Độc đáo lễ hội Nguyễn Trung Trực ở Kiên Giang

NDĐT - Hàng năm vào những ngày 26, 27, 28 tháng Tám âm lịch, người dân khắp nơi tụ về TP. Rạch Giá (Kiên Giang) nơi có ngôi đình thần thờ cụ Nguyễn Trung Trực, thắp nén hương tỏ lòng tri ân, tưởng nhớ đến công lao của người anh hùng áo vải.

Nhân dân đến cúng viếng tại đền Nguyễn Trung Trực.
Nhân dân đến cúng viếng tại đền Nguyễn Trung Trực.

Đình thần ở Rạch Giá

Trước ngày diễn ra lễ hội truyền thống kỷ niệm 145 năm ngày hy sinh của Anh hùng dân tộc (AHDT) Nguyễn Trung Trực, chúng tôi đã đến thăm đền thờ Nguyễn Trung Trực nằm trên đường Nguyễn Công Trứ, phía tây trung tâm TP. Rạch Giá. Ngôi đình đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia, ngày 22-3-1998. Tại đây, nhà trưng bày thân thế và sự nghiệp của cụ Nguyễn cũng vừa được khánh thành.

Người quản lý ngôi đình cho biết, trước kia đình chỉ là một ngôi nhà nhỏ bằng gỗ, mái lợp lá, do ngư dân trong vùng dựng lên để thờ thần Nam Hải. Qua nhiều lần sửa chữa, mở rộng đến nay ngôi đình đã trở nên khang trang, bề thế như hiện nay. Điều đặc biệt của ngôi đình, tất cả kinh phí, công cán tu bổ, xây dựng đều do nhân dân tự nguyện đóng góp.

Ngôi đình có kiến trúc xây dựng theo kiểu chữ Tam, gồm: chánh điện, Tây Lang và Đông Lang. Cổng đình có ba cửa, giống cổng tam quan. Cột, kèo bằng bê tông, mái lợp ngói ống. Mái đình trang trí cảnh hai rồng tranh ngọc. Góc mái đắp hình lá cúc cách điệu, các mảng phù điêu bằng xi măng cẩn những mảnh gốm nhiều màu. Cửa đình có hai cột đắp nổi hình rồng uốn lượn quấn quanh cột từ phía dưới lên trên. Trên nóc đình có bức hoành phi bốn chữ “Anh khí như hồng” - khí tiết của người anh hùng rực rỡ như cầu vồng bảy sắc.

Bên trong chánh điện có ba ngai thờ chính. Chính giữa là ngai thờ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực; bên trái thờ Đức Phó cơ Nguyễn Hiền Điều, Phó lãnh binh Lâm Quang Ky; bên phải thờ thần Nam Hải trước cửa có lăng mộ cụ Nguyễn Trung Trực, một hòn non bộ bên gốc đa cổ thụ tỏa bóng sum suê, râm mát.

Xã hội hóa lễ hội

Theo ông Bùi Văn Thành, Ủy viên Ban bảo vệ di tích đình Nguyễn Trung Trực, hàng năm dịp cúng cụ Nguyễn là lúc bà con thu hoạch xong vụ lúa, vừa có tiền, vừa rảnh rỗi nên ai cũng phấn khởi, tươi vui, hết lòng, hết sức, góp công, góp của chăm lo cho ngày giỗ của cụ được tươm tất.

“Bắt đầu từ tháng Tám âm lịch, nhân dân khắp nơi đã đến đình làm công đức. Người đến đình như là được trở về gia đình, làm giỗ tổ tiên mình… Truyến thống “uống nước nhờ nguồn”, “ăn quả nhớ người trồng cây” của dân tộc ta thể hiện rất rõ qua tấm lòng của nhân dân đối với cụ Nguyễn”- ông Thành nói.

Ông Cao Văn Nhản, một người làm công đức đến từ huyện Phú Tân (An Giang) bộc bạch: “Hàng năm, dù có bận bịu, hoặc bệnh tật nhưng còn đi được thì gần đến ngày giỗ của cụ Nguyễn, tôi cùng bà con sang đây đóng góp công sức tỏ lòng thành kính, tôn thờ công ơn của cụ Nguyễn đã xả thân vì dân, vì nước”.

Còn ông Mai Văn Đại ở Ô Long Vĩ, huyện Tịnh Biên (An Giang) cho biết, năm nào cũng vậy, đến dịp là ông và mọi người thu xếp mang ít sản vật của quê hương như: giạ gạo, giạ nếp, nải chuối, ký khoai, chục khóm… thành kính dâng lên cụ Nguyễn và ở lại đây để tiếp giúp mọi việc cho ngày giỗ của cụ được tươm tất, trọng thể.

