Gần đây, chị V.N.A (trú quận Cầu Giấy, TP Hà Nội), là sinh viên một trường đại học, liên tục nhận được các tin nhắn qua tài khoản Zalo có nội dung giới thiệu các việc làm kiếm thêm thu nhập dịp Tết. Những tin nhắn thường có thêm các đường link (đường dẫn) và số điện thoại để người có nhu cầu có thể liên hệ. Vì muốn có tiền tiêu Tết, chị V.N.A đã trả lời một tin nhắn thì được giới thiệu một công việc tại nhà.
Theo đó, hằng ngày chị V.N.A được giao nhiệm vụ thống kê các đơn hàng với mức thù lao 200 nghìn đồng/ngày. Tuy nhiên, sau một tháng thực hiện công việc, chị vẫn chưa được chuyển lương mà được yêu cầu tiếp tục công việc thêm một tháng nữa sẽ được chuyển lương cả hai tháng. "Tôi không đồng ý với yêu cầu đó thì tài khoản kia chặn tin nhắn khiến tôi không thể liên lạc được. Không đòi được tiền công, coi như tôi làm việc một tháng không công", chị V.N.A chia sẻ.
Cách đây hơn một tháng, chị Thùy Linh (quận Hà Đông, Hà Nội) nhận được tin nhắn với nội dung tuyển lao động, mức thu nhập lên đến một triệu đồng/ngày mà không cần bằng cấp, kinh nghiệm. Đồng ý nhận công việc, chị Linh được gửi link đến một trang web, được giới thiệu là của một tập đoàn tài chính hàng đầu Việt Nam. Công việc của chị Linh là đăng ký tài khoản trên trang web, tham gia những trò chơi nhằm tăng tính tương tác của trang web này. Thù lao chị Linh nhận được sẽ phụ thuộc vào số lượng người tham gia cùng chơi với chị.
Sau đó, người hướng dẫn yêu cầu chị Linh nộp hai triệu đồng để mở tài khoản. Khi chị Linh chuyển khoản xong thì mới biết, trang web nêu trên chỉ để tạo sự tin tưởng, thực chất, công việc của chị Linh là tư vấn cho một trang cờ bạc trực tuyến.
Trên đây chỉ là hai trong số rất nhiều chiêu trò lừa đảo tuyển dụng trực tuyến. Hiện tượng này xuất hiện ngày càng nhiều, nhất là khi dịp Tết Nguyên đán đang đến gần. Ông Phạm Hiệp, giám đốc nhân sự một công ty sản xuất, phân phối hàng gia dụng tại Hà Tĩnh cho biết, Tết cổ truyền càng đến gần thì nhu cầu tuyển dụng lao động tại nhiều doanh nghiệp càng tăng, nhất là tại các công ty sản xuất. Tuy nhiên, để tìm được những công việc kiểu này cũng không dễ bởi người sử dụng lao động luôn ưu tiên lao động có kinh nghiệm. Thu nhập của các công việc làm thêm cũng tùy vào khối lượng công việc, nhưng chắc chắn không thể cao hơn lao động chính.
Trong khi đó, các đối tượng lừa đảo biết cách đánh vào tâm lý muốn việc nhẹ, lương cao, cần ít hoặc thậm chí không cần kinh nghiệm và đặc biệt là chủ động về mặt thời gian của người dân. Theo một số người công tác trong lĩnh vực tuyển dụng nhân sự, qua các vụ lừa đảo xảy ra thời gian qua, có thể thấy trong các chiêu trò mà những đối tượng lừa đảo sử dụng thì chiêu trò phổ biến nhất là thu một khoản tiền để làm hồ sơ tuyển dụng. Số tiền thường không nhiều, nhưng nếu lừa được nhiều người thì đối tượng lừa đảo sẽ thu về một khoản tiền lớn...
Bà Hoàng Chi, giám đốc một công ty mỹ phẩm ở TP Hà Nội cho biết, để tiết kiệm chi phí, có thể các doanh nghiệp sẽ đăng tin tuyển lao động thời vụ trên các trang mạng xã hội của cá nhân, công ty chứ không gửi tin nhắn cho từng người. Bên cạnh đó, dù là nhân viên thời vụ, các công ty cũng tìm người có một ít kiến thức về công việc mình cộng tác và có kiểm tra về tên tuổi, địa chỉ, trình độ học vấn... Vì vậy, người dân, nhất là những người chưa có việc làm, học sinh, sinh viên cần hết sức cẩn thận nếu nhận được tin nhắn thông báo tuyển dụng.
Về pháp lý, theo luật sư Vũ Thủy (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), Bộ luật Lao động năm 2019 quy định rất rõ về việc người tuyển dụng lao động không được thu tiền đặt cọc của người lao động (Khoản 2, Điều 17); người lao động không phải trả chi phí cho việc tuyển dụng lao động (Khoản 2, Điều 11). Điều 96 bộ luật này cũng quy định, lương được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng, vì vậy người sử dụng lao động không được yêu cầu người lao động trả phí cho việc mở tài khoản để trả lương…
Để có thể tìm được việc làm thêm dịp Tết, người dân nên tìm các công ty lớn hoặc các trung tâm giới thiệu việc làm uy tín; cần tìm hiểu kỹ thông tin về doanh nghiệp, cá nhân tuyển dụng lao động. Khi nộp bất cứ khoản tiền nào, người tìm việc cần yêu cầu bên thu đưa phiếu thu có đóng dấu và khi giao kết với người sử dụng lao động phải lập thành văn bản, thể hiện rõ số tiền công, thời gian thanh toán....
