Phát triển thị trường lao động an toàn, hiện đại

Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ lao động, người có công và xã hội năm 2023 do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tổ chức mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Chúng ta cần làm chủ về lao động, làm chủ về việc làm và nâng cao trình độ tay nghề, đáp ứng yêu cầu phát triển hội nhập cao là rất quan trọng. Phát triển thị trường lao động phải an toàn, hiện đại, linh hoạt trong hội nhập và bền vững”.
0:00 / 0:00
0:00
Nhiều doanh nghiệp đang đầu tư vào công nghệ hướng tới xây dựng môi trường làm việc hiện đại. Ảnh: BẮC SƠN
Nhiều doanh nghiệp đang đầu tư vào công nghệ hướng tới xây dựng môi trường làm việc hiện đại. Ảnh: BẮC SƠN

Thêm nhiều việc làm mới sau đại dịch Covid-19

Trong năm 2022, với vai trò là thành phố đầu tàu kinh tế, ngành Lao động - Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh có 60/61 chỉ tiêu, nhiệm vụ của ngành đạt và vượt kế hoạch đề ra (chiếm 98,36% kế hoạch năm). Trong đó, nổi bật là việc thực hiện một số chỉ tiêu, nhiệm vụ đạt vượt kế hoạch như: Giải quyết việc làm cho 315.612 lượt người (đạt 105,3% kế hoạch năm) (trong đó: Số chỗ việc làm mới là 141.312 lao động (đạt 100,9% kế hoạch năm)). Số lao động đang làm việc đã qua đào tạo thực hiện là 161.676 người lao động được cấp chứng chỉ hoặc giấy chứng nhận (đạt 138,38% kế hoạch năm) nâng tổng số lao động đã qua đào tạo tương đương 4.327.336/4.931.593 người, đạt tỷ lệ 87,74%/86,05% (vượt 1,69% kế hoạch năm).

Riêng về lĩnh vực lao động, việc làm, năm 2022, trong giai đoạn phục hồi sau đại dịch Covid-19, tình trạng thiếu đơn hàng đã xảy ra dẫn đến nhiều doanh nghiệp lớn sử dụng đông lao động phải cắt giảm lao động trong thời gian cận Tết Nguyên đán.

Nhằm phát triển kinh tế gắn với bảo đảm an sinh xã hội, lãnh đạo UBND thành phố cho biết, địa phương đã đề ra một số nhiệm vụ trọng tâm thực hiện trong năm 2023, như: Tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác giáo dục nghề nghiệp theo hướng linh hoạt, chuẩn hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; triển khai các giải pháp hỗ trợ tạo việc làm, kết nối thông tin cung - cầu lao động để giải quyết việc làm cho người lao động và giải quyết nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp, nâng cao chất lượng hoạt động của các sàn giao dịch việc làm.

Tại Hà Nội, thành tựu ấn tượng được đánh giá là kinh tế phục hồi phát triển nhanh, tăng trưởng đạt gần 9%. Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn vượt dự toán, đạt hơn 330 nghìn tỷ đồng. Cùng với tập trung các nhiệm vụ phát triển kinh tế, thành phố cũng tập trung bảo đảm an sinh xã hội với quan điểm chăm lo an sinh xã hội tương xứng và đồng bộ với tăng trưởng kinh tế. Công tác an sinh xã hội nói chung, công tác lao động, người có công và xã hội nói riêng đạt được nhiều kết quả tích cực.

Những tháng cuối năm, tình hình lao động, việc làm có biến động suy giảm, TP Hà Nội đã tạo việc làm mới cho hơn 200 nghìn người lao động. Tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 0,1% với 16/30 quận, huyện, thị xã không còn hộ nghèo. Hầu hết trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được chăm sóc trợ giúp bằng nhiều hình thức khác nhau.

Đà Nẵng đã về đích ở vị trí thứ ba cả nước về tốc độ tăng trưởng GRDP, là một trong những tỉnh sớm phục hồi nền kinh tế sau dịch Covid-19. Về lĩnh vực việc làm, trong năm 2022, thành phố tổ chức được hơn 50 phiên giao dịch việc làm, kết quả kết nối việc làm cho hàng nghìn lao động. Thành phố cũng triển khai dự báo thường xuyên về nhu cầu nguồn nhân lực, cung cầu lao động để có quyết sách kịp thời. Với việc triển khai đồng bộ các chính sách về việc làm, tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống còn 2,25%, thấp hơn rất nhiều so với con số hơn 8% của năm 2021. Chính sách đào tạo nghề, hỗ trợ học nghề cũng được

Đà Nẵng chú trọng, kết quả đã tuyển sinh được cho hơn 450 lao động thuộc diện này.

Năm 2023, nhận định chung là dịch bệnh đã được kiểm soát, Đà Nẵng sẽ tập trung khai thông các nguồn lực, phục hồi nền kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, đời sống cho người lao động. Lãnh đạo thành phố đề xuất Chính phủ tăng cường xúc tiến đầu tư tới thành phố; sớm được hướng dẫn về sử dụng nguồn lực công cho việc giáo dục nghề nghiệp, sớm có bộ tiêu chí ngành nghề tiêu chuẩn quốc gia cho tất cả các nghề…

Phát triển thị trường lao động linh hoạt

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 06/NQ-CP ngày 10/1/2023 về phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại, hiệu quả, bền vững và hội nhập nhằm phục hồi nhanh kinh tế - xã hội.