Nét độc đáo và riêng biệt của Lễ hội truyền thống Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực là những người đến đình cúng, viếng, chiêm bái không chỉ được ăn, uống, xem văn nghệ miễn phí, mà còn được ngủ nghỉ, khám bệnh bốc thuốc miễn phí.

Bà Nguyễn Thị Dung, người phụ trách hậu cần cho biết, gần đến lễ hội, các tổ chức xã hội, mạnh thường quân gửi hàng trăm m3 củi, 300 bao trấu, 10 tấn đậu nành, 100 tấn gạo, 400 tấn rau củ quả các loại... Ban bảo vệ di tích bố trí 4.500 người làm công quả đủ sức phục vụ cơm chay cùng lúc 2.500 người.

Số lượng người về dự lễ hội Nguyễn Trung Trực tăng lên hàng năm, các nhà nghỉ, khách sạn trên địa bàn TP. Rạch Giá cũng kín chỗ. Để thu hút du khách, giữ hình ảnh của lễ hội, ngành văn hóa du lịch và chính quyền địa phương đã vận động các khách sạn, nhà nghỉ, dịch vụ vui chơi không tăng giá dịch vụ. Tại các cơ quan đơn vị, cơ sở thờ tự ở TP. Rạch Giá đã rộng cửa đón khách thập phương.

145 năm trôi qua kể từ ngày Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực hy sinh, trước đây là lễ giỗ nay đã trở thành một lễ hội truyền thống đặc sắc của người dân Nam Bộ. Thời gian đã minh chứng, sự kiện này đã tự thân lan tỏa và có sức sống lâu bền trong đời sống nhân dân đương đại. Vì vậy, để lưu giữ đồng thời phát huy di sản phi vật thể quý giá, tỉnh Kiên Giang đã đi đúng hướng khi mạnh dạn xã hội hóa, đưa tài sản này về với nơi đã bắt nguồn và sản sinh ra nó.

20 giờ ngày 30-9, Lễ hội Nguyễn Trung Trực năm 2013 sẽ khai mạc tại Công viên Lạc Hồng (TP. Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang), với Chương trình nghệ thuật sân khấu hóa do Đoàn Cải lương Nhân dân Kiên Giang phối hợp các nghệ sĩ TP. Hồ Chí Minh biểu diễn. Trong ba ngày từ 30-9 đến 2-10, lễ hội sẽ diễn ra các hoạt động truyền thống. Phần lễ với những nghi thức Lễ thượng cờ, thỉnh sắc thần, an vị niệm hương, lễ thỉnh an vị thần, lễ tế quan Phó, lễ tế đàn cả, lễ tế cụ Nguyễn, lễ dâng hương, lễ rước sắc thần từ cổng Tam Quan về đình, lễ dâng hoa… Không gian của lễ hội cũng được mở rộng hầu hết các địa điểm vui chơi, giải trí trong nội của TP. Rạch Giá với nhiều hoạt động mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc.

Nhân dân làm công quả tại đình Nguyễn Trung Trực.

Có thể bạn quan tâm

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Rie Qudan ký tặng sách cho độc giả Hà Nội.

Tác giả Nhật Bản Rie Qudan: AI và hành trình sáng tác văn học

Rie Qudan là một trong những tác giả trẻ của Nhật Bản sử dụng AI trong công việc sáng tác của mình. Với cô, AI có nhiều tác dụng hữu ích trong nhiều công đoạn của người viết văn, nhưng không thể nào thay thế được khát vọng viết, cảm xúc và những rung động từ trái tim con người.

Hà Trịnh tổ chức liveshow cá nhân vào ngày 15/12.

Hà Trịnh và liveshow đầu tiên trong sự nghiệp

Hà Trịnh từng gây ấn tượng với MV "Tình ca" và album "Nghìn trùng xa cách" gồm 9 sáng tác của Phạm Duy với phần phối của Nguyễn Hữu Vượng. Tuy nhiên phải đến thời điểm này cô mới có điều kiện tổ chức đêm nhạc riêng cùng ban nhạc Màu Nước.

Quang cảnh hội thảo. (Ảnh:LINH BẢO).

Tiếp tục phát huy tính sáng tạo của đội ngũ văn nghệ sĩ

Văn học-nghệ thuật có vai trò quan trọng trong công tác tư tưởng, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa, công nghệ số phát triển nhanh như hiện nay. Trước tình hình đó, các hội văn học, nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cần nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình để tổ chức hoạt động đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới.