Năng lượng từ “kho sinh khối”

Với hơn 15.000 MW tiềm năng điện gió, 2.200 giờ nắng mỗi năm cùng “kho sinh khối” từ phụ phẩm nông nghiệp, Tây Nguyên đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành trung tâm năng lượng tái tạo không chỉ của Việt Nam mà còn của cả khu vực ASEAN.

Cánh đồng điện gió ở xã Ia Pết. Ảnh: Phạm Quý
Cánh đồng điện gió ở xã Ia Pết. Ảnh: Phạm Quý

Theo Bộ Công thương, Tây Nguyên đang trở thành điểm đến hấp dẫn của năng lượng sạch. Tiêu biểu, Nhà máy Điện gió Ea Nam (Đắk Lắk) vốn đầu tư hơn 16.500 tỷ đồng, sản xuất gần 1,1 tỷ kWh mỗi năm; cụm điện mặt trời Sêrêpôk đóng góp 150 triệu kWh, mang lại gần 300 tỷ đồng ngân sách.

So với các mô hình thành công trong khu vực, Tây Nguyên có nhiều hướng đi khả thi phù hợp điều kiện địa phương. Ở Philippines, hai nhà máy sinh khối North và South Negros BioPower (25 MW) tận dụng phụ phẩm mía để phát điện, giúp nông dân trong bán kính 50 km có thêm thu nhập ổn định. Tại Malaysia và Indonesia, vỏ cọ, gỗ vụn, vỏ dừa, vỏ cà-phê được dùng làm nhiên liệu cho các nhà máy điện nhỏ phục vụ vùng sâu, vùng xa.

Thái Lan lại phát triển mô hình nông nghiệp kết hợp điện mặt trời (agrivoltaics), vừa trồng trọt vừa phát điện, đồng thời ứng dụng bản đồ GIS để xác định mái nhà phù hợp lắp pin năng lượng mặt trời, nâng cao khả năng tiếp cận năng lượng.

Trên bình diện khu vực, ASEAN đã thông qua Chiến lược Biomass 2020-2030, đặt mục tiêu năng lượng sinh khối chiếm ít nhất 10% tổng tiêu thụ ở nông thôn. Đồng thời, các nước thúc đẩy cơ chế DPPA cho phép doanh nghiệp và nhà sản xuất điện giao dịch trực tiếp, khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư năng lượng tái tạo độc lập với lưới điện quốc gia.

Từ các bài học thực tiễn trong khu vực, Tây Nguyên có thể tiến xa hơn nếu xây dựng được một hệ sinh thái phát triển năng lượng sạch dựa vào cộng đồng. Cụ thể, có thể triển khai các nhà máy điện sinh khối quy mô nhỏ tại những khu vực gần vùng nguyên liệu, đồng thời khuyến khích các hợp tác xã tham gia thu gom phụ phẩm nông nghiệp.

Với mô hình agri-PV và điện mặt trời mái nhà, việc tận dụng các vùng đất nông nghiệp có độ dốc thấp, khu vực ven rẫy để kết hợp giữa trồng trọt và phát điện sẽ giúp tối ưu hóa không gian và giá trị sử dụng đất. Song hành với đó cần có các chính sách hỗ trợ vốn, ưu đãi thuế và đào tạo kỹ thuật cho nông dân.

Một yếu tố quan trọng khác là phát triển nguồn nhân lực địa phương thông qua liên kết giữa các trường nghề, đại học tại chỗ và doanh nghiệp để đào tạo kỹ thuật viên, công nhân vận hành phục vụ cho ngành năng lượng tái tạo.

Bên cạnh đó, đầu tư hạ tầng truyền tải điện cũng cần được thực hiện đồng bộ, đặc biệt là nâng cấp lưới điện trung gian và tích hợp mini-grid vào hệ thống điện hiện tại. Cuối cùng, để tạo niềm tin cho cả nhà đầu tư lẫn người dân, cần sớm áp dụng các cơ chế giá điện minh bạch và ổn định như FIT hay DPPA, nhằm bảo đảm hiệu quả đầu tư dài hạn.

Tây Nguyên đang đứng trước một cơ hội hiếm có để chuyển mình. Không chỉ là “cao nguyên nông sản”, nơi đây hoàn toàn có thể trở thành “cao nguyên năng lượng sạch” nếu biết khai thác triệt để lợi thế tự nhiên về gió, nắng, sinh khối và huy động được sự chung sức của cả chính quyền, doanh nghiệp và người dân.

Tây Nguyên có tiềm năng điện gió chiếm gần một phần ba cả nước. Tốc độ gió ở khu vực cao nguyên ổn định ở mức 7–7,5 m/s, số lượng ngày nắng trong năm thuộc nhóm cao nhất Việt Nam.

