa phương này còn khơi dậy tinh thần đổi mới trong từng hợp tác xã (HTX), hướng đến phát triển nông nghiệp hữu cơ, nâng tầm giá trị nông sản và bảo vệ môi trường.