Giáo viên không hào hứng
Thông tư số 20/2017/TT-Bộ GD&ĐT “Quy định tiêu chuẩn, điều kiện, nội dung, hình thức thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên (GV) mầm non, phổ thông công lập” do Bộ GD&ĐT ban hành ngày 18-8-2017 chỉ rõ, GV dự thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn, điều kiện. Điều kiện đầu tiên là cơ sở giáo dục có nhu cầu về vị trí việc làm của chức danh nghề nghiệp ở hạng đăng ký dự thi và được cấp có thẩm quyền cử đi dự thi. Bên cạnh đó, GV phải được cấp có thẩm quyền đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên trong thời gian công tác ba năm liên tục tính đến thời điểm hết hạn nộp hồ sơ dự thi; có đủ phẩm chất và đạo đức nghề nghiệp; không ở trong thời gian bị thi hành kỷ luật hoặc đã có thông báo về việc xem xét xử lý kỷ luật của cơ quan, đơn vị có thẩm quyền; có đủ trình độ đào tạo, bồi dưỡng, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của chức danh nghề nghiệp ở hạng đăng ký dự thi.
Khi đạt đủ các điều kiện kể trên, GV thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp sẽ phải làm bốn bài thi, bao gồm thi kiến thức chung; thi chuyên môn, nghiệp vụ; thi Ngoại ngữ; thi Tin học.
Cô giáo Thanh Hà (Bắc Ninh) cho rằng, thông tư này làm GV thêm khó khăn, bởi theo đó họ sẽ gần như không có cơ hội được chuyển hạng, nâng lương. Đơn cử, với yêu cầu về Ngoại ngữ trong tiêu chuẩn nâng hạng của GV THCS, rất nhiều GV các môn Hóa học, Vật lý, Sinh học, Thể dục, Công nghệ… mặc dù đã có học ngoại ngữ trong quá trình từ phổ thông đến đại học (có thể dùng kiến thức ngoại ngữ cơ bản) nhưng trong quá trình giảng dạy ít sử dụng ngoại ngữ thì không thể đạt trình độ bậc 2 theo tiêu chuẩn châu Âu được (đọc, nói, viết, giao tiếp).
Nhưng quan trọng hơn cả là từ nhiều năm nay, Bộ cũng chưa tổ chức lớp bồi dưỡng nghiệp vụ các hạng để cấp chứng chỉ bồi dưỡng GV các hạng 1, 2, 3 nên các GV không thể đủ tiêu chuẩn chuyển ngạch.
Cô giáo Nguyễn Hoàng Nguyên, giáo viên Toán ở một trường THCS tại huyện Phúc Thọ (Hà Nội) khẳng định: GV đang công tác cũng khó sắp xếp để đi học, vả lại học tốn thời gian, tiền bạc nhưng mục đích lấy xong chứng chỉ về chỉ để chuyển ngạch, còn trong quá trình dạy rất ít áp dụng nên hầu hết không hào hứng để đi học. Đổi lại, nhiều GV sẽ lựa chọn cách “mua” chứng chỉ Anh văn (bậc 2), chứng chỉ Tin học chỉ để đáp ứng tiêu chuẩn.
Một GV dạy tiểu học ở quận Cầu Giấy (Hà Nội) cho biết, muốn được xét thăng từ hạng 3 lên hạng 2, GV phải thực hiện một trong những nhiệm vụ như tham gia biên soạn chương trình, nhưng với một GV dạy học thông thường thì cơ hội này rất hiếm xảy ra. Còn việc tham gia ban giám khảo hội đồng thi GV dạy giỏi thường là GV chủ nhiệm hoặc GV giỏi cấp huyện trở lên, nên không đến lượt các thầy, cô giáo khác. Riêng phần tiêu chuẩn năng lực chuyên môn nghiệp vụ, mỗi năm trường chỉ được mấy người nên GV cũng khó có “suất”.
Chưa thực chất
Thầy Đỗ Văn Hà, Hiệu trưởng Trường THPT Xuân Đỉnh (Cầu Giấy, Hà Nội), cho rằng việc thăng hạng gắn liền với lương và thu nhập của GV nên khá quan trọng với GV. Tuy nhiên, hiện nay nên để chất lượng giảng dạy và sự hài lòng của người học quyết định lương GV hơn là một vài cuộc thi để hợp thức hóa chứng chỉ, bằng cấp. “Nếu quy định này là tiêu chuẩn để sắp xếp vị trí việc làm thì rất khó khăn cho một số GV lớn tuổi ở môn Ngoại ngữ và Tin học. Hơn nữa, vấn đề hiệu quả công việc và kinh nghiệm làm việc ở một số vị trí quan trọng hơn là bằng cấp”.
Thầy Hà cho rằng, với chương trình phổ thông mới sắp tới, điều quan trọng là định danh vai trò của nhà giáo như thế nào, xã hội cần gì ở các nhà giáo trong thời kỳ mới và việc đánh giá như thế có phù hợp yêu cầu của nội dung mới không? “Hiện vẫn còn nhiều băn khoăn trong khâu GV khi áp dụng chương trình mới nên cần có nghiên cứu kỹ lưỡng. Nếu GV mới được đào tạo để giảng dạy chương trình mới thì sẽ xếp hạng như thế nào so với GV cũ?”.
Trao đổi ý kiến thêm về các quy định mới trong thăng hạng nghề nghiệp của GV, ông Trần Kim Tự, Phó Cục trưởng Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT) cho biết, nhiều trường hợp GV sẽ được miễn thi môn Ngoại ngữ và Tin học trong kỳ thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp, theo điều 7 của Thông tư. Trước lo lắng của nhiều GV về chứng chỉ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, Bộ GD&ĐT cũng đã thống nhất với Bộ Nội vụ, giao nhiệm vụ cho 15 cơ sở đào tạo, bồi dưỡng đủ điều kiện thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp GV các cấp. Hiện nay, 15 cơ sở này đang phối hợp các địa phương để tổ chức bồi dưỡng.
