Tỉnh Lâm Đồng đã xác định rõ công cuộc này là “nhiệm vụ trọng tâm” trong giai đoạn 2023-2025, với mục tiêu đưa xã nông thôn mới tiến bước thành “vùng nông thôn mới thông minh”.
Một trong những điển hình cho trào lưu này là anh Nguyễn Đức Huy, tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành sinh lý thực vật, từng làm việc trong cơ quan nhà nước trước khi mở nông trại lập nghiệp. Do là thế hệ trẻ, không đủ quỹ đất để trồng rau theo cách truyền thống, anh Huy đã lựa chọn cách áp dụng công nghệ để tăng năng suất, lấy lợi thế công nghệ để bù đắp cho các bất lợi về quỹ đất hạn hẹp, nguồn nhân lực, kinh nghiệm còn hạn chế. Năm 2015, anh bắt đầu áp dụng hệ thống “Vietponics Control System” - do chính anh và người em trai tự nghiên cứu và lập trình - vào khu vườn rộng 2 ha. Có thể nói đây chính là một trong những nông trại đầu tiên ở Việt Nam áp dụng hệ thống IoT để trồng cây. Hệ thống ban đầu có lắp các cảm biến đo các thông số về thời tiết (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng…) và các thông số về sinh trưởng của cây (EC, pH, các thông số về sinh lý của cây trồng…) để từ đó đưa ra các quyết định về lượng phân cần bón, lượng nước cần tưới. Hiện nay, hệ thống được tích hợp thêm một trợ lý ảo AI giúp cho việc đưa ra quyết định thực thi chính xác hơn cũng như giúp người nông dân quản lý trang trại của mình được dễ dàng và hiệu quả hơn.
Nhưng câu chuyện không chỉ dừng lại ở cá nhân. Trên thực địa, tại phường Xuân Trường, Đà Lạt (xã Xuân Thọ cũ), các Tổ công nghệ số cộng đồng được thành lập với từ 6-8 người gồm bí thư chi bộ, đoàn viên thanh niên, trưởng thôn. Họ hỗ trợ người dân đăng ký dịch vụ công, hướng dẫn nông dân sử dụng điện thoại thông minh để truy xuất nguồn gốc, mua bán sản phẩm.
Như vậy, chuyển đổi số đã bắt đầu từ việc số hóa thủ tục hành chính, kết nối chính quyền và người dân; mở rộng đến ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp - như mô hình của anh Huy. Khi người dân ở nông thôn làm chủ được công nghệ, họ thật sự trở thành “chủ thể” của chương trình xây dựng nông thôn mới.
Hiện nay, mô hình vườn thông minh như của ThS Nguyễn Đức Huy đã trở thành hệ “tham khảo” cho nhiều hộ nông dân, doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao tại Đà Lạt, rộng hơn là Lâm Đồng. Khi đất đai, khí hậu, cây trồng vốn là lợi thế của vùng cao, thì công nghệ số hóa chính là chìa khóa giúp tăng năng suất, giảm chi phí, mở rộng thị trường. Thí dụ: rau, củ, quả trong trang trại trồng trong điều kiện môi trường được điều chỉnh tối ưu, hệ thống giám sát giúp quản lý trang trại một cách dễ dàng và có thể vận hành từ xa qua app di động hoặc nền tảng web.
Chính chuyển đổi số - với những con người tiên phong - đang trở thành động lực mạnh mẽ đưa nông thôn mới Lâm Đồng vươn lên, bền vững và hiện đại.
Một nông thôn mới thông minh cần những người như ThS Nguyễn Đức Huy - không ngại đầu tư, sẵn sàng học công nghệ, sẵn sàng thay đổi phương thức sản xuất và quan trọng là sẵn sàng lan tỏa tri thức cho cộng đồng.
