Xoa dịu nỗi đau bão số 10

Tính đến thời điểm hiện tại, cơn bão đã khiến 51 người chết và mất tích, 139 người bị thương, gây thiệt hại hơn 8.000 tỷ đồng..., đặt ra nhiệm vụ cấp thiết phải sớm khắc phục hậu quả, ổn định đời sống nhân dân.

Lốc xoáy, lũ lụt tàn phá

Chỉ chịu tác động từ hoàn lưu bão, nhưng tỉnh Ninh Bình lại bị thiệt hại nặng về người. Sáng 29/9, trên địa bàn tỉnh xuất hiện các trận lốc, lốc xoáy bất thường tại nhiều xã như Hải Thịnh, Hải Anh, Quỹ Nhất, Hồng Phong, Chất Bình và Gia Hưng khiến 9 người chết, 50 người bị thương. Trong đó riêng xã Quỹ Nhất đã có 4 người thiệt mạng. Lốc xoáy cũng làm 21 căn nhà cấp 4 bị đổ sập; 1.186 nhà hư hỏng, tốc mái; 12 điểm trường học bị thiệt hại và làm sạt lở 3 vị trí, chiều dài khoảng 50 m tại đê biển Hải Thịnh III.

Tại Hà Tĩnh, nơi bão đổ bộ, mưa to, gió giật làm 1 người chết, 17 người bị thương. Toàn tỉnh có gần 91 nghìn nhà cửa, 427 điểm trường, 75 cơ sở y tế bị hư hỏng.Bão số 10 cũng gây hư hại hơn 1.500 ha cây hoa màu, làm chết hàng nghìn con gia cầm và làm sạt lở một số tuyến đê xung yếu trên địa bàn như Cẩm Nhượng, Hữu Phủ, Hội Thống… Ước tính, Hà Tĩnh chịu thiệt hại hơn 6.000 tỷ đồng, nặng nề nhất trong các địa phương bị ảnh hưởng bởi bão số 10.

Chưa hết bàng hoàng, bà Nguyễn Thị Hương ở thôn Bắc Mới, xã Cổ Đạm (Hà Tĩnh) kể, bà vốn là đối tượng neo đơn, có hoàn cảnh khó khăn. Tháng 3/2025, bà được chính quyền hỗ trợ 30 triệu đồng sửa lại căn nhà xuống cấp. Nhưng chẳng vui được bao lâu, đến tháng 8, cơn bão số 5 đã cuốn phăng toàn bộ mái ngói ngôi nhà. Chính quyền địa phương một lần nữa huy động nguồn lực, hỗ trợ sửa nhà. Đúng một tháng sau, lại mưa to, gió giật nhà trơ mái. “Sống chừng này tuổi, tôi chưa bao giờ chứng kiến cảnh bão chồng bão dữ dội như năm nay”, bà Hương nghẹn ngào cho biết.

Khuya 29/9, bão số 10 đổ bộ đất liền tỉnh Nghệ An với sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 10-11, giật cấp 13, quần thảo nhiều giờ, gây nên cảnh toang hoang tại nhiều địa phương. Hàng nghìn ngôi nhà, công trình công cộng, cơ sở giáo dục, y tế bị đổ sập, tốc mái; hệ thống hạ tầng kỹ thuật như cột điện, viễn thông cùng cây xanh bị đổ, gãy hàng loạt; tình trạng mất điện, mất nước, giao thông đình trệ diễn ra diện rộng trên địa bàn tỉnh.

Đến sáng 30/9, hoàn lưu bão gây mưa lớn ở nhiều địa phương, khiến nhiều vùng bị nhấn chìm trong biển lũ. Các xã Lam Thành, Yên Trung (thuộc huyện Hưng Nguyên cũ) trở thành “rốn lũ” với nhiều điểm ngập sâu từ 1-2 m. Trong đó, xã Lam Thành có 1.200 hộ, hơn 5.100 nhân khẩu bị ảnh hưởng; xã Yên Trung có 13/24 xóm bị ngập với hơn 1.300 hộ dân, hơn 5.000 nhân khâu bị chia cắt. Các địa phương này rơi vào cảnh bị cô lập, mất điện, mất nước, viễn thông gián đoạn...

Không chỉ ở Lam Thành, Yên Trung, các xã thuộc vùng thấp trũng, ở ngoài các tuyến đê và các khu dân cư dọc theo các con sông của hệ thống sông Cả ở địa phận các huyện cũ như Nam Đàn, Anh Sơn, Thanh Chương, Tân Kỳ, các xã miền tây Nghệ An cũng chìm trong biển lũ. Theo báo cáo nhanh của UBND tỉnh, đến chiều 30/9, bão số 10 làm 1 người chết, hơn 44.500 ngôi nhà tốc mái, 32 nhà sập hoàn toàn, 45 điểm trường, 37 cơ sở y tế bị hư hỏng; nhiều công trình giao thông, điện, viễn thông, hàng nghìn héc-ta hoa màu... bị hư hại.

Tỉnh Thanh Hóa chịu ảnh hưởng của bão số 10 đúng lúc triều cường dâng cao, nước mặn xâm nhập; lại thêm mưa to kéo dài dẫn đến lũ lớn do hoàn lưu sau bão gây thiệt hại nặng về người và tài sản. Theo báo cáo sáng 1/10 của Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tỉnh Thanh Hóa, đã có 5 người thiệt mạng, 6 người bị thương do bão. Mưa lớn, nước sông dâng cao khiến một số khu vực trũng thấp, ven sông, suối bị ngập như các xã Nông Cống, Thạch Quảng, Thành Vinh, Kim Tân, Tượng Lĩnh, Trung Chính… Lũy kế toàn tỉnh, có gần 14.900 nhà dân bị ngập. Trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, có 56 điểm sạt lở, ngập úng; 25 đường tràn trên đường giao thông nông thôn bị hư hỏng, 12 cầu dân sinh bị lũ cuốn trôi. Ở vùng thượng du Thanh Hóa hiện còn 1.721 hộ bị cô lập tạm thời do ngập các đường tràn giao thông.

Đua với thời gian cứu thuyền viên

Tại tỉnh Quảng Trị, ảnh hưởng của bão số 10 làm 3 người chết, 9 người bị thương và 9 người mất tích; 3.300 ngôi nhà bị sập và tốc mái. Hậu quả đặc biệt nghiêm trọng là các vụ chìm 4 tàu cá làm thiệt mạng và mất tích 11 ngư dân. Cuộc giải cứu tàu cá để tìm kiếm các ngư dân nghi còn mắc kẹt vô cùng vất vả, nguy hiểm chưa từng có trong kịch bản phòng chống thiên tai.

Trước và trong bão số 10, tại Quảng Trị xảy ra 2 vụ tai nạn liên quan tàu cá của ngư dân tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (cũ), nay là Thành phố Hồ Chí Minh. Sáng 28/9, hai tàu cá mang các số hiệu BV-4670TS và BV-0042TS vào tránh trú bão số 10 tại khu vực Cửa Việt thì gặp sóng to, gió lớn khiến một tàu (có 3 ngư dân) bị chìm và tàu còn lại (có 8 ngư dân) bị mắc cạn, hư hỏng. Dù vị trí các tàu gặp nạn chỉ cách bờ chừng 1,5 hải lý, nhưng công tác giải cứu gặp khó khăn, nguy hiểm do thời tiết rất xấu. Tuy nhiên, nhận được thông tin, lực lượng Bộ đội Biên phòng đóng ở phía nam Quảng Trị (địa bàn tỉnh Quảng Trị cũ) cùng Công an các xã quyết định triển khai biện pháp ứng cứu.

Việc cứu hộ, cứu nạn giữa sóng lớn vừa xong thì 23 giờ đêm, lại có tin báo hai tàu cá neo trên sông Gianh bị đứt dây neo trôi ra biển, mất tích. Lúc này, gió bão vừa giảm nhưng mưa như trút nước. Nhận lệnh, lập tức, các chiến sĩ biên phòng lập tức lên đường làm nhiệm vụ. Nhưng giữa đêm, hai chiếc tàu cá với 13 ngư dân bị lũ dữ trên sông Gianh cuốn ra cửa biển rồi đánh chìm. Có 4 thuyền viên bơi được vào bờ, còn 9 thuyền viên mất tích.

Sáng 29/9, một trong hai tàu cá bị nạn được phát hiện tại bãi biển thôn Thanh Hải, xã Bắc Trạch. Lãnh đạo Quân khu 4 cùng lãnh đạo tỉnh Quảng Trị trực tiếp đến hiện trường chỉ đạo phương án trục vớt tàu cá, tìm kiếm ngư dân có thể còn mắc kẹt bên trong. Công tác cứu hộ gặp rất nhiều khó khăn do sóng quá lớn, lực lượng cứu hộ phải dùng máy xúc để lát những tấm sắt khổ lớn làm đường xuống bờ biển để cho xe cẩu di chuyển. Tất cả đều phải rất chính xác, an toàn, nếu không chính phương tiện cứu hộ sẽ bị lún, nghiêng trên nền cát ướt. Một cán bộ tại Sở Chỉ huy tiền phương chia sẻ, phương án giải cứu chiếc tàu bị nạn trong trường hợp sóng to, gió lớn và bị vùi trong cát như thế này chưa bao giờ có trong kịch bản diễn tập.

Cùng với việc giải cứu chiếc tàu, tỉnh Quảng Trị đã huy động hơn 17 tàu thuyền của Bộ đội Biên phòng và ngư dân tiến hành tìm kiếm những người mất tích trên vùng biển ven bờ. Hiện đã tìm thấy 3 thi thể trôi dạt vào bờ biển là thuyền viên mất tích trong bão số 10. Quảng Trị đang chạy đua với thời gian để tìm kiếm 8 ngư dân mất tích, trong đó có 6 người trong các vụ chìm tàu trên sông Gianh và 2 người bị nạn ở Cửa Việt.

