Hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Để người tiêu dùng không “đơn thương độc mã”

Hiện nay, công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng đang bộc lộ rất nhiều bất cập. Bộ Tư pháp được giao nhiệm vụ phối hợp các bộ, ngành chức năng nghiên cứu, đánh giá những bất cập của pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng. Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã trao đổi với phóng viên báo chí để làm rõ hơn về vấn đề này.

Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh.
Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh.

Phóng viên: Thứ trưởng có thể cho biết những hạn chế, vướng mắc trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hiện nay?

Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh: Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc triển khai Chỉ thị số 30-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vẫn còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế nhất định, đòi hỏi phải kịp thời hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thực tế hiện nay như đã được phản ánh của các phương tiện thông tin đại chúng, tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng… rất nhức nhối, diễn biến phức tạp, đặc biệt ở các sản phẩm thiết yếu như: thuốc, sữa, thực phẩm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Vấn nạn này xuất hiện ngày càng tinh vi hơn, len lỏi vào thị trường qua nhiều kênh, đặt ra thách thức lớn cho công tác quản lý, giám sát và yêu cầu sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của hệ thống chính trị.

Trong mối quan hệ pháp luật, người tiêu dùng luôn ở thế yếu, thậm chí “đơn thương độc mã” so với doanh nghiệp, kể cả khi họ có nhận thức đầy đủ. Còn doanh nghiệp vì lợi ích, lợi nhuận của mình có thể bất chấp để không tuân thủ pháp luật, “bắt nạt” người tiêu dùng thông qua các hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, hàng quá date…

Cùng với lợi ích từ sự phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ, đặc biệt là kinh tế số và thương mại điện tử, đã đem lại không gian mới cho sự phát triển, mặt trái của nó là thêm một kênh lừa đảo người tiêu dùng. Hiện, nhiều người tiêu dùng không được trang bị đủ kiến thức, nên khi phát sinh vướng mắc hay muốn phản ánh kiến nghị về chất lượng hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử… đều gặp nhiều khó khăn, thách thức.

Phóng viên: Theo Thứ trưởng, đâu là nguyên nhân của thực trạng này?

Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh: Về nguyên nhân của những hạn chế, bất cập này, có thể thấy một số quy định pháp luật hiện hành chưa phù hợp thực tiễn, đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung phù hợp tư duy đổi mới về xây dựng pháp luật.

Các chế tài đối với những hành vi sai phạm ảnh hưởng đến quyền lợi, sức khỏe, tính mạng… lại chưa đủ sức răn đe, nhất là đối với các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu và lợi dụng đối tượng người tiêu dùng yếu thế. Một bộ phận người tiêu dùng, doanh nghiệp vẫn chưa chủ động tìm hiểu và tự giác tuân thủ pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đáng nói, công tác phối hợp giữa các ban, bộ, ngành, địa phương và các tổ chức chính trị-xã hội trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đôi khi vẫn còn thiếu đồng bộ, chưa thực sự chặt chẽ, dẫn đến hiệu quả chưa đạt được mức tối ưu…

Qua theo dõi sơ bộ của Bộ Tư pháp, trách nhiệm của các bộ, ngành trong công tác này còn chưa rõ ràng. Hiện, Bộ Công thương chịu trách nhiệm chung trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nhưng bên cạnh đó còn có trách nhiệm của các bộ chuyên ngành khác như: Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Y tế…

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, thẩm quyền, trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã trong tổ chức thực hiện quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng chưa được rà soát, làm rõ.

Phóng viên: Theo Thứ trưởng, việc truyền thông về hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng cần tập trung theo hướng nào?

Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh: Việc truyền thông về hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng cần bám sát việc thực hiện trách nhiệm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của các cơ quan chức năng qua đó phản ánh đầy đủ những diễn biến từ đời sống của người tiêu dùng để có đề xuất, phản ứng chính sách kịp thời; phản ánh thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để đánh giá tác động của việc xử lý vi phạm hành chính trong công tác này đã tương xứng chưa, đủ sức răn đe hay chưa.

