Phòng ngừa động đất nhờ... điện thoại

Với nỗ lực của Google, những chiếc điện thoại thông minh, thường chỉ phục vụ nhu cầu cá nhân của người dùng, như liên lạc, giải trí, tìm hiểu thông tin... đã có thể trở thành cánh cửa thoát hiểm, giúp cứu mạng hàng triệu người trước diễn biến bất thường của thiên tai, đặc biệt là động đất.

Ngay khi công bố dự án, Google đã bày tỏ mong muốn có thể hỗ trợ các quốc gia bằng cách chia sẻ số liệu thu thập được.
Ngay khi công bố dự án, Google đã bày tỏ mong muốn có thể hỗ trợ các quốc gia bằng cách chia sẻ số liệu thu thập được.

Khởi động dự án từ năm 2021, trong ba năm triển khai, công nghệ tận dụng cảm biến chuyển động trên hơn hai tỷ điện thoại sử dụng phần mềm Android của Google đã ghi được hơn 11.000 trận động đất, phát đi cảnh báo đến hàng triệu người tại 98 quốc gia và vùng lãnh thổ, chỉ bằng việc kết nối cộng đồng người dùng.

Google đã dệt nên một mạng lưới cảm biến khổng lồ, hoạt động gần như tương đương với các trạm quan trắc địa chấn chuyên dụng. Trong khi, “hầu hết các quốc gia đều không có hệ thống cảnh báo sớm động đất, và hệ thống này có thể giúp cung cấp dịch vụ đó”, nhà địa chấn học Allen Husker (Viện Công nghệ California) nhận định.

Khác với các máy đo địa chấn đặt ngầm dưới đất, hệ thống của Google dựa trên số lượng điện thoại khổng lồ hiện có trên toàn cầu. Mỗi rung chuyển, mỗi giao động nhỏ trong không khí hay mặt đất đều được điện thoại thu nhận, gửi dữ liệu lên máy chủ. Từ đó, các thuật toán xử lý tín hiệu, xác định cường độ và vị trí động đất, rồi lập tức gửi thông báo cảnh báo đến người dùng gần khu vực tâm chấn. Nghĩa là, hàng trăm triệu người có thể có cơ hội biết trước vài giây để tìm nơi trú ẩn. Trong hoàn cảnh thiên tai, vài giây đó có thể là ranh giới sinh tử.

Tuy nhiên, dù ấn tượng, công nghệ này vẫn còn nhiều giới hạn. Tháng 2/2023, khi hai trận động đất mạnh liên tiếp xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ khiến hơn 50.000 người thiệt mạng (theo Reuters), hệ thống của Google đã đánh giá thấp cường độ, gửi đi khoảng 4,5 triệu cảnh báo - nhưng chưa đủ khẩn cấp.

Do đó, chính Google cũng thừa nhận: Hệ thống cảnh báo động đất trên Android chỉ là dịch vụ “bổ sung”, không nhằm thay thế các thiết bị đo đạc và cảnh báo chính thức. Google mang lại một cách tiếp cận mới nhanh, rẻ, dễ triển khai ở mọi nơi, nhưng khi đối diện với những thảm họa cường độ lớn, chỉ công nghệ dựa vào cộng đồng thôi vẫn là chưa đủ.

Không chỉ vậy, giới chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về tính “độc quyền” và khai thác dữ liệu cá nhân của Google. Các dữ liệu thô từ điện thoại, do vướng lo ngại quyền riêng tư, không dễ dàng chia sẻ cho giới khoa học độc lập hay các cơ quan nhà nước. Điều này dẫn đến câu hỏi: Nếu một hệ thống an toàn công cộng lại phụ thuộc vào thuật toán kín kẽ của một tập đoàn công nghệ, liệu các chính phủ có thể đặt trọn niềm tin?

Có thể bạn quan tâm

Những con đường thủy xanh mướt bóng dừa.

