Tạo hướng phát triển cho thị trường khoa học và công nghệ

Hoạt động của tổ chức trung gian được đánh giá là một trong các yếu tố cấu thành, quyết định sự phát triển của thị trường khoa học và công nghệ (KH và CN). Nhưng tại Việt Nam, hoạt động của các tổ chức trung gian vẫn chưa hiệu quả, chưa xây dựng được đội ngũ nhân lực chuyên nghiệp, khiến việc gắn kết giữa cung và cầu còn hạn chế.

Giới thiệu thiết bị công nghệ cao tại Phòng Innovation Lab của Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao (Khu công nghệ cao TP Hồ Chí Minh). Ảnh: LÊ THANH
Giới thiệu thiết bị công nghệ cao tại Phòng Innovation Lab của Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao (Khu công nghệ cao TP Hồ Chí Minh). Ảnh: LÊ THANH

Thị trường KH và CN là thị trường phát triển muộn nhất trong các thị trường của nền kinh tế Việt Nam, bao gồm: nguồn cung, cầu công nghệ, định chế trung gian và môi trường pháp lý. Những năm gần đây, Bộ KH và CN đã có nhiều nỗ lực để xây dựng thể chế, môi trường pháp lý, giúp thị trường công nghệ dần hoàn thiện. Nhưng định chế trung gian, mặc dù được đánh giá là một trong những yếu tố quan trọng để phát triển thị trường KH và CN, lại rất yếu kém. Bởi lẽ, nếu kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học không đến được với sản xuất và kinh doanh, không tìm được địa chỉ ứng dụng, doanh nghiệp vẫn đi tìm nguồn công nghệ nhập khẩu (loại công nghệ mà các nhà khoa học trong nước đã nghiên cứu và làm chủ) thì thị trường KH và CN sẽ khó tồn tại. Cục trưởng Phát triển thị trường và doanh nghiệp KH và CN Phạm Hồng Quất cho biết, Thông tư số 16/2014/TT-BKHCN đã quy định cụ thể về điều kiện thành lập, hoạt động của tổ chức trung gian, là nơi cung cấp dịch vụ kết nối, hỗ trợ bên cung, bên cầu trong thị trường KH và CN; thực hiện các giao dịch công nghệ, tài sản trí tuệ theo quy định của pháp luật. Tổ chức trung gian bao gồm: sàn giao dịch công nghệ; trung tâm giao dịch công nghệ; trung tâm xúc tiến và hỗ trợ hoạt động chuyển giao công nghệ; trung tâm hỗ trợ định giá tài sản trí tuệ; trung tâm hỗ trợ đổi mới sáng tạo; cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp KH và CN (vườn ươm). Hiện nay, tại Việt Nam mới chỉ hình thành được sàn giao dịch công nghệ, trung tâm xúc tiến và hỗ trợ hoạt động chuyển giao công nghệ, vườn ươm đang thúc đẩy các kết nối cung, cầu, hỗ trợ các đơn vị, cá nhân trong nghiên cứu, phát triển, nhưng vẫn chưa đạt hiệu quả. Mặt khác, đội ngũ cán bộ thực hiện các dịch vụ trung gian của thị trường KH và CN Việt Nam còn rất ít. Đánh giá từ nhiều chuyên gia cho thấy, hiện nay số cán bộ làm việc trong các tổ chức trung gian chỉ khoảng hơn một nghìn người, trong đó số lượng có khả năng có thể tư vấn, hỗ trợ theo đúng chức năng, nhiệm vụ đều dưới 50%. Trong khi đó, tại nhiều nước trên thế giới, đều có hàng chục nghìn tổ chức dịch vụ trung gian cho thị trường KH và CN, cung cấp nhiều loại hình dịch vụ đa dạng, phù hợp với xu thế và nhu cầu phát triển của xã hội. Tại Mỹ, nhiều trường đại học đẩy mạnh việc hình thành các tổ chức dịch vụ tư vấn, chuyển giao công nghệ nhằm thương mại hóa kết quả nghiên cứu, với lợi nhuận cao gấp sáu lần so với mức đầu tư. Đến nay, đã có hơn 200 trường đại học ở Mỹ hình thành tổ chức dịch vụ chuyển giao công nghệ. Nguyên Bộ trưởng KH và CN Nguyễn Quân cho biết, những năm vừa qua, Bộ KH và CN đang tập trung đẩy mạnh việc xây dựng các định chế trung gian, trong đó hình thành các sàn giao dịch công nghệ ở một số thành phố: Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, đã bắt đầu hoạt động. Ngoài ra, hằng năm đều tổ chức hội chợ công nghệ và thiết bị quốc tế (Techmart), giúp các nhà khoa học, doanh nghiệp có thể gặp nhau, ký kết được nhiều hợp đồng chuyển giao công nghệ. Nhiều sự kiện về kết nối cung, cầu công nghệ đã được tổ chức ở các địa phương, tạo điều kiện cho nhà khoa học giới thiệu kết quả nghiên cứu với doanh nghiệp. Thực tế, thông qua các hoạt động nói trên của Bộ KH và CN, nhiều doanh nghiệp đã ký kết, sử dụng và đưa công nghệ của Việt Nam vào hoạt động sản xuất. Nhưng thực tế, để thúc đẩy sự phát triển của thị trường KH và CN, cần có một chương trình ở tầm quốc gia, cần sự đóng góp của các nguồn đầu tư để sớm thành lập các đơn vị, định chế trung gian trong thị trường, hỗ trợ cho nguồn cung và nguồn cầu. Tại nhiều nước trên thế giới, tổ chức trung gian được xây dựng dựa vào nhu cầu thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ trong các trường đại học, viện nghiên cứu, góp phần thúc đẩy thị trường KH và CN, phát triển kinh tế. Việc bồi dưỡng nguồn nhân lực, làm tốt công tác đào tạo cho tổ chức trung gian của thị trường KH và CN Việt Nam được đánh giá là cần thiết trong giai đoạn này. Theo Cục trưởng Phạm Hồng Quất, các cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường các hoạt động phổ biến văn bản pháp luật, chủ trương, chính sách, dự án hợp tác quốc tế cho từng loại hình tổ chức trung gian… Quan trọng nhất là Nhà nước cần có giải pháp vĩ mô hoàn thiện định chế trung gian để cho các tổ chức KH và CN có đủ nguồn lực, kể cả về hàng hóa công nghệ đầu vào, giúp các tổ chức KH và CN lựa chọn những mặt hàng tốt nhất, đã được ứng dụng thành công và bán cho doanh nghiệp. Theo đó, cán bộ tư vấn giữ vai trò rất quan trọng, cần được đào tạo để có tư duy, tầm nhìn, kỹ năng đạt tầm quốc tế thì doanh nghiệp mới có thể tiếp thu được.

