Nobel Vật lý 2021: Vinh danh 3 nhà khoa học nghiên cứu về hệ thống vật lý phức tạp

Ba nhà khoa học Syukuro Manabe (sinh năm 1931, Mỹ), Klaus Hasselmann (sinh năm 1931, Đức) và Giorgio Parisi (sinh nhăm 1948, Italia) đã được vinh danh với giải thưởng Nobel Vật lý 2021 cho những đóng góp đột phá của họ đối với sự hiểu biết của con người về các hệ thống vật lý phức tạp.

Chân dung 3 nhà khoa học đạt giải Nobel Vật lý năm 2021. (Nguồn: nobelprize)
Chân dung 3 nhà khoa học đạt giải Nobel Vật lý năm 2021. (Nguồn: nobelprize)

Khoảng 16 giờ 50 phút ngày 5/10 (giờ Việt Nam), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố chủ nhân giải Nobel Vật lý năm nay.

Cụ thể, một nửa giải thưởng được chia đều cho 2 nhà khoa học Syukuro Manabe (Đại học Princeton, Mỹ) và Klaus Hasselmann (Viện Khí tượng Max Planck, Hamburg, Đức) vì đã “lập mô hình vật lý về khí hậu Trái đất, lượng hóa sự biến đổi và đưa ra dự đoán tin cậy về hiện tượng nóng lên toàn cầu”.

Trong khi đó, nhà khoa học Giorgio Parisi (Đại học Sapienza, Rome, Italia) nhận nửa giải thưởng còn lại vì đã “phát hiện ra sự tương tác lẫn nhau giữa sự rối loạn và dao động trong các hệ thống vật lý từ quy mô nguyên tử đến quy mô hành tinh”.

Thông cáo được đưa ra trên website https://www.nobelprize.org nêu rõ, “các chủ nhân giải thưởng Nobel Vật lý năm nay được vinh danh vì những nghiên cứu về các hiện tượng hỗn loạn và ngẫu nhiên. Syukuro Manabe và Klaus Hasselmann đã đặt nền móng cho sự hiểu biết của chúng ta về khí hậu Trái đất và cách loài người tác động đến nó. Trong khi đó, Giorgio Parisi đã có những đóng góp mang tính đột phá đối với lý thuyết về các vật chất bị xáo trộn và các quá trình ngẫu nhiên”.

Nobel Vật lý 2021: Vinh danh 3 nhà khoa học nghiên cứu về hệ thống vật lý phức tạp -0
Ba nhà vật lý được giải Nobel 2020: Roger Penrose, Andrea Ghez và Reinhard Genzel.

Năm 2020, giải Nobel Vật lý vinh danh 3 nhà khoa học: Roger Penrose (SN 1931, Anh), Reinhard Genzel (SN 1952, Đức) và Andrea Ghez (SN 1965, Mỹ) với các phát hiện liên quan đến hố đen, một trong những hiện tượng kỳ lạ nhất vũ trụ.

Noble Vật lý là giải Nobel thứ 2 được công bố năm nay. Trước đó ngày 4/10, Hội đồng Nobel thuộc Viện Karolinska (Stockholm, Thụy Điển) đã công bố danh tính chủ nhân giải Nobel Y sinh 2021, đó là 2 nhà khoa học người Mỹ David Julius và Ardem Patapoutian với công trình nghiên cứu về các thụ thể nhiệt và xúc giác.

Năm nay, mỗi giải thưởng Nobel được trao 10 triệu krona Thụy Điển (1,14 triệu USD), tương đương với mức thưởng năm ngoái. Giải thưởng sẽ được chia đều cho những người đạt giải.

Giải Nobel Hóa học sẽ được công bố vào ngày mai (6/10), tiếp đó là các lĩnh vực Văn học (7/10), Hòa bình (9/10) và Kinh tế (11/10).

Từ năm 1901 đến năm 2021, 115 giải Nobel Vật lý đã được trao cho 219 cá nhân (1 người được nhận 2 lần), trong đó 47 giải được trao cho 1 nhà khoa học, 32 giải được chia sẻ bởi 2 nhà khoa học, và 36 giải được chia sẻ bởi 3 nhà khoa học. Tổng cộng đã có 4 nhà khoa học nữ được vinh danh, đó là: Marie Curie (Pháp, năm 1903), Maria Goeppert-Mayer (Mỹ, năm 1963), Donna Strickland (Canada, năm 2018), và Andrea Ghez (Mỹ, năm 2020).

Chủ nhân trẻ tuổi nhất của giải Nobel Vật lý là nhà khoa học người Australia Lawrence Bragg, được vinh danh năm 1915 khi mới 25 tuổi. Trong khi đó, người cao tuổi nhất từng được trao giải thưởng này là nhà khoa học người Mỹ Arthur Ashkin, nhận giải năm 2018 ở tuổi 96.

Ông John Bardeen (1908-1991, Mỹ) là nhà khoa học duy nhất từng 2 lần đạt giải thưởng Nobel Vật lý - năm 1956 và 1972.

Có thể bạn quan tâm

Giải thưởng Chính VinFuture 2025 đã được trao cho Tiến sĩ Douglas R Lowy, Tiến sĩ John T Schiller, Tiến sĩ Aimée R Kreimer và Giáo sư Maura Gillison – Vì những khám phá và phát triển vaccine HPV nhằm phòng ngừa các khối u do virus papilloma ở người gây ra. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Công nghệ đột phá: Một liều vaccine phòng nhiều bệnh ung thư

HPV không chỉ gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ, mà còn gây ra các bệnh nguy hiểm khác như ung thư hậu môn, cũng như các bệnh ảnh hưởng đến nam giới. Thành tựu nghiên cứu vaccine HPV nhằm phòng ngừa các khối u do virus papilloma ở người gây ra đã và đang giúp thế giới giải quyết các vấn đề của toàn nhân loại.

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu tham dự hội thảo.

Vĩnh Long: Phối hợp chuyển giao ứng dụng khoa học-công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Chiều 4/12, Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ tại miền nam phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ Vĩnh Long tổ chức Hội thảo với chủ đề “Phối hợp giữa Bộ Chủ trì Chương trình Khoa học-công nghệ cấp quốc gia với các địa phương trong chuyển giao ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế- xã hội khu vực phía nam”.

Ảnh minh họa.

Cảnh báo chiến dịch ‘Hanoi Thief’ tấn công mạng doanh nghiệp Việt Nam

Hàng loạt email giả mạo hồ sơ xin việc, đính kèm tệp “Le Xuan Son CV.zip”, được gửi đến các doanh nghiệp lớn, nhỏ tại Việt Nam. Đây là lớp vỏ ngụy trang cho chiến dịch tấn công mạng mang tên Hanoi Thief, với mục tiêu xâm nhập mạng nội bộ, chiếm quyền hệ thống và đánh cắp dữ liệu khách hàng, bí mật doanh nghiệp.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.