Chánh án Tòa án nhân dân tối cao:

Tòa án không thu thập chứng cứ gây bất lợi cho người dân

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình nhận định, khi sửa Luật Tổ chức Tòa án nhân dân có cơ sở chính trị là Nghị quyết 27 về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa để sửa luật này tốt hơn.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại buổi thảo luận tổ chiều 9/11. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại buổi thảo luận tổ chiều 9/11. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Cải cách tư pháp là cơ sở chính trị quan trọng để sửa Luật Tổ chức Tòa án nhân dân

Thảo luận ở tổ về dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi) chiều 9/11, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình nêu nhiều quan điểm về “triết lý” sửa luật lần này. Theo ông, gần đây có Nghị quyết 27 của Trung ương về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, trong đó có cải cách tư pháp và đây là cơ sở chính trị quan trọng để sửa luật này.

Khẳng định ngành tòa án đã làm nhiều việc để “mong muốn nâng tầm nền tư pháp nước nhà”, Chánh án nhắc lại ý kiến của đại biểu Quốc hội Vũ Trọng Kim (Nam Định) tại phiên thảo luận về kinh tế-xã hội khi đề cập đến giải thích luật hay giải thích cách áp dụng luật và nói đó là hai câu chuyện khác nhau.

“Giải thích áp dụng pháp luật trong xét xử chúng ta làm từ xưa tới giờ. Thậm chí điều tra viên, kiểm sát viên ý kiến khác nhau, tòa án tuyên bản án căn cứ vào điều luật nào, bản án phải giải thích vì sao áp dụng điều này mà không phải áp dụng điều kia. Người dân có quyền biết vì sao họ thua, vì sao bị cáo phải đi tù 5 năm mà không phải 10 năm”, Chánh án nói.

Giải thích áp dụng luật vì vậy không phải là tăng quyền mà là tăng trách nhiệm của thẩm phán, giải thích để người dân tâm phục, khẩu phục. “Nhiệm vụ này không thay thế được giải thích pháp luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cũng không thay thế được Nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao”, Chánh án khẳng định.

Về thu thập chứng cứ, Chánh án cho hay, không nước nào trên thế giới cho tòa thu thập chứng cứ. Việc thu thập chứng cứ thuộc về các cơ quan tố tụng cả hình sự lẫn dân sự. Trong nguyên tắc tố tụng, tranh tụng thì tòa đứng giữa bảo đảm công bằng, khách quan, không nghiêng về bên nào.

“Nếu đứng về một bên sẽ thiếu khách quan, không lẽ toà án lại đi thu thập chứng cứ có lợi cho cơ quan nhà nước, bất lợi cho người dân?”, Chánh án nêu vấn đề và nêu quy định trong dự thảo về việc tòa án hỗ trợ thu thập chứng cứ cho người yếu thế.

Dự luật cũng dự kiến bỏ quy định tòa án khởi tố tại tòa để bảo đảm tính chất trung tâm xét xử của tòa án. Việc tòa án khởi tố tại tòa trên thực tế cũng không hiệu quả.

Quang cảnh buổi thảo luận tại Tổ 15 chiều 9/11. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Quang cảnh buổi thảo luận tại Tổ 15 chiều 9/11. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

“Chúng ta lựa chọn mô hình tố tụng suy đoán vô tội, nếu chứng cứ không đủ chứng minh thì tòa trả điều tra bổ sung một lần, sau đó tuyên vô tội”, Chánh án nói.

Đổi tên tòa án cấp tỉnh, huyện còn nhiều ý kiến khác nhau

Về quy định dự kiến tổ chức tòa án theo thẩm quyền xét xử, tức là đổi mới về tổ chức tòa án cấp tỉnh, huyện, Chánh án cho hay còn nhiều ý kiến băn khoăn.

“Đổi mới với tòa án cấp cao, tòa án tối cao, thành lập tòa án chuyên biệt cơ bản các ý kiến ủng hộ. Nhưng đổi tòa án cấp tỉnh thành tòa án phúc thẩm, tòa án huyện thành sơ thẩm thì còn ý kiến khác nhau”, Chánh án cho hay.

Nhắc tới Nghị quyết 27, Hiến pháp 2013 quy định 2 cấp xét xử sơ thẩm, phúc thẩm, trường hợp đặc biệt thì có giám đốc thẩm, tái thẩm…, Chánh án nêu rõ đây là câu chuyện không mới, có từ thời Hiến pháp 1946.