Tiêu điểm: Từ cao nguyên nông sản đến trung tâm năng lượng sạch

1. Khoảng trống chính sách.

2. Giấc mơ "điện sáng" và tiếng lòng trăn trở

3. Vị thế chiến lược trong không gian "có rừng, có biển".

Có thể bạn quan tâm

Đại diện Ban tổ chức trình bày tổng quan về kế hoạch tổ chức Lễ hội Trà quốc tế 2025. Ảnh: BTC

Tin tức

• Từ ngày 11/11 - 7/12, Lễ hội Trà quốc tế (World Tea Fest) 2025 lần đầu diễn ra tại Việt Nam, do UBND tỉnh Lâm Đồng phối hợp nhiều đơn vị trong và ngoài nước tổ chức.

Các nghệ nhân Câu lạc bộ dệt thổ cẩm làng Phung cần mẫn bên khung cửi.

Giữ hồn dân tộc, nối dài sinh kế

Từ những khung dệt mộc mạc giữa buôn làng Tây Nguyên đến các sản phẩm OCOP đạt chuẩn, từ tiếng thoi lách cách bên nhà sàn đến mô hình du lịch cộng đồng thu hút hàng nghìn lượt khách…, hành trình làm giàu từ bản sắc của những người phụ nữ đang mở ra hướng phát triển mới cho vùng cao nguyên.

Hướng dẫn du khách trải nghiệm gói bánh dân tộc.

Hoa đẹp làng cà phê

Người phụ nữ Mơ Nâm (một nhánh của dân tộc Xơ Đăng) tươi cười đón khách nhưng vẫn không ngừng đôi tay đang thoăn thoắt gieo lứa rau mới trong vườn, chuẩn bị “món quà trải nghiệm” cho những du khách sẽ đến với nhà mình và làng du lịch cộng đồng Kon Chênh.

Các kỹ thuật dệt thổ cẩm vẫn được bà Bon Niêng G’Lòng gìn giữ và truyền lại cho con, cháu.

Thổ cẩm, nét đẹp miền Đưng K’Nớ

Khắp buôn, hầu như nhà nào cũng có khung dệt, có người phụ nữ miệt mài bên khung, mồ hôi tuôn chảy bên ô cửa nhà sàn, bên bậc cầu thang, bên bếp lửa bập bùng… trông lặng lẽ mà đầy thơ mộng.

Các doanh nghiệp Lâm Đồng và Hàn Quốc ký kết Biên bản ghi nhớ.

Tin tức

• Công ty TNHH Da Hae International phối hợp Trung tâm Xúc tiến đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lâm Đồng tổ chức chương trình “2025K - VietNam Pop-up Festa in Da Lat” tại Quảng trường Lâm Viên Đà Lạt.

Mặt trước Nhà thờ gỗ Kon Tum.

Nơi niềm tin và bản sắc Tây Nguyên hòa quyện

Giữa lòng phố núi Kon Tum cũ (nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi), nơi sông Đăk Bla uốn mình hiền hòa và những rặng thông rì rào trong gió, có một công trình kiến trúc đặc biệt đã trở thành biểu tượng của vùng đất cao nguyên - ngôi nhà thờ gỗ hơn 100 tuổi.

Học sinh Trường tiểu học Lê Lợi ăn trưa tại trường.

Nhân rộng mô hình bữa ăn học đường

Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực được Trường tiểu học Lê Lợi (Lâm Đồng) duy trì từ năm 2021, đạt được kết quả đáng khích lệ bởi sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp lãnh đạo địa phương, nỗ lực của nhà trường, đồng thuận, ủng hộ của đông đảo phụ huynh.

Vườn cây của người dân hư hỏng, không có dấu hiệu sự sống sau khi nước lũ, bùn đất tràn qua.

Hơn 900.000 m3 nước

Xả tràn từ hai ao chứa của dự án Trang trại Việt (xã Tuy Phong, tỉnh Lâm Đồng) ập xuống. 109 hộ dân với khoảng 200 nhân khẩu bị ảnh hưởng. Một sinh mạng bị cướp đi.

Các nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ thi công Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn tránh phía đông Buôn Ma Thuột.

Đắk Lắk tăng cường giải ngân vốn đầu tư công

Đến ngày 15/10, tỉnh Đắk Lắk mới giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt 42,6% kế hoạch, trong khi tỉnh phấn đấu đến cuối năm giải ngân đạt 100%. Bởi vậy, UBND tỉnh yêu cầu các cấp, các ngành, các ban quản lý dự án, chủ đầu tư và các địa phương tăng cường công tác giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm mục tiêu đã đề ra.

Lực lượng Cảnh sát giao thông kiểm tra đăng ký xe, giấy phép lái xe của người điều khiển phương tiện giao thông.

Tin tức

• Từ ngày 15/10 - 15/12/2025, Công an tỉnh Lâm Đồng triển khai kế hoạch tổng rà soát, làm sạch cơ sở dữ liệu về giấy phép lái xe.

Y Hỉnh (đeo mic) đang giới thiệu về Nông trại vui vẻ tại Hội thi. Nguồn: UNICEF Việt Nam

Lập trình ước mơ từ STEAM

Trong lớp học nhỏ giữa núi rừng Tây Nguyên, tiếng cười hòa cùng những câu hỏi tò mò. Trên bàn, bo mạch micro:bit sáng đèn, trò chơi Nông trại vui vẻ do Y Hỉnh - cô bé 12 tuổi người dân tộc Giẻ Triêng tự lập trình trở thành tâm điểm của bạn cùng lớp.

Đồng bào dân tộc Cơ Ho được hỗ trợ đầu tư sản xuất rau trong nhà kính.

Tạo sinh kế cho lao động nông thôn

Theo các địa phương ở Tây Nguyên, việc triển khai hiệu quả các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, chăn nuôi trên địa bàn nông thôn đã góp phần tạo sinh kế, giúp bà con nông dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống; từ đó, nhiều hộ dân đã thoát nghèo, vươn lên trong cuộc sống.

Bảo tàng Cà-phê (Đắk Lắk). Ảnh: Khiếu Minh

Sáng tạo cất cánh từ bản sắc cao nguyên

Tây Nguyên là vùng đất đa văn hóa, như những sắc màu rực rỡ trong một bức tranh tổng thể lộng lẫy. Chính văn minh nương rẫy của các vùng miền núi Việt Nam, đã góp phần làm nên vẻ đẹp bất tận ấy.

Học sinh sẽ là những tuyên truyền viên tích cực vận động cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường.

Tin tức

• Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường tỉnh Đắk Lắk phối hợp Trường THPT Lê Hồng Phong (xã Tây Hòa) vừa tổ chức Hội thi chung tay bảo vệ môi trường trong học đường năm 2025.

Chiều Đà Lạt

Chiều Đà Lạt nhẹ như mây

Chín năm rồi, tôi mới có dịp quay lại Đà Lạt. Tòa nhà cổ, dốc quanh co, rặng thông già, làn sương mỏng… dường vẫn như xưa, lại cũng khác xưa. Hoặc có lẽ chính tôi đã không còn là người từng đặt chân đến đây trong tháng ngày tuổi còn xanh ấy.

Phát triển điện gió tại Tây Nguyên cần thêm nhiều cơ chế hỗ trợ. Ảnh EVN

Khoảng trống chính sách

Giữa Tây Nguyên đầy gió và nắng, hàng loạt dự án điện gió, điện mặt trời đã hoàn thành nhưng vẫn “đắp chiếu” vì vướng cơ chế. Gió vẫn thổi, nhưng dòng điện xanh vẫn chờ một khung giá và quyết sách mở đường.

Toàn cảnh dự án Nhà máy Điện gió công suất 400MW của Trungnam Group tại Ea H’leo. Ảnh: Nam Trung

Giấc mơ “điện sáng” và tiếng lòng trăn trở

Sự xuất hiện của các dự án điện gió từng thắp lên hy vọng về một cuộc sống khởi sắc cho người dân Tây Nguyên. Nhưng cùng với đó cũng mang đến không ít nỗi lo và trăn trở khi đất đai, sinh kế dần đổi thay.

Đoàn cồng chiêng trong lễ hội cà-phê. Ảnh: Nam Anh

Vị thế chiến lược trong không gian “có rừng, có biển”

Theo Kiến trúc sư (KTS) Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, không gian mới “có rừng, có biển” sẽ tạo nền tảng để Tây Nguyên bứt phá mạnh mẽ, khẳng định vị thế trong bản đồ phát triển quốc gia.

Các hợp tác xã ở Gia Lai đang góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, giữ nét xanh bền vững cho Tây Nguyên.

Gắn sao OCOP - tái sinh nông nghiệp bền vững

Trên hành trình xây dựng nông thôn mới, tỉnh Gia Lai đang tạo dấu ấn riêng bằng “cuộc cách mạng xanh” trong tư duy sản xuất. Không chỉ chú trọng hạ tầng, địa phương này còn khơi dậy tinh thần đổi mới trong từng hợp tác xã (HTX), hướng đến phát triển nông nghiệp hữu cơ, nâng tầm giá trị nông sản và bảo vệ môi trường.

Liên tiếp các dự án đầu tư đổ về Gia Lai.

Bước đột phá cho Gia Lai

Theo Sở Tài chính tỉnh Gia Lai công bố ngày 29/9, tính riêng trong tháng 9/2025, Gia Lai đã thu hút bảy dự án mới với tổng vốn đăng ký hơn 3.590 tỷ đồng, đồng thời điều chỉnh năm dự án, bổ sung vốn hơn 1.700 tỷ đồng.

Khu vực đô thị tỉnh lỵ Lâm Đồng hiện là khu vực đô thị có 4 danh hiệu được UNESCO công nhận.

Kết nối, hội tụ một vùng văn hóa

Không phải đến khi sáp nhập tỉnh mới thì vùng đất Lâm Đồng mới bắt nhịp, hòa hợp và hội tụ một vùng văn hóa. Trong lịch sử xa xưa, mối quan hệ giữa các tộc người Tây Nguyên với cư dân duyên hải Nam Trung Bộ đã hết sức gắn kết.