Những trường học hạnh phúc

Ðến nay, tất cả cơ sở giáo dục trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đều triển khai xây dựng mô hình trường học hạnh phúc, với nhiều cách làm hay, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, cũng như từ yêu cầu thực tiễn xã hội.

Sáng nào cũng vậy, thầy Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh đều đứng trước cổng trường chào đón các em học sinh đến trường với cử chỉ trìu mến. Hành động này đã tạo cho các em học sinh niềm tin: Trường học là “ngôi nhà thứ hai” khi các em tới.

“Tôi muốn gửi đi ba thông điệp: Chào các em một ngày mới, hình thành nếp văn hóa chúng ta gặp nhau thì cúi đầu chào. Thông điệp thứ hai là một ngày mới hạnh phúc. Thông điệp thứ ba là nếu các em có đi trễ và gặp thầy hiệu trưởng, thì thầy cũng muốn nói rằng các em hãy bình tĩnh, không có gì vội vã, các em phải đến trường bằng một tâm thế an yên, không phải bằng một tâm thế hồi hộp, sợ sệt.

Việc chào này là một hình ảnh rất đẹp, một thông điệp về văn minh, văn hóa trong cuộc sống mà tôi muốn xây dựng thành một nền nếp của học trò và tất cả người lớn trong nhà trường. Thầy cô ở trường gặp các em cũng chào, đó là văn hóa, là nghĩa cử, là hành động đẹp tại sao mình không biết lan tỏa ra, không tốn tiền nhưng nó mang lại cho mình giá trị tinh thần rất lớn, một khởi đầu thuận lợi cho một ngày mới”, thầy Huỳnh Thanh Phú nói.

Trường học là “ngôi nhà thứ hai”

Cách xây dựng trường học hạnh phúc đối với ngôi trường có bề dày lịch sử gần 70 năm này thật đơn giản, không bằng khẩu hiệu “phô trương”, mà thay vào đó bằng các hành động cụ thể. Xuyên suốt trong một năm học, các hoạt động bao gồm việc đổi mới các chương trình giảng dạy, đều hướng đến tạo cho học sinh thấy hạnh phúc khi đến trường. Chỉ trong tháng 9 năm học 2024-2025, nhà trường tổ chức bốn hoạt động như chào mừng học sinh lớp 10, chuỗi hoạt động chào mừng năm học mới, Ngày Quốc khánh 2/9, Ngày Nam Bộ kháng chiến.

Em Hoàng Huỳnh Duy Khoa, học sinh lớp 12A5, Trường THPT Bùi Thị Xuân cho biết: Ðiều hay của nhà trường là nhìn vào nhu cầu thật sự của học sinh, từ đó đưa ra các chương trình hoạt động, giảng dạy đáp ứng được yêu cầu của học sinh.

Học sinh bây giờ thường học rất nhiều, mà học nhiều sẽ tạo ra áp lực nên nhà trường ngày càng đổi mới giảng dạy, đưa ra nhiều hoạt động thiết thực dành cho học sinh. Ðiều này giúp học sinh đến trường rất vui, bạn bè đoàn kết, vui vẻ hơn. Giáo viên, thầy cô trong trường rất quan tâm đến học sinh, hiểu được từng hoàn cảnh học sinh để có phương pháp giảng dạy cho phù hợp.

Mục tiêu xây dựng trường học hạnh phúc của Trường THPT Bùi Thị Xuân là giúp học sinh cảm thấy phấn khởi mỗi khi đến trường. Các hoạt động đều hướng đến mục đích cuối cùng là để Trường THPT Bùi Thị Xuân trở thành trung tâm cuốn hút tuổi trẻ, để các em nhận thấy cần phải đến trường, cảm thấy nơi nhà trường ấm áp, như là gia đình thứ hai của các em.

Ðây là cơ sở quan trọng giúp thành tích học tập của nhà trường từng bước nâng cao chất lượng. Những năm gần đây, tại các kỳ thi học sinh giỏi, học sinh nhà trường luôn đạt giải cao, tỷ lệ đỗ vào đại học đạt 100%; trong đó, có nhiều trường đại học uy tín.

Em Lâm Như Ý, học sinh lớp 11A5, Trường THPT Bùi Thị Xuân chia sẻ: “Học sinh nhà trường được tham gia rất nhiều hoạt động, ngoài việc tiếp thu nhiều kiến thức, kinh nghiệm, cũng như nhiều ý nghĩa thông qua từng hoạt động, chúng em gắn kết với nhau hơn, gắn kết với thầy cô hơn. Qua đó, tạo sự cân bằng giữa học tập và giải trí, tinh thần thoải mái hơn, vui vẻ hơn, và không cảm thấy áp lực phải học quá nhiều, ngày nào đi học cũng vui”.

Ðến với Trường mầm non 19/5 Thành phố, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, phụ huynh cảm nhận được không gian yên bình, sạch đẹp, thoáng đãng với thiết kế thân thiện, đơn giản nhưng hiện đại, đạt hiệu quả thẩm mỹ, tính ứng dụng cao, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa con người với thiên nhiên.