“Tổ chức theo thẩm quyền xét xử phản ánh đúng bản chất tố tụng, phù hợp với thẩm quyền, bảo đảm tính độc lập và phù hợp với tổ chức tòa án quốc tế. Nguyên tắc tòa án là cơ quan xét xử của nhà nước, thực hiện quyền tài phán quốc gia chứ không phải quyền tài phán của tỉnh, huyện. Nếu như thế có thể bị ngộ nhận là tòa án tỉnh chỉ đạo tòa án huyện về mặt hành chính. Như vậy không bảo đảm tính độc lập”, Chánh án phân tích.

“Vì điều khoản thi hành quy định từ nay trở đi, tòa án huyện được hiểu là tòa án sơ thẩm, tòa án tỉnh được hiểu là tòa án phúc thẩm. Có ý kiến vì sao phúc thẩm cũng vẫn sửa các vụ sơ thẩm, theo luật hiện hành, các vụ án tham nhũng lớn, huyện chưa đủ năng lực thì đưa lên tỉnh xử, gọi là phúc thẩm nhưng vẫn xử sơ thẩm. Cái này chúng ta căn cứ nhiệm vụ chủ yếu. Huyện xử sơ thẩm. Tỉnh chủ yếu xử phúc thẩm, trong một số trường hợp luật giao thì tỉnh vẫn xử sơ thẩm”, Chánh án giải thích.

Về chế định thẩm phán, luật hiện hành đang quy định thẩm phán cấp huyện gọi là thẩm phán sơ cấp; thẩm phán cấp tỉnh là thẩm phán trung cấp, thẩm phán ở toà án cấp cao là thẩm phán cao cấp, thẩm phán ở Tòa án nhân dân tối cao là thẩm phán tối cao.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại buổi thảo luận tổ chiều 9/11. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại buổi thảo luận tổ chiều 9/11. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

“Điều này gây ra những điều cực kỳ khó khăn cho công việc chúng tôi. Thí dụ một huyện nào đó ở Bắc Giang rất nhiều việc, muốn điều một thẩm phán ở tòa án tỉnh Bắc Giang để hỗ trợ, giải quyết cho nhanh thì không làm được được, vì ông thẩm phán trung cấp không xử các vụ sơ cấp”, Chánh án nêu rõ.

Đồng thời, điều này cũng ảnh hưởng đến niềm tin. Theo Chánh án, trong nhiều đơn kiện của người dân, họ yêu cầu vụ án phải do thẩm phán cao cấp, trung cấp xử, không tin thẩm phán sơ cấp xử, cho rằng trình độ không đáng tin cậy…, nên xử xong họ nhất định phải kháng cáo, khiến vụ án kéo dài. Trong khi đó, nhiều thẩm phán sơ thẩm kiến thức, kinh nghiệm còn hơn cả thẩm phán cao cấp, nhưng mang mãi danh thẩm phán sơ cấp.

Có thể bạn quan tâm

Quốc hội thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) với đa số đại biểu tán thành (92,81%). (Ảnh: DUY LINH)

Mở rộng phạm vi xã hội hoá một số lĩnh vực giám định tư pháp

Luật quy định theo hướng mở rộng thêm phạm vi thành lập Văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực, chuyên ngành, trong đó riêng chuyên ngành giám định ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân chỉ được thực hiện đối với tố tụng dân sự, hành chính.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2. Với Phiếu lý lịch tư pháp số 1, chỉ được yêu cầu cung cấp trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định.

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

Bộ Công an vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025, khẳng định đây là chủ trương lớn thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Thanh Hóa triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia

Ngày 4/12, Công an Thanh Hóa cho biết: Dưới sự chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, hơn 100 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động, đồng loạt đấu tranh triệt phá đường dây sử dụng máy tính, phương tiện điện tử, mạng internet thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhóm người Hàn Quốc điều hành lừa đảo bị Interpol truy nã bắt tại Đà Nẵng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Bắt nhóm người Hàn Quốc điều hành đường dây lừa đảo tại Campuchia bị Interpol truy nã

Tối 4/12, lực lượng chức năng Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp Cục Đối ngoại Bộ Công an tiến hành các thủ tục bàn giao 3 đối tượng người Hàn Quốc có lệnh truy nã quốc tế cho cơ quan chức năng Hàn Quốc. Ngay trong đêm, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã di lý các đối tượng này về nước để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đọc Lệnh bắt bị can để tạm giam với Nguyễn Thị Hoa (áo đen ở giữa).

Bắc Ninh: Khởi tố, bắt tạm giam hai cán bộ cơ quan thuế

Mở rộng điều tra vụ án “Tham ô tài sản” xảy ra tại Công ty H. có địa chỉ tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố bổ sung vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Hoa và bà Nguyễn Thị Phương - cán bộ Cục thuế Bắc Ninh về tội "Nhận hối lộ".

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.