Hào sảng sông Tiền

Sông Tiền có vai trò vô cùng to lớn trong việc kiến tạo nên Đồng bằng châu thổ sông Cửu Long, nền văn hóa, lịch sử của Nam Bộ và tính cách phóng khoáng, hào hiệp của người Nam Bộ.

Một khung cảnh tưởng chỉ còn có thể gặp trong những thước phim xưa cũ.

Kiếm tìm một hành trình yên ả

“Chạy trốn” khỏi những con đường hối hả nơi đô thị phồn hoa, chúng tôi chạy xe hướng về Cần Giờ, cứ thế thả mình vào một hành trình mênh mang yên ả.

Những họa sĩ nghiệp dư bên bờ Baltic.

Sống chậm ở Svetlogorsk

2 giờ ngắn ngủi ở Svetlogorsk không thể đủ để lặn ngụp trong thành phố nghỉ dưỡng của Liên bang Nga-nằm gói mình bên bờ biển Baltic ầm ào sóng vỗ. Tôi cố thu gom vào mắt mình, tai mình, tâm trí mình nhiều điều nhất có thể, nhưng rồi nhận ra: Những vội vã đó dường như lạc nhịp, tại một nơi chỉ hợp để “sống chậm” như Svetlogorsk.

Tàu Robert thực hiện chuyến thám hiểm quốc tế nhằm tìm kiếm nước ngọt dưới đại dương.

“Giếng ngọt” dưới lòng đại dương

Các nhà khoa học trên thế giới lên tiếng rất nhiều về hiện tượng băng tan và Trái đất nóng lên. Song, còn hiện hữu một cuộc khủng hoảng thầm lặng đáng sợ hơn: Các lục địa đang khô cạn với tốc độ báo động.

Các bạn trẻ thích thú tạo dáng với những sản phẩm... xấu đến kỳ lạ!

Kỷ nguyên... Đồ xấu đã đến?

Era of Uglies Has Arrived là tên của buổi Triển lãm mới được khai mạc tại Hàng Châu (Trung Quốc). Từ những đôi dép lấy cảm hứng từ lá bắp cải đến một tòa tháp gối hình mèo méo mó, triển lãm đặc biệt này tôn vinh những sản phẩm kỳ lạ và... kém thẩm mỹ nhất đang được bán trực tuyến tại Trung Quốc. Có điều, chúng lại… bán chạy!

Bình minh sông Hậu.

Mênh mang nước lớn

Với người dân Đồng bằng sông Cửu Long, lũ trên sông Hậu chính là dấu hiệu của sự sống. Theo lũ mà nước ngọt và phù sa ùa về, làm ngập đất đai trong làn nước giàu dinh dưỡng, để rồi khi lũ rút đi, các cánh đồng được tái sinh hoàn toàn, sẵn sàng đem đến những vụ mùa bội thu.

Chủ tịch Hideo Sawada cùng đội ngũ “nhân viên” robot tại khách sạn Henn na ở Nhật Bản.

Khách sạn Kỳ lạ

Bước vào sảnh khách sạn Henn na tại thành phố cổ kính Kanazawa (Nhật Bản), du khách ngay lập tức bị hấp dẫn bởi khung cảnh siêu thực: Đứng sau quầy lễ tân là hai chú khủng long robot to lớn, đội mũ khuân vác và đeo nơ chỉnh tề.

Thời điểm những dàn cần cẩu rời đi, cuối cùng, cũng đã đến rất gần.

Những tòa tháp đá cuối cùng

Sau hơn 140 năm xây dựng, thánh đường Sagrada Familia tại Barcelona (Tây Ban Nha) dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2026, nhân kỷ niệm 100 năm ngày mất của kiến trúc sư Antoni Gaudí. Cuối cùng, dàn cần cẩu rồi sẽ sớm được tháo dỡ, trả lại cảnh quan cho những tòa tháp đá chọc trời tuyệt mỹ.

Không gian được sắp đặt, chăm chút tỉ mỉ của bảo tàng di động.

