“Hồng Hà nữ sĩ” - bộ phim truyện điện ảnh do hãng Hồng Ngát film sản xuất (đạo diễn Nguyễn Ðức Việt; tác giả kịch bản-nhà sản xuất Nguyễn Thị Hồng Ngát) xoay quanh cuộc đời thăng trầm của nữ sĩ Ðoàn Thị Ðiểm - một người phụ nữ tài sắc vẹn toàn nhưng cuộc đời gặp nhiều biến động, bà qua đời khi mới ngoài 40 tuổi. Ðoàn Thị Ðiểm được biết đến qua nhiều tác phẩm văn chương nổi tiếng, trong đó nổi bật nhất là “Chinh phụ ngâm” (bản dịch của Ðặng Trần Côn từ chữ Hán sang chữ Nôm) lưu truyền mãi cho hậu thế.
Trong buổi ra mắt phim, dù có hai phòng chiếu tại Trung tâm Chiếu phim quốc gia với gần 1.000 chỗ được mở nhưng vẫn không đáp ứng được lượng khán giả tới xem quá đông. Ðiều này nằm ngoài mong đợi của nhà sản xuất nhưng lại minh chứng cho sức hút của một bộ phim đề tài lịch sử. Ðề tài vốn đã khó, bối cảnh từ thế kỷ 18, cho nên ngay khâu chọn ngoại cảnh, phục trang đã là một thách thức với ê-kíp sản xuất phim.
Tác giả kịch bản-nhà sản xuất Nguyễn Thị Hồng Ngát chia sẻ: Phim được quay chủ yếu tại hai tỉnh Hưng Yên và Thái Bình, nhiều bối cảnh được dựng lại hoàn toàn, như một số cảnh kinh thành Thăng Long, cổng thành… Các bối cảnh tư gia quan Thượng thư, nhà ông đồ, nhà danh sĩ Ðặng Trần Côn... ê-kíp đều phải kiếm tìm và chọn lựa rất công phu, cẩn trọng. Phim có những cảnh quay khiến người xem mãn nhãn, từ cảnh rặng nhãn rộ hoa trên triền đê, đến bến đò, dòng sông, chợ quê… Hình ảnh nông thôn Bắc Bộ cộng với nhạc phim của nhạc sĩ Trọng Ðài với nền giai điệu ca trù truyền thống làm chủ đạo qua giọng hát Mai Hoa đã tạo chất thơ đầy sâu lắng.
Ðáng chú ý, hai diễn viên đảm nhận vai chính của bộ phim đều là những gương mặt mới của làng điện ảnh Việt Nam. Nữ diễn viên Anh Ðào từng diễn xuất trong các bộ phim truyền hình “Lối về miền hoa”, “Ðấu trí”… nhưng đây là lần đầu cô tham gia một vai chính trong một bộ phim điện ảnh. Áp lực là tất yếu bởi không có nhiều tư liệu về một nhân vật đã sống cách khá xa thời hiện tại, lại rất khác biệt về ngôn ngữ diễn đạt… khiến diễn viên trẻ phải nỗ lực hết sức, dành nhiều ngày tháng để tìm hiểu, nghiên cứu tư liệu về nhân vật nữ sĩ Ðoàn Thị Ðiểm, trước khi bộ phim được bấm máy. Và Anh Ðào đã diễn khá tròn vai, thể hiện được những hình ảnh khác nhau của nữ sĩ từ khi là một thiếu nữ trẻ trung, thông minh lanh lợi đến giai đoạn gồng mình trước những biến cố trong cuộc sống.
Nam diễn viên Quốc Toàn trong vai Ðặng Trần Côn cũng là một gương mặt rất mới. Anh phải thử vai hàng chục lần mới được đạo diễn Nguyễn Ðức Việt chấp nhận. Các diễn viên tiết lộ, những phân cảnh viết chữ Nôm xuất hiện trong phim hoàn toàn đều do diễn viên tự tay viết. Vào vai Ðoàn Thị Ðiểm, diễn viên Anh Ðào phải học từ cách cầm bút, pha mực trở đi, sau đó mua mực, giấy, bút về tập viết chữ Nôm miệt mài từ lúc nhận kịch bản tới khi bấm máy.
Bên cạnh nỗ lực của dàn diễn viên trẻ, các diễn viên kỳ cựu như NSND Trung Anh, NSND Lê Khanh, nghệ sĩ Vĩnh Xương, nghệ sĩ Thu Hường trong các vai phụ cũng đem đến những sắc mầu, cá tính khác nhau cho một bộ phim về thân phận nữ sĩ thời gió bụi.
Xét tổng thể, đây là một bộ phim khá chỉn chu, trau chuốt. Nhà thơ, nhà viết kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát bằng kinh nghiệm dày dặn cộng với yếu tố là một người con đất Phố Hiến-Hưng Yên (cùng quê với nữ sĩ Ðoàn Thị Ðiểm) đã dành khá nhiều tình yêu cho quê hương và vị nữ sĩ tài hoa trong kịch bản này. Với thời lượng hơn 100 phút, tiết tấu chậm rãi, nắn nót và gần như không mắc lỗi về bối cảnh, phục trang, lời thoại như nhiều phim lịch sử khác, “Hồng Hà nữ sĩ” chạm được tới tình cảm, nội tâm của người xem.
Cũng cần ghi nhận, với nguồn kinh phí có hạn, trong khi phim tái hiện bối cảnh xã hội Việt Nam thời Lê - Trịnh thì việc phục dựng được bối cảnh mặc dù có thể chưa lột tả được hết tính lịch sử của giai đoạn đó nhưng cũng đã là một nỗ lực đáng quý.
Các tác phẩm điện ảnh khai thác yếu tố lịch sử luôn thu hút nhiều tranh cãi và phản ứng. Bởi thế, những người làm phim chọn lịch sử làm đề tài phải dám chấp nhận dấn thân, thậm chí phải hứng chịu hậu quả nếu bất cẩn, cẩu thả, làm sai lệch nội dung… “Hồng Hà nữ sĩ” với sự chỉn chu nhất định, sự cầu thị và học hỏi của cả ê-kíp xứng đáng có được sự mở lòng đón nhận của khán giả. Việc hai phòng chiếu chật kín không còn chỗ trống là tín hiệu đáng mừng và sẽ còn đáng mừng hơn nếu trong thời gian ngắn sắp tới bộ phim ra rạp và chinh phục khán giả, có doanh thu phòng vé và vươn tới giải thưởng điện ảnh uy tín.
![[Ảnh] Lễ khai mạc Tuần lễ “Điện ảnh Việt Nam - Hành trình Ánh sáng” tại kinh đô điện ảnh Paris](https://cdn.nhandan.vn/images/6e57b619e7c078c0fa83b6fa2fe1fbf05a40260c02346256525e8d4a1f6dc7a1bcf52d96dff472c068845c3e9c6f36794aa4ba311f41b5cbfc9e2c7d45df3ba648b9382a8c3d1e37736b78a1be2bbad7/khai-mac-tuan-dien-anh-vn-duy-7.jpg.webp)
