Tình trạng nghèo đói nghiêm trọng
Phát biểu ý kiến trong buổi công bố báo cáo tại Thủ đô Juba, Giám đốc quốc gia của Văn phòng WB tại Nam Sudan, ông Charles Undeland cho biết, tình trạng nghèo đói ngày càng trầm trọng là hệ quả của nhiều năm suy thoái kinh tế do gián đoạn sản xuất dầu, xung đột đang diễn ra ở nước láng giềng Sudan, dịch Covid-19 và tác động gián tiếp của cuộc khủng hoảng tại Ukraine. Ông Undeland cho biết, tỷ lệ lạm phát ở nước này lên tới 139% vào tháng 8/2024, khiến sức mua sụt giảm, trong khi nhiều năm lũ lụt nghiêm trọng cũng tác động tiêu cực đến nền kinh tế.
Theo báo cáo, tình trạng nghèo cùng cực, được định nghĩa là tỷ lệ gia đình không đủ khả năng chi trả ngay cả thực phẩm cơ bản, đã tăng 4 điểm phần trăm lên 70% vào năm 2022, sau đó tăng lên 84% năm 2023 và 92% năm 2024. Ông Undeland nhấn mạnh, triển vọng kinh tế của Nam Sudan phụ thuộc vào việc khôi phục hoàn toàn hòa bình và ổn định thông qua việc thực hiện đầy đủ thỏa thuận hòa bình được tái lập năm 2018.
Tình trạng xung đột bạo lực kéo dài như một gam mầu tối trong bức tranh nghèo đói ở Nam Sudan. Vừa qua, một vụ tấn công liều lĩnh làm gần 30 binh sĩ thiệt mạng, trong đó có cả nhân viên LHQ. Các phần tử vũ trang đã tấn công một chiếc máy bay trực thăng của LHQ đang tiến hành sơ tán các binh sĩ khỏi huyện Nasir - khu vực xảy ra đụng độ lớn giữa quân đội chính phủ với nhóm dân quân có tên là “Quân đoàn trắng”, vốn bị chính quyền Tổng thống Nam Sudan Salva Kiir quy kết là lực lượng trung thành với Phó Tổng thống Riek Machar. Bộ trưởng Thông tin Nam Sudan Michael Makuei cho biết, khoảng 27 binh sĩ thiệt mạng trong vụ tấn công, trong đó có Thiếu tướng Majur Dak và một thành viên phi hành đoàn của LHQ.
Người đứng đầu Phái bộ Gìn giữ hòa bình LHQ tại Nam Sudan (UNMISS) Nicholas Haysom chỉ trích vụ tấn công là “hành động ghê tởm” và có thể phạm phải tội ác chiến tranh theo luật pháp quốc tế. UNMISS hối thúc mở cuộc điều tra để xác định các đối tượng đứng sau vụ việc và buộc những người này phải chịu trách nhiệm.
Kêu gọi hạ nhiệt căng thẳng
Cơ quan Liên chính phủ về Phát triển của các nước Đông Phi (IGAD) kêu gọi tất cả các bên đang tham gia Thỏa thuận hồi sinh về giải quyết xung đột ở Nam Sudan (R-ARCSS), lập tức hạ nhiệt căng thẳng và tham gia đối thoại. Lời kêu gọi được đưa ra trong một thông cáo báo chí sau Hội nghị thượng đỉnh bất thường lần thứ 43 của IGAD được tổ chức trực tuyến, nhằm giải quyết tình hình an ninh nghiêm trọng ở Nam Sudan.
Theo thông cáo này, các nhà lãnh đạo IGAD đã bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” về tình hình an ninh đang xấu đi ở Nam Sudan do tình trạng bạo lực tái diễn, vi phạm các cam kết về ngừng bắn và sự gia tăng đáng kể các vụ bạo lực. Nhấn mạnh sự thiếu tin tưởng giữa các bên tham gia thỏa thuận R-ARCSS được ký ngày 12/9/2018, hội nghị kêu gọi lãnh đạo của tất cả các bên tham gia thỏa thuận này lên tiếng, thể hiện cam kết ngăn chặn xung đột tái diễn, giải quyết các vấn đề mới nổi và truyền đạt một cách hiệu quả các kết quả đã đạt được tới người dân Nam Sudan. Cho rằng R-ARCSS là nền tảng của tiến trình hòa bình ở Nam Sudan, hội nghị nhấn mạnh đối thoại và thảo luận vẫn là cách duy nhất để giải quyết những bất đồng tại quốc gia Đông Phi này.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường lần thứ 43 của IGAD diễn ra trong bối cảnh các cuộc đụng độ nổ ra tại huyện Nasir ở bang Thượng sông Nile của Nam Sudan từ giữa tháng trước giữa lực lượng Phòng vệ nhân dân Nam Sudan và các nhóm dân sự có vũ trang, cùng căng thẳng leo thang sau khi chính phủ nước này công bố kế hoạch triển khai lực lượng mới đến Nasir để luân chuyển quân đã đồn trú trong khu vực trong nhiều năm, làm dấy lên mối lo ngại trong cộng đồng địa phương về việc lực lượng này có thể nhắm vào dân thường hoặc bắt đầu chiến dịch giải trừ vũ khí.
Trước đó, Tổng Thư ký IGAD Workneh Gebeyehu đã kêu gọi các bên tham gia xung đột kiềm chế và đối thoại để xoa dịu căng thẳng đang gia tăng ở Nam Sudan, đồng thời tái khẳng định cam kết ủng hộ đối với thỏa thuận R-ARCSS, ưu tiên đối thoại và hòa giải là con đường bền vững duy nhất dẫn đến hòa bình, bảo đảm an ninh cho dân thường và ổn định trong khu vực.