“Bức thư tình" từ ký ức

Mang theo cả một “xứ sở thần tiên” thu nhỏ, rong ruổi từ Las Vegas đến khắp nẻo Bắc Mỹ, bảo tàng di động của nữ nghệ sĩ kiêm nhà làm phim Jessica Oreck đã tạo nên một hành trình độc đáo và thú vị.

Dư vị bất ngờ từ gai góc.

Hương vị của khô cằn

Đồng Hới nhiều thứ ngon lành, nhưng có gì mà chỉ Đồng Hới mới có không? “Anh tưởng anh lịch duyệt lắm hả? Có. Xương rồng nhé!”. Ông anh, còn chưa hết sượng sùng, đã bị cô em lôi xềnh xệch đi.

Cá voi xanh giống như “lính canh” đại dương và tiếng hát của chúng gợi mở nhiều điều về sức khỏe của hệ sinh thái.

Khi những “bản giao hưởng” dần tắt

Đã qua rồi thời kỳ những đàn cá voi xanh đua nhau cất tiếng hát để tạo nên những “bản giao hưởng” sâu thẳm, đại dương giờ đang dần trở nên yên ắng một cách đáng báo động.

Giải pháp tái sử dụng chất thải đầy hiệu quả.

Bức tường “xanh” chắn tiếng ồn

Vòng đời của chiếc lốp xe cũ thường được kết thúc ở bãi rác hoặc lò đốt, theo cách nào cũng tạo nên hiểm họa môi trường. Nhưng tại Czech, loại rác thải ấy được “lên đời”, trở thành bức tường NOBA.

Nước mắt kẻ dạn dày sương gió, hay của người chưa kịp rám nắng Biển Đông, đều cùng lặng lẽ rơi.

Cõi thiêng

Ở mảnh đất Việt Nam này có biết bao nhiêu nghĩa trang liệt sĩ? Nhiều lắm, không đếm xuể. Song, thắp nén hương trước anh linh những người đã ngã xuống vì Tổ quốc trên Biển Đông vẫn sẽ luôn là một trải nghiệm thiêng liêng.

Đền thờ Karnak, nơi còn nhiều dấu ấn của Hatshepsut.

Những đứa con của thần

Kom Ombo bên bờ sông Nile (Ai Cập) là một ngôi đền xây dưới triều đại Ptolemy. Người dẫn đường chỉ vào hàng dài những ký tự lồng khung (một dấu hiệu chỉ các tên riêng) trên đền thờ Kom Ombo và bảo đó là các hậu duệ dòng Ptolemaic. Tôi hỏi, vậy ai trong số họ là Cleopatra? Anh bạn dẫn đường quay lại: “Ý bạn là Cleopatra nào?”.

Các gờ đường trên “con đường âm nhạc” Sheikh Khalifa.

Con đường biết... “hát"

Tại tiểu vương quốc Fujairah, thuộc Các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE), một dự án độc đáo đã biến đoạn đường cao tốc dài gần 1 km thành trải nghiệm âm nhạc có một không hai.

Nhà thờ chính tòa Florence với mái vòm gạch đỏ khổng lồ.

Hội chứng Florence

Một người bạn đã thủ thỉ với tôi rằng "đi Italy, nhất định phải tới Florence". Thành phố này ẩn chứa phép thuật khiến trái tim lỡ nhịp và tâm hồn lạc lối. Không phải ngẫu nhiên du khách bốn phương cứ mãi tìm về đây, để khao khát trải nghiệm "hội chứng Florence" của riêng mình.

Những đoạn đường bỗng trở nên thú vị hơn hẳn.

Những mảnh ghép… không hoàn hảo

Khi suýt bị vấp ngã bởi một mảng nứt vỡ trên vỉa hè, Ememem - nghệ sĩ đường phố người Pháp, đã cúi xuống, cẩn thận chèn từng mảnh gạch mầu sắc vào những kẽ hở. Anh gọi đó là một sự “chữa lành”, và cũng là sự khởi đầu cho một phong trào nghệ thuật được cho là có phần kỳ lạ.

Bản sắc Kẻ Chợ hiển hiện ở từng ngõ phố Thăng Long - Hà Nội.