Dốc sức cùng dân

Theo đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Tĩnh, mặc dù diễn biến bão phức tạp, cường độ, phạm vi ảnh hưởng rộng, tuy nhiên với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, đặc biệt là tổ chức triển khai thực hiện các phương án ứng phó với phương châm “4 tại chỗ”, thiệt hại do bão đã được hạn chế, nhất là thiệt hại về người.

Riêng các công trình phòng chống thiên tai trên địa bàn Hà Tĩnh (nhất là các tuyến đê biển xung yếu như Hội Thống, Tả Nghèn, Hữu Nghèn, Hữu Phủ, Cẩm Nhượng, Đồng Môn và nhiều hồ đập xuống cấp), do chưa đáp ứng yêu cầu ứng phó bão mạnh, nước biển dâng, mưa lũ lớn nên áp lực sơ tán dân rất lớn, gây nhiều khó khăn trong lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện. Cùng với đó, hệ thống điện bị mất gần như hoàn toàn trước thời điểm bão đổ bộ và trong bão dẫn đến sóng viễn thông bị gián đoạn, không đủ điều kiện phục vụ công tác thông tin và chỉ đạo, điều hành của hệ thống chính trị. Phương tiện cứu hộ, cứu nạn của tỉnh, đặc biệt là cứu hộ, cứu nạn trên biển chưa đáp ứng được yêu cầu, tàu cứu hộ, cứu nạn của lực lượng biên phòng tỉnh chỉ thực hiện được nhiệm vụ gió dưới cấp 8, vì vậy có những thời điểm công tác ứng phó chưa đạt kết quả như kỳ vọng.

Tại Nghệ An sáng 1/10, nước sông Vinh dâng cao đã làm nứt một đoạn bờ sông trên đường Vĩnh Giang, phường Trường Vinh khiến nước sông tràn vào, gây nguy cơ ngập lụt. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An đã huy động 300 cán bộ, chiến sĩ cùng phương tiện và vật tư để khống chế đoạn vỡ, bảo đảm an toàn cho người dân. Trước đó, đê bao Hưng Đạo ở xã Hưng Nguyên có nguy cơ nước tràn qua mặt đê, các lực lượng tại chỗ cũng có mặt kịp thời, xếp rọ đá và bao cát kịp thời khắc phục sự cố.

Lực lượng vũ trang Nghệ An đã điều động hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ cùng phương tiện, tiếp cận các khu vực ngập sâu để vận chuyển lương thực, nước uống và hỗ trợ người dân khắc phục khó khăn. Có nhiều điểm sáng giúp dân trong bão lũ của lực lượng vũ trang, điển hình như Trung úy Lương Đức Sửu, cán bộ Công an xã Môn Sơn đã bất chấp hiểm nguy, dũng cảm vật lộn với dòng lũ dữ và cứu được ông Lang Văn Phòng (trú tại bản Thái Sơn 2) đang kiệt sức, chới với giữa dòng nước xoáy. Hay cán bộ, chiến sĩ Công an xã Tân Phú dũng cảm xuyên bão đưa sản phụ Đặng Thị Ánh Tuyết (sinh năm 1997), trú tại xóm Phú Cốc đến bệnh viện an toàn.

Tại Thanh Hóa, trong mưa lũ, gần 45.400 cán bộ, chiến sĩ thuộc các lực lượng vũ trang cùng 7.342 xe ô-tô, xe cứu thương, chữa cháy, 706 xuồng máy, xuồng cao su, ca nô, mô-tô nước được huy động tham gia cứu hộ, cứu nạn. Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thanh Hóa đã dự trữ 5 tấn lương khô, 20 tấn gạo, 1.000 thùng mì ăn liền, 500 thùng nước lọc… để cấp phát cho nhân dân các khu vực bị cô lập, chia cắt. Sở Xây dựng bố trí 590 người cùng 134 máy ủi, máy xúc, xe cẩu, xe lu, 101 xe ô-tô trên các tuyến giao thông, kịp thời xử lý các tình huống phát sinh.

Sau bão lũ, Công an xã vùng cao Cổ Lũng cùng các lực lượng tại chỗ hỗ trợ các hộ cao tuổi, gia đình thiếu lao động dọn dẹp nhà ở. Chủ động, khẩn trương khắc phục hậu quả thiên tai, Công an xã Xuân Chinh huy động cán bộ, chiến sĩ phối hợp lực lượng quân sự, thanh niên, giáo viên điểm trường Mầm non Xuân Lẹ ở thôn Liên Sơn dọn bùn đất trong khuôn viên, lau rửa phòng học, đồ dùng để đón trẻ mầm non quay lại trường.

Ngày 29/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 176/CĐ-TTg về việc khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 10 và mưa lũ. Thủ tướng gửi lời thăm hỏi, chia buồn sâu sắc nhất đến thân nhân các gia đình có người bị nạn; đồng thời chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai công tác tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả bão, mưa lũ, sớm ổn định cuộc sống người dân.