Ngày 5 và 6/11/2023, cơ quan chức năng của thành phố đã tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Kết quả có ba đơn vị trúng đấu giá với tổng số tiền khoảng 1.700 tỷ đồng. Trong đó, mỏ cát Châu Sơn (huyện Ba Vì) có trữ lượng cát được cấp quyền khai thác là hơn 703.500 m3, giá khởi điểm được đưa ra là 2,881 tỷ đồng, giá trúng là 396,865 tỷ đồng, gấp 137 lần giá khởi điểm.
Mỏ cát Liên Mạc (quận Bắc Từ Liêm) có trữ lượng 508.603 m3 cát, giá khởi điểm 2,051 tỷ đồng, giá đấu trúng là 408,290 tỷ đồng, gấp gần 200 lần giá khởi điểm. Mỏ cát Tây Đằng - Minh Châu (huyện Ba Vì) có trữ lượng cát khai thác là 4.899.000 m3, giá khởi điểm là 19,29 tỷ đồng, giá trúng đấu giá là 883,93 tỷ đồng, gấp gần 46 lần giá khởi điểm.
Hiện nay, giá vật liệu xây dựng cát san lấp và cát xây dựng đến chân công trình tại địa bàn Hà Nội do Sở Xây dựng công bố là từ 176.000 đến 202.000 đồng/m3. Trong khi đó, giá trúng đấu giá quyền khai thác cát đối với ba mỏ cát Tây Đằng - Minh Châu, Châu Sơn, Liên Mạc lần lượt là 180.500 đồng/m3, 564.500 đồng/m3, 800.000 đồng/m3, cao gấp nhiều lần giá cát đến chân công trình tại Hà Nội.
Giá trúng đấu giá tại ba mỏ cát nêu trên cao hơn giá thị trường dẫn đến các dự án khai thác cát tại ba mỏ cát này không thể có lợi nhuận nếu khai thác đúng trữ lượng được cấp phép. Giá cát cao bất hợp lý còn có thể tác động xấu đến an ninh kinh tế và trật tự xã hội.
Đáng chú ý là hầu hết dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông trọng điểm trên cả nước ở thời điểm này đều đang phải đối mặt tình trạng thiếu cát, dẫn đến thi công chậm tiến độ. Tình trạng khan hiếm cát để thi công dẫn đến giá cát trên thị trường tăng cao, nhiều nhà thầu chật vật để xoay xở nguồn vật liệu.
Chính vì vậy, việc kiểm soát, quản lý chặt chẽ công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản là rất cần thiết, nhằm tránh tình trạng các doanh nghiệp trúng thầu lợi dụng quyền được khai thác mỏ cát sẽ khai thác vượt trữ lượng được phép, gây lũng đoạn thị trường và ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng chảy của các dòng sông.
Việc Thủ tướng yêu cầu Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội rà soát toàn bộ quá trình khảo sát, đánh giá trữ lượng mỏ, lập hồ sơ và tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở ba mỏ cát nêu trên là rất đúng đắn và được thành phố Hà Nội thực hiện nghiêm túc.
Thành phố đã chỉ đạo rà soát, kiểm tra và có văn bản không công nhận kết quả trúng đấu giá, đồng thời yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện ngay các biện pháp quản lý nhà nước đối với kết quả đấu giá ba mỏ cát đã được kiểm tra, rà soát theo đúng quy định pháp luật.
Thành phố cũng yêu cầu ngành chức năng khẩn trương rà soát, thực hiện đầy đủ các quy trình, thủ tục để tổ chức đấu giá lại quyền khai thác khoáng sản đối với ba mỏ cát nêu trên, theo đúng quy định pháp luật, báo cáo kết quả trước ngày 12/6/2024. Đây là việc làm rất cần thiết, bảo đảm không để các tổ chức, cá nhân lợi dụng sơ hở trong công tác quản lý để trục lợi.
