Tăng thu nhập từ xen canh mắc-ca

Tại huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum, tuy diện tích cây mắc-ca chưa nhiều, chủ yếu mang tính chất trồng xen canh với cây cà-phê. Tuy nhiên, những kết quả khả quan bước đầu đang là tín hiệu tốt để các hộ dân trên địa bàn huyện yên tâm đầu tư phát triển diện tích mắc-ca theo hướng bền vững.
Lãnh đạo huyện Đăk Hà khảo sát việc phát triển diện tích cây mắc-ca trồng xen trong vườn cà-phê già cỗi.
Lãnh đạo huyện Đăk Hà khảo sát việc phát triển diện tích cây mắc-ca trồng xen trong vườn cà-phê già cỗi.

Từ thử nghiệm ban đầu

Mắc-ca là loại cây lâm nghiệp đa chức năng, có khả năng chịu hạn cao, phù hợp với những vùng khó khăn về nguồn nước. Mặt khác, cây mắc-ca có chiều cao và tán dày nên có thể che bóng và chắn gió cho các cây trồng xen. Năm 2015, anh Dương Văn Phi ở tổ dân phố 7, thị trấn Đăk Hà trồng thử nghiệm gần 100 cây mắc-ca trong vườn cà-phê tại xã Hà Mòn theo tỷ lệ 6m x 9m với mục đích ban đầu là để chắn gió cho cây cà-phê.

Năm 2020, những cây mắc-ca cho bắt đầu trổ hoa, ra quả, anh Phi mới quan tâm tìm hiểu kỹ thuật chăm sóc loại cây trồng mới này. Đến niên vụ 2022, những cây mắc-ca bắt đầu cho thu hoạch ổn định hơn, năng suất trung bình một cây cho từ 20-40kg quả tươi, chất lượng hạt đáp ứng được yêu cầu của các đơn vị thu mua. Với mức giá ổn định, trung bình, mỗi cây mắc-ca mang về cho gia đình anh Phi lợi nhuận khoảng 1 triệu đồng.

Từ kiến thức tham khảo và thực tiễn canh tác, anh Phi cho biết, khi cây mắc-ca bước sang năm thứ tư trở đi, có thể giúp giảm 30% lượng nước tưới và tăng 20% năng suất cho cà-phê. Với đặc điểm dễ chăm sóc, ít sâu bệnh, quy trình chăm sóc cây mắc-ca khá đơn giản và hoàn toàn có thể kết hợp quá trình chăm sóc cây cà-phê. Ngoài ra, chu kỳ thu hoạch của cây mắc-ca lên đến 60 năm cũng là đặc điểm để nông dân có thể yên tâm về hiệu quả kinh tế của loại cây trồng này.

Từ thành công ban đầu của anh Phi, đã có nhiều hộ nông dân trên địa bàn huyện Đăk Hà tìm đến tham quan vườn để “tận mục sở thị” loại cây được xem “làm chơi ăn thật” này. Sau khi tham quan, hầu hết các hộ đã có cái nhìn, suy nghĩ khác về hiệu quả cây mắc-ca.

Ông Cao Kim Độ tại thôn 5, xã Hà Mòn đã nhiều lần dự định mua loại cây này về trồng xen trong vườn cà-phê già cỗi của gia đình. Tuy nhiên, vì lo lắng về năng suất cây trồng và đầu ra cho sản phẩm nên ông chưa mạnh dạn đầu tư. “Tôi đã nghe về cây mắc-ca từ lâu, nhưng nói thật là cũng chưa tin tưởng lắm. Sợ nhất là nó không có quả. Nhưng đi thực tế, học hỏi kinh nghiệm tại nhiều vườn đã cho thu hoạch thì thấy trồng xen trong vườn cà-phê khá hiệu quả nên năm nay tôi rất yên tâm để đầu tư. Tôi đã tìm được nguồn cung cấp giống bảo đảm để trồng”, ông Độ cho biết.

Và mở rộng vùng đồi khô hạn

Thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng tập trung phát triển các loại cây lâu năm có giá trị kinh tế cao, đến nay, UBND huyện Đăk Hà đã vận động, hỗ trợ nhân dân phát triển được 323ha cây mắc-ca.

Để bảo đảm hiệu quả của việc trồng cây mắc-ca, huyện Đăk Hà đã chủ động phối hợp các cơ quan chuyên môn và Hiệp hội Mắc-ca Việt Nam tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc mắc-ca để người dân áp dụng vào thực tế. Đến nay, một số diện tích bắt đầu cho thu hoạch với năng suất ổn định, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho người dân. Đây là tín hiệu khả quan để địa phương xây dựng kế hoạch, mục tiêu cụ thể nhằm phát triển diện tích trồng, đưa cây mắc-ca trở thành loại cây kinh tế bền vững.

Chủ tịch UBND huyện Đăk Hà Hà Tiến cho biết: Thực hiện chủ trương phát triển cây mắc-ca của tỉnh Kon Tum, huyện đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt. Thời gian đầu, đa phần các hộ dân vẫn chưa mạnh dạn đưa vào trồng vì lo lắng không mang lại hiệu quả kinh tế, cây không có quả. Nhưng qua đi khảo sát thực tế tại các diện tích mà người dân đã canh tác ở Đăk Hà thì thấy rằng, triển vọng phát triển kinh tế từ cây mắc-ca là hoàn toàn có cơ sở.

Trên cơ sở nhu cầu, điều kiện canh tác của người dân, UBND huyện Đăk Hà chỉ đạo các xã tuyên truyền vận động nhân dân đưa cây mắc-ca vào trồng xen canh trong diện tích cây cà-phê già cỗi, năng suất thấp của người dân và của các công ty, nông trường. Những tín hiệu khả quan về kinh tế của cây mắc-ca tại huyện Đăk Hà sẽ là cơ sở quan trọng để người dân phát huy lợi thế về điều kiện tự nhiên, trình độ sản xuất để đưa cây mắc-ca vào canh tác bền vững.

“Để việc phát triển diện tích trồng mắc-ca theo hướng bền vững, UBND huyện Đăk Hà đã chỉ đạo ngành chuyên môn và các địa phương thực hiện tốt công tác hỗ trợ, tạo điều kiện cho các hộ dân tiếp cận và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn vay ưu đãi của Nhà nước để đầu tư, phát triển và khai thác hiệu quả kinh tế của loại cây trồng này. Đồng thời thu hút đầu tư, hỗ trợ thành lập một hợp tác xã để cung ứng cây giống cũng như thu mua, chế biến hạt mắc-ca trên địa bàn huyện để nhân dân yên tâm bảo đảm đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp”, ông Hà Tiến cho biết thêm.

Có thể bạn quan tâm