Hà Nội có gì cho tôi mua!?

Hơn nghìn năm tuổi, Hà Nội hầu như bao giờ cũng là trung tâm chính trị, văn hóa và kinh tế của Việt Nam. Thế nhưng, nơi đây cũng thường được gọi là Kẻ Chợ.

Giấy washi của Công ty Hidakawashi mang vẻ đẹp tinh tế, đậm chất Nhật Bản.

Lớp “áo giáp” trường tồn

Với độ dày 0,02 mm và trọng lượng chỉ 1,6 g/m², loại giấy truyền thống washi mỏng nhất thế giới đã được Công ty Hidakawashi, ở tỉnh Kochi (Nhật Bản) nâng tầm, trở thành “tấm áo” bảo vệ hoàn hảo cho những kiệt tác vĩnh cửu.

Không phải một tấm ảnh, sau cú click, Poetry Camera sẽ trả lại bạn những dòng thơ.

Lời thì thầm của… AI

Với một lần bấm nút, thay vì ảnh chụp, bạn sẽ cầm trên tay một... khúc đoản thi. Đó là cách đầy mới mẻ mà trí tuệ nhân tạo (AI) có thể giúp bạn lưu giữ những khoảnh khắc vừa trôi qua.

Hoàng hôn trên đường du ngoạn.

Mặn mòi “cung đường muối"

Giao thương là một cách kiến tạo lịch sử quan trọng. Chính vì thế, chúng ta đã biết đến những con đường giao thương lừng danh trong lịch sử thế giới như “mã trà cổ đạo”, “con đường tơ lụa”, “hải trình gia vị”... Ở Việt Nam, cũng có một con đường như thế, từ Tây Nguyên nối xuống hạ du.

Trẻ em có cơ hội khám phá một cách độc lập trong giờ học.

Bên khu rừng, dưới những tán cây

Trên một ngọn đồi ở Haninge (phía nam Stockholm, Thụy Điển), Trường mẫu giáo I Ur och Skur Spitsbergen là một tòa nhà bằng gỗ được thiết kế đặc biệt. Chỉ cần đi theo con đường xuyên qua những hàng cây và trèo lên một ngọn núi nhỏ, lũ trẻ sẽ tìm thấy khoảng đất rộng đủ chỗ cho cả lớp ngồi.

Bình minh ở Angkor Watt.

Lời thì thầm ở Angkor Watt

Chiếc xe Tuk tuk bắt đầu rẽ vào một con đường đất đỏ bụi mù mịt, băng qua một cây cầu lớn, rồi dừng trước con đường đá tảng vượt qua hào nước khổng lồ. Hai bên đầu cầu là tượng sư tử đá canh giữ, còn lan can cầu được chạm khắc tinh xảo hình rắn thần Naga bảy đầu.

Người Nhật hiện thực hóa giấc mơ đưa sake chạm đến các vì sao.

Di sản chạm đến các vì sao

Những hạt gạo lơ lửng trong không gian, hòa quyện với men và nước, tạo nên loại rượu mang hồn cốt Nhật Bản giữa vũ trụ bao la. Viễn cảnh đầy cảm hứng này là minh chứng sống động cho khả năng kết hợp giữa truyền thống lâu đời và những bước tiến công nghệ hiện đại.

Cánh đồng Lìm Mông đẹp như tranh thủy mạc.

Bản Ít Thái - mơ màng với suối mây

Từ trên đỉnh đèo Khau Phạ nhọn hoắt như cái sừng trời, men theo sợi chỉ ngoằn ngoèo bò từ trên cao xuống lũng sâu, ta sẽ rơi vào một thung lũng xinh xắn, êm đềm.

Đường chạy trong công viên.

Như ánh sáng mùa hè phương Bắc

Có những miền đất không cần nói nhiều để thể hiện lòng hiếu khách và có những con người không cần lên tiếng vẫn khiến ta thấy lòng nhân ái hiện hữu giữa thời đại nhiễu nhương.