Việc này thật ra cũng bình thường vì không phải thời điểm cuối năm mới xảy ra tình trạng “hụt” margin như nêu trên, nhưng theo dõi kỹ hơn sẽ thấy một số điểm cần lưu ý.
Theo các quy định hiện hành thì CTCK chỉ có một hạn mức nhất định để “cấp” margin cho NĐT mua CP và khi chạm ngưỡng này thì NĐT không thể mua bằng vốn margin thêm nữa.
Điều rất rõ ràng là CP khi không thể thêm margin thì sự bùng nổ trong ngắn hạn có thể bị ảnh hưởng, còn NĐT thì mất đi khả năng gia tăng thêm số lượng có thể sở hữu để qua đó sinh lãi nhiều hơn. Đó cũng là lý do diễn biến của thị trường chứng khoán có xu hướng chùng xuống trong một số phiên gần với thời điểm 31/12.
NĐT sau khi “hụt” margin thì NĐT sẽ có hai lựa chọn phổ biến: Thứ nhất, tìm kiếm xem CP nào còn hạn mức margin để mua. Thứ hai, trong trường hợp tìm không được thì đành “bó gối” ngồi chờ thêm vài phiên xem margin có tăng trở lại hay không.
Trong cả hai lựa chọn, ít nhiều đều có thể dẫn đến những xáo trộn bởi lẽ vì hết margin của CP mục tiêu mà chọn CP khác có thể dẫn đến những quyết định không hợp lý. Trong khi nếu thụ động ngồi chờ thì lại mất cơ hội sinh lãi.
Vấn đề cần nói rõ ở đây là chính sách margin của công ty chứng khoán đôi khi rất đột ngột, dù rằng khi thắc mắc thì phía CTCK đều trả lời. Chẳng hạn như trường hợp ở trên, khi NĐT thắc mắc thì nhân viên môi giới sẽ giải đáp kỹ lưỡng cho NĐT vì các lý do a, b, c… gì đó. Nhưng vấn đề không phải NĐT nào cũng được thông báo trước về những biến động có thể xảy ra với margin để chuẩn bị.
Nếu đi sâu hơn nữa về lý do, thì có lẽ do biến động về margin liên quan từng CP hay từng NĐT là liên tục, nên không dễ để CTCK có thể thông báo. Nhưng chính vì điều này, NĐT cần thận trọng để luôn chừa một phương án quản trị rủi ro, mà ở đây là rủi ro mình bị “hụt” margin trong một thời khắc nào đó. Nếu gặp trường hợp này, NĐT sẽ làm gì và nhân viên môi giới của CTCK sẽ hỗ trợ khách hàng như thế nào.
Nhìn tổng thể, hiện tượng hụt margin trong ngắn hạn có thể tác động đến một số CP vốn dĩ có thanh khoản cao, vốn margin lớn, nhưng chỉ trong ngắn hạn. Theo đó, biến động ngay trong phiên, thậm chí chỉ trong vài chục phút có thể xảy ra với biên độ lớn, nhưng sau đó tình hình có thể ổn định trở lại nhanh chóng. Như vậy, đây có thể là cơ hội cho NĐT lỡ nhịp mua trước, hoặc muốn mua với giá thấp để lướt sóng trong ngắn hạn, tận dụng để bung tiền. Nhưng nên chăng, các nhân viên môi giới và cả CTCK cần tiến đến việc phải có những lưu ý sớm và rõ ràng hơn cho NĐT về rủi ro, dù không quá lớn này?