Các chuyên gia cho rằng, cần sớm tháo gỡ những nút thắt về cơ chế hoạt động hiện nay, hỗ trợ cho các tổ chức trung gian, tạo điều kiện để các công nghệ do các nhà khoa học trong nước nghiên cứu và làm chủ tham gia vào các gói thầu. Có như vậy các nhà sáng chế, sàn giao dịch công nghệ, doanh nghiệp KH và CN mới phát triển, thúc đẩy phát triển của thị trường KH và CN.

Có thể bạn quan tâm

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu tham dự hội thảo.

Vĩnh Long: Phối hợp chuyển giao ứng dụng khoa học-công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Chiều 4/12, Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ tại miền nam phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ Vĩnh Long tổ chức Hội thảo với chủ đề “Phối hợp giữa Bộ Chủ trì Chương trình Khoa học-công nghệ cấp quốc gia với các địa phương trong chuyển giao ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế- xã hội khu vực phía nam”.

Ảnh minh họa.

Cảnh báo chiến dịch ‘Hanoi Thief’ tấn công mạng doanh nghiệp Việt Nam

Hàng loạt email giả mạo hồ sơ xin việc, đính kèm tệp “Le Xuan Son CV.zip”, được gửi đến các doanh nghiệp lớn, nhỏ tại Việt Nam. Đây là lớp vỏ ngụy trang cho chiến dịch tấn công mạng mang tên Hanoi Thief, với mục tiêu xâm nhập mạng nội bộ, chiếm quyền hệ thống và đánh cắp dữ liệu khách hàng, bí mật doanh nghiệp.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.