Thông tin trên được Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên đề cập khi trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội tại Phiên họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 21/8.
Đặt câu hỏi cho Bộ trưởng, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng cơ cấu biểu giá bán lẻ điện, trong đó tiền điện sinh hoạt tính theo 6 bậc thang hiện nay chưa phù hợp thực tế tiêu dùng của người dân. Chẳng hạn, mức sử dụng bậc 1 (0-50 kWh) là quá thấp.
Ngoài ra, đại biểu cho rằng người dân tiêu thụ điện và trả tiền điện cho EVN mà lại bị thêm mức thuế VAT 10% là chưa hợp lý. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng lý giải vấn đề này và có thể xem xét miễn thuế VAT với hóa đơn tiền điện và nâng bậc thang 1 từ 0-50kWh lên 0-100kWh cho người tiêu dùng hay không.
Trả lời đại biểu Hòa, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, biểu giá điện bậc thang là mô hình phổ biến được nhiều quốc gia áp dụng để khuyến khích các khách hàng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả; đồng thời nâng cao trách nhiệm xã hội trong bảo vệ môi trường, vì năng lượng là một ngành phát thải khá lớn.
Theo Quyết định 28/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, cơ cấu biểu giá điện bán lẻ bình quân gồm 6 bậc. Tuy nhiên, biểu giá này bộc lộ bất cập nên thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo và Bộ Công thương đã chủ trì sửa đổi, bổ sung quyết định này.
Bộ trưởng cho biết, Bộ Công thương vừa trình Chính phủ dự thảo quyết định sửa đổi Quyết định 28, trong đó giảm cơ cấu biểu giá điện bán lẻ từ 6 bậc xuống còn 5 bậc, và nâng bậc đầu tiên từ 0-50kWh lên 0-100kWh để nhằm hỗ trợ người nghèo.
Mặt khác, để xóa khoảng cách bất hợp lý giữa các đối tượng sử dụng điện, trong dự thảo quyết định sửa đổi lần này cũng đang đề cập điều chỉnh khung giá điện áp dụng cho các đối tượng sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt theo hướng tiệm cận gần nhau hơn. “Một số ngành sản xuất sẽ được điều chỉnh cho tương xứng với biểu giá trong lĩnh vực dịch vụ cũng như trong sinh hoạt để bảo đảm không bù chéo giữa các đối tượng sử dụng điện”, Bộ trưởng cho hay.
Vấn đề thuế VAT trong hóa đơn tiền điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, đây là quy định của Luật Thuế được đáp ứng với mọi hàng hóa, dịch vụ khi giao dịch.
Tham gia giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước, việc giảm thuế để giải quyết một lĩnh vực có biến động lớn về giá là không hợp lý. Thời gian qua, Quốc hội đã giảm thuế cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh (giảm 200 nghìn tỷ đồng). Liên quan đến điện bậc thang, điện sinh hoạt đã có quy định hỗ trợ hộ nghèo, gia đình chính sách; áp dụng điện bậc thang đối với hộ gia đình sử dụng tiết kiệm điện…
 |
| Đại biểu Huỳnh Thanh Phương (đoàn Tây Ninh) đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên. |
Có chung mối quan tâm về giá điện, đại biểu Huỳnh Thanh Phương (đoàn Tây Ninh) đặt vấn đề, cử tri và nhiều chuyên gia cho rằng, việc điều hành giá điện có nhiều bất cập và đây là một trong những nguyên nhân quan trọng gây thua lỗ cho ngành điện trong năm 2022 và năm 2023.
Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Công thương cho biết giải pháp điều hành giá điện một cách tốt nhất trong thời gian tới.
Hồi âm đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định “không có chuyện điều hành giá điện bất cập”. Ở góc độ quản lý nhà nước, Bộ Công thương thực hiện 3 chức năng là quy hoạch, kế hoạch; cơ chế chính sách và thanh tra, kiểm tra. “Trong tham mưu xây dựng cơ chế, nhất là chính sách giá điện vừa qua, chúng tôi tuân thủ đúng quy định pháp luật hiện hành, như Luật Điện lực và Luật Giá”, Bộ trưởng nói.
Điện là một trong số mặt hàng phải bảo đảm bình ổn giá. Tuy nhiên, hiện các chi phí đầu vào cho sản xuất điện theo thị trường, tức là các nguyên liệu như than, dầu, khí... được EVN mua từ các đơn vị cung ứng theo giá thị trường. Nhưng đầu ra - giá bán lẻ điện - phải bình ổn giá, tránh ảnh hưởng tới đời sống người dân, sản xuất.
“Có thời điểm chênh lệch chi phí đầu vào và giá bán ra của EVN khoảng 208-216 đồng một kWh”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho hay.
Bộ trưởng cho biết, để tránh thua lỗ của ngành điện trong tương lai, Bộ đang tham mưu Chính phủ sửa đổi Luật Điện lực và dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp vào tháng 10. Trong đó, dự thảo luật này sẽ bổ sung quy định xóa bù chéo giữa các khách hàng sử dụng điện. Giá điện cũng được tính đúng, đủ, tính hết giá thành sản xuất điện, điều độ, vận hành hệ thống điện... Dự thảo luật này cũng sửa đổi các quy định để thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hình thành, thực hiện tốt hơn.
Cũng theo Bộ trưởng, Chính phủ vừa có quyết định đưa Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) từ EVN chuyển về trực thuộc Bộ Công thương, điều này sẽ bảo đảm sự minh bạch, công bằng trong việc điều độ vận hành hệ thống điện. Đồng thời, Chính phủ cũng vừa ban hành Nghị định về mua bán điện trực tiếp đối với khách hàng sử dụng điện lớn; sắp ban hành nghị định về khuyến khích sử dụng điện mặt trời áp mái… những biện pháp này từng bước làm thị trường điện hoàn hảo hơn.
“Hiện nay, thị trường phát điện cạnh tranh và thị trường mua buôn điện cạnh tranh đã được thực hiện tương đối tốt, còn thị trường bán lẻ điện cạnh tranh sẽ tiếp tục được nghiên cứu hoàn thiện trong dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi) cũng như sửa đổi các quy định hiện hành”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.