Theo Nghị quyết, mục tiêu tổng quát là thị trường lao động phát triển linh hoạt, hiện đại, hiệu quả, bền vững và hội nhập góp phần phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025. Trong đó, các yếu tố của thị trường lao động được phát triển đồng bộ và hiện đại; chất lượng nguồn nhân lực và hiệu quả tổ chức, vận hành thị trường lao động được nâng cao. Thị trường lao động đóng vai trò chủ động trong huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng hiện đại, bảo đảm kết nối thị trường lao động trong nước với thị trường lao động của các nước trong khu vực và trên thế giới.

Cụ thể, phấn đấu đến năm 2025: Tỷ trọng lao động nông nghiệp trong tổng lao động xã hội khoảng 25%; tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân trên 6,5%/năm; tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt 30%; đào tạo lại, đào tạo thường xuyên cho khoảng 25% lực lượng lao động; duy trì tỷ lệ thất nghiệp chung ở mức thấp dưới 3%, tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị dưới 4%; tỷ lệ thất nghiệp thanh niên thành thị ở mức thấp dưới 7%, tỷ lệ thiếu việc làm của thanh niên nông thôn dưới 6%; tỷ lệ lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội đạt 45%, trong đó nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chiếm khoảng 2,5% lực lượng lao động trong độ tuổi; 35% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm thất nghiệp; chỉ số đánh giá mức độ hài lòng của người tham gia bảo hiểm xã hội đạt mức 85%.

Để đạt được các mục tiêu đề ra, Nghị quyết nêu rõ các nhiệm vụ và giải pháp gồm:

Thứ nhất, hoàn thiện khung pháp lý, rà soát sửa đổi các quy định của pháp luật, đáp ứng nhu cầu phát triển thị trường lao động đúng hướng, tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm, bao gồm: Nghiên cứu, đề xuất ban hành, sửa đổi các chính sách để hạn chế thất nghiệp, nâng cao chất lượng lao động như: Bổ sung, hoàn thiện các chính sách mang tính chủ động, phòng ngừa thất nghiệp; chính sách hỗ trợ đào tạo nghề thông qua Thẻ học nghề cho người lao động; quy định các chuẩn chuyên môn và điều kiện bảo đảm triển khai hiệu quả hoạt động đào tạo nghề tại doanh nghiệp.

Thứ hai, phục hồi và ổn định thị trường lao động: Bám sát thực tiễn, quản trị nguồn nhân lực chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ giữa các chính sách phát triển thị trường lao động với các thị trường khác để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, trong đó có cung - cầu lao động. Khẩn trương rà soát, đánh giá nhu cầu nhân lực theo từng ngành, lĩnh vực, từng vùng để kịp thời kết nối, cung ứng lao động. Đặc biệt là đánh giá nhu cầu nhân lực của các nhà đầu tư nước ngoài đã có dự án và đang nghiên cứu đầu tư vào Việt Nam.

Thứ ba, thúc đẩy tạo việc làm bền vững và sử dụng hiệu quả lực lượng lao động: Tăng cường đầu tư, phát triển các ngành kinh tế tạo nhiều việc làm bền vững. Đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế gắn với phát triển bền vững theo hướng nâng cao chất lượng, tạo nhiều việc làm mới có năng suất, chất lượng cao. Tăng cường các nguồn tín dụng để thúc đẩy tạo việc làm mới, sáng tạo, chất lượng cao, bền vững; việc làm xanh; việc làm cho đối tượng yếu thế, vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số; ưu tiên bố trí vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội có đủ nguồn lực triển khai có hiệu quả các chương trình tín dụng giải quyết việc làm, đào tạo nghề cho người lao động, góp phần phát triển thị trường lao động bền vững.

Bên cạnh đó, tập trung thực hiện các giải pháp để phân luồng, nâng cao chất lượng nhân lực đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động. Khẩn trương triển khai các điều kiện bảo đảm hiệu quả việc phân luồng, liên thông trong hệ thống giáo dục quốc dân nhằm thúc đẩy xã hội học tập, học tập suốt đời trong cộng đồng.

Tổ chức đào tạo, cung ứng kịp thời nhân lực cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động cục bộ.

Thứ tư, công tác truyền thông: Nâng cao nhận thức, nhất là người đứng đầu một số cơ quan bộ, ngành, địa phương, đơn vị về vai trò, tầm quan trọng phát triển thị trường lao động; chủ động có giải pháp hiệu quả để bảo đảm và phát triển thị trường lao động bền vững. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền bài bản, kịp thời, liên tục, nâng cao nhận thức của người lao động, người sử dụng lao động và các chủ thể tham gia thị trường lao động; bảo đảm ổn định và phát triển thị trường lao động.