Bên cạnh đó, cũng cần phân tích về trách nhiệm của doanh nghiệp trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo hướng tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển nhưng phải bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng…

Tôi hy vọng rằng, nhiều tuyến bài chuyên sâu về chuyên đề bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng sẽ mang lại nhiều hiệu ứng tích cực trong nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, chủ thể sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và việc thực hiện trách nhiệm của cơ quan Nhà nước trong hoàn thiện và tổ chức thực hiện pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo yêu cầu của Ban Bí thư tại Chỉ thị số 30-CT/TW.

PV: Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

Có thể bạn quan tâm

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Thanh Hóa triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia

Ngày 4/12, Công an Thanh Hóa cho biết: Dưới sự chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, hơn 100 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động, đồng loạt đấu tranh triệt phá đường dây sử dụng máy tính, phương tiện điện tử, mạng internet thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhóm người Hàn Quốc điều hành lừa đảo bị Interpol truy nã bắt tại Đà Nẵng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Bắt nhóm người Hàn Quốc điều hành đường dây lừa đảo tại Campuchia bị Interpol truy nã

Tối 4/12, lực lượng chức năng Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp Cục Đối ngoại Bộ Công an tiến hành các thủ tục bàn giao 3 đối tượng người Hàn Quốc có lệnh truy nã quốc tế cho cơ quan chức năng Hàn Quốc. Ngay trong đêm, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã di lý các đối tượng này về nước để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đọc Lệnh bắt bị can để tạm giam với Nguyễn Thị Hoa (áo đen ở giữa).

Bắc Ninh: Khởi tố, bắt tạm giam hai cán bộ cơ quan thuế

Mở rộng điều tra vụ án “Tham ô tài sản” xảy ra tại Công ty H. có địa chỉ tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố bổ sung vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Hoa và bà Nguyễn Thị Phương - cán bộ Cục thuế Bắc Ninh về tội "Nhận hối lộ".

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.

Công an tỉnh Hưng Yên hướng dẫn học sinh tự bảo vệ mình trên không gian mạng.

Để trẻ em thực sự an toàn trên nền tảng thương mại điện tử

Hiện nay, có hơn 90% số trẻ em Việt Nam sử dụng internet, tương đương với khoảng 15 triệu “công dân số” lớn lên cùng smartphone, mạng xã hội và các thuật toán AI (trí tuệ nhân tạo). Đây vừa là nhóm khách hàng tiềm năng lớn, vừa tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật trên mạng xã hội nếu không được bảo vệ và định hướng phù hợp.

Một nạn nhân chất độc da cam đang điều trị bệnh dài hạn. Nhiều trường hợp phát sinh thêm bệnh thuộc Danh mục 17 bệnh của Bộ Y tế nhưng chưa được giám định lại theo quy định hiện hành. (Ảnh: Báo Nhân Dân/Minh Châu)

Đề nghị bổ sung quy định giám định lại cho nạn nhân chất độc da cam khi phát sinh thêm bệnh

Báo Nhân Dân nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc, cựu chiến binh và nạn nhân chất độc da cam/dioxin về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 131/2021/NĐ-CP. Nhiều ý kiến đề nghị dự thảo bổ sung quy định cho phép giám định lại khi người phơi nhiễm chất độc hóa học phát sinh thêm bệnh mới thuộc Danh mục 17 bệnh do Bộ Y tế ban hành.

Ảnh minh họa. Nguồn: CP

Chính sách mới có hiệu lực từ tháng 12

Trong tháng 12, hàng loạt chính sách mới có hiệu lực như: Tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số; giúp người bị tai nạn giao thông đi cấp cứu được hỗ trợ đến 5 triệu đồng; phạt tối đa 500 triệu đồng với vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước; kỳ thị người cai nghiện ma túy có thể bị phạt 2 triệu đồng…

Công an xã Pa Ủ xuống bản tuyên truyền về tệ nạn ma túy và vận động bà con phòng chống ma túy.

Kiểm soát, kéo giảm tệ nạn ma túy ở xã biên giới Pa Ủ

Pa Ủ là xã biên giới khó khăn nhất của tỉnh Lai Châu. Tình hình an ninh trật tự, đặc biệt là tệ nạn ma túy, diễn biến phức tạp; trước thực trạng đó, địa phương đang đẩy mạnh công tác phòng, chống ma túy từ cơ sở, từ gia đình, dòng họ, bản; ưu tiên mọi nguồn lực, biện pháp để đấu tranh và “làm sạch ma túy ngay tại bản”.