Chị Trần Ngọc Liễu, Phường 17, quận Bình Thạnh cảm thấy rất yên tâm khi cho con học lớp lá 1 tại cơ sở giáo dục mầm non này. Con đầu của chị cũng học tại đây nên chị Ngọc Liễu cảm nhận được sự thay đổi tích cực của nhà trường. Theo chị Ngọc Liễu, những năm gần đây nhà trường có những cải thiện rất tích cực.

Theo thời gian, vật chất nhà trường có thể cũ đi nhưng về tinh thần các cô luôn xây dựng môi trường học tập tích cực, vui hơn để các con cảm thấy mỗi ngày đi học được đến trường để chơi, thấy hào hứng hơn. “Con vui, con hạnh phúc thì tôi cũng rất hạnh phúc, rất yên tâm được gửi con ở trường”, chị Ngọc Liễu khẳng định.

Trong hành trình xây dựng trường học hạnh phúc, việc tạo ra môi trường học tập an toàn, thân thiện và tổ chức các hoạt động giáo dục sáng tạo là nhân tố quan trọng góp phần làm nên thành công và sự phát triển bền vững của ngôi trường 50 tuổi này.

Cô Mai Yến Hằng, Hiệu trưởng Trường mầm non 19/5 Thành phố cho biết: Mô hình giáo dục thân thiện và sáng tạo mà nhà trường triển khai chú trọng đến kiến tạo không gian lớp học, thân thiện, gần gũi, hấp dẫn, thu hút sự hứng thú cho các trẻ.

Trong môi trường đó, trẻ có cơ hội khám phá bản thân và tham gia tích cực vào các hoạt động; đồng thời, thông qua phương pháp “học bằng chơi”, giúp khai phá tiềm năng của trẻ. Ở mô hình này, giáo viên sẽ nắm bắt được cảm nhận, cũng như nhu cầu và mong muốn của trẻ, khi chơi trẻ phát triển ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp.

Thông qua chơi, trẻ tự khám phá tiềm năng và hứng thú của bản thân trong việc tiếp nhận những kiến thức mới, thậm chí còn không nhận ra rằng mình đang học bởi bị cuốn hút vào điều mình đang làm.

“Tế bào” của xã hội hạnh phúc

Hiện, Thành phố Hồ Chí Minh có hơn 2.360 trường học; trong đó có 1.275 trường mầm non, 520 trường tiểu học, 295 trường trung học cơ sở, hơn 200 trường trung học phổ thông… với khoảng 1,7 triệu học sinh.

Thành phố là địa phương đầu tiên trong cả nước ban hành bộ tiêu chí xây dựng trường học hạnh phúc với 18 tiêu chí: Sáu tiêu chí về con người, tám tiêu chí về dạy học và hoạt động giáo dục, bốn tiêu chí về môi trường.

Việc xây dựng, phát triển mô hình trường học hạnh phúc ở Thành phố Hồ Chí Minh dựa trên nguyên lý trải nghiệm hạnh phúc của con người: Kết nối với bản thân-Kết nối với người khác-Kết nối với thế giới tự nhiên.

Ngành giáo dục và đào tạo thành phố nhận thức rõ triển khai thành công mô hình này không đơn thuần là thực hiện nhiệm vụ của ngành mà còn nhằm đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của Thành phố Hồ Chí Minh.

Do đó, ngành giáo dục và đào tạo thành phố cam kết hành động với trách nhiệm cao nhất, thực hiện các nhiệm vụ bằng tinh thần đổi mới sáng tạo để xây dựng trường học hạnh phúc.

Theo Sở Giáo dục và Ðào tạo Thành phố Hồ Chí Minh, xây dựng trường học hạnh phúc là ước mơ, là khát khao của tất cả mọi người, là cả một quá trình lâu dài, đòi hỏi thầy cô thay đổi, học sinh thay đổi, phụ huynh thay đổi, xã hội thay đổi, cùng nhau thay đổi vì trường học hạnh phúc.

Ðể các cơ sở giáo dục thực hiện tốt trường học hạnh phúc, ngành giáo dục tiếp tục phối hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu và các tổ chức, cá nhân uy tín thực hiện các buổi chuyên đề để hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm ứng xử các tình huống sư phạm.

Ðồng thời, đưa giáo dục học tập, cảm xúc, xã hội và đạo đức (SEE) vào giảng dạy cho học sinh; tổ chức thực hiện các hoạt động như thực hành lòng biết ơn, nâng cao lòng trắc ẩn… để gia tăng cảm nhận hạnh phúc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh, học viên.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Ðào tạo Nguyễn Văn Phúc cho biết: Thành phố Hồ Chí Minh đã khẳng định vai trò tiên phong, sáng tạo trong việc triển khai mô hình trường học hạnh phúc. Kết quả triển khai trường học hạnh phúc tại thành phố đã tạo nên những chuyển biến tích cực, không chỉ trong nhận thức của đội ngũ cán bộ, giáo viên mà còn lan tỏa mạnh mẽ tới học sinh và phụ huynh. Các trường học tại thành phố không chỉ là nơi truyền đạt kiến thức và kỹ năng mà đã từng bước trở thành “ngôi nhà thứ hai” thật sự hạnh phúc.