“Những lá thư thời chiến Việt Nam”: Cuốn nhật ký về một thời lửa đạn

Giữa những năm tháng kháng chiến khốc liệt, giữa ranh giới của sự sống và cái chết mong manh, vô vàn lá thư của những người lính Cụ Hồ gửi về hậu phương vẫn đầy ắp niềm tin và ý chí mạnh mẽ nơi chiến trường.
Cuốn sách “Những lá thư thời chiến Việt Nam”.
Cuốn sách “Những lá thư thời chiến Việt Nam”.

Dù chỉ mới ra mắt vào giữa tháng 4, nhưng cuốn sách “Những lá thư thời chiến Việt Nam” được phát hành bởi Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã nhận được nhiều sự quan tâm của độc giả cả nước. Tác phẩm do cựu chiến binh, nhà thơ, nhà báo Đặng Vương Hưng sưu tầm và biên soạn.

Những cứ liệu lịch sử quý giá

Trong thời chiến, hoạt động viết thư được xem là một phần đời sống sinh hoạt của mỗi người lính. Họ viết thư để trải lòng và đối thoại. Gửi lá thư đi, họ khắc khoải mong chúng đến tay người nhận, rồi lại vui mừng tột độ khi nhận được hồi âm. Cả chu trình ấy, họ được sống trong sự đợi chờ và hy vọng.

Cựu chiến binh Đặng Vương Hưng, người chấp bút cho cuốn sách, đã thừa nhận rằng: “Thời ấy, viết thư, gửi thư và nhận thư là nguồn sống, cũng cần như…cơm ăn, nước uống. Thậm chí, có thể nói, người ta dựa vào lá thư như điểm tựa tinh thần để sống và vượt qua sự khốc liệt của chiến tranh”.

“Những lá thư thời chiến Việt Nam” tập hợp hàng trăm bức kỷ vật của các chiến sĩ trong hai cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước. Có khi, đó là những trang viết chan chứa tình thương yêu gửi về cho gia đình, người thân. Có khi, đó là chuyện kể về một trận đối đầu căng thẳng với quân địch. Có khi, đó là tâm sự về những mất mát, đớn đau khi tận mắt chứng kiến đồng đội mình hy sinh. Hay đơn giản chỉ là vài dòng nhật ký thuật lại những ngày “nếm mật nằm gai” trên đường ra trận.

Hơn hai tháng trời hành quân liên miên đuổi giặc, đi cả ngày cả đêm trung bình từ 34-45 cây số (có ngày tới 62 cây số), leo những đèo cao ngút ngàn hàng 20 cây và dưới trời nắng như thiêu người, khát khô cổ không có lấy một giọt nước trong. Có đêm cứ đội mưa mà đi, nước ngấm vào người lạnh thấu xương, vắt bám đầy chân cẳng. Sáng hôm sau trông anh nào cũng như thương binh và con đường đi thấm máu hồng tươi của mọi người…”, trích thư của Thượng tướng Vũ Lăng, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 3 (Binh đoàn Tây Nguyên) gửi cho vợ trước chiến dịch Điện Biên Phủ.

Những dòng tâm sự được viết vội trong lúc nghỉ chân giữa những chặng hành quân. Chúng thấm đẫm hiện thực của đời sống chiến đấu. Những hình ảnh, trải nghiệm trong đó được tái hiện chân thật đến nỗi bạn đọc dường như tưởng như mình đang hành quân cùng nhân vật, với lòng quả cảm và quyết tâm cao độ.

Hẳn khi đặt bút viết, ít ai có thể nghĩ, đến một ngày, những lá thư này lại trở thành kỷ vật vô giá. Và hầu hết, chủ nhân của chúng đến nay đã không còn. Thế nhưng, từng dòng nhắn nhủ được viết vội trên trang giấy ố vàng theo tháng năm đã trở thành chứng nhân cho thời kỳ lịch sử hào hùng của dân tộc.

“Chính những trang thư, nhật ký, ghi chép tưởng chừng rất đỗi riêng tư này, lại mang đến những thông tin và tư liệu cực kỳ quý báu. Chúng gợi mở biết bao điều về đời sống tinh thần, vật chất và cả văn hoá xã hội trong quá khứ, góp phần lý giải những bí mật của lịch sử, làm cho cuộc sống hiện tại và tương lai của chúng ta tốt đẹp hơn”, ông Đặng Vương Hưng chia sẻ.

Lan tỏa lý tưởng sống cao đẹp

Những lá thư từ hai chiều nỗi nhớ đã trở thành lý tưởng sống của cả một thế hệ cầm súng. Họ thuộc nhiều thành phần khác nhau, đến từ mọi vùng, miền của Tổ quốc. Họ có thể là trí thức, là công nhân, nông dân, hay chỉ là những cô, cậu sinh viên vừa rời khỏi ghế nhà trường. Thậm chí, có cả những lá thư được gửi từ những người ở phía bên kia chiến tuyến.

Các lá thư được cựu chiến binh, nhà thơ, nhà báo Đặng Vương Hưng sưu tầm trong nhiều năm.
Các lá thư được cựu chiến binh, nhà thơ, nhà báo Đặng Vương Hưng sưu tầm trong nhiều năm.

Xuyên suốt nội dung cuốn sách là những cảm xúc chân thực, mộc mạc nhất trong tâm hồn mỗi người lính. Ở đó, có sự phơi phới của niềm lạc quan chiến thắng, có những nỗi nhớ, niềm yêu, nhưng cũng có cả những phút giây buồn thương, đau đớn.

Độc giả Đặng Văn Thắng, cựu chiến binh thuộc Binh chủng Đặc công, cho biết: “Cuốn sách khiến tôi nhớ lại những ngày tháng tham gia chiến đấu ở Thành cổ Quảng Trị năm 1972. Nhiều đồng đội của tôi đã nằm lại mảnh đất này. Thế nhưng, với chúng tôi, việc được cầm súng chiến đấu để bảo vệ tổ quốc mãi mãi là một niềm vinh hạnh lớn lao”.

Lý tưởng của người cầm súng ấy được thể hiện rõ nét trong tác phẩm “Những lá thư thời chiến Việt Nam”. Có lẽ, đó là lý do khiến cuốn sách không chỉ hấp dẫn những cựu chiến binh, người lớn tuổi, mà còn thu hút nhiều bạn trẻ tìm đọc.

Nguyễn Đàm Linh, sinh viên năm nhất, Trường đại học Kinh tế quốc dân chia sẻ: “Em rất xúc động khi đọc được những lá thư mà các chiến sĩ gửi về cho gia đình trước ngày ra trận. Để có được hòa bình hôm nay, ông cha ta đã đánh đổi cả máu xương của mình. Họ đã sống và chiến đấu vì lý tưởng cao đẹp: Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.

Cùng chung cảm xúc ấy, Lê An Hải, sinh viên năm nhất, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) bày tỏ, nếu không có những lá thư này thì thế hệ sau như chúng em sẽ ít ai biết được các chiến sĩ ngày ấy đã sống và chiến đấu như thế nào giữa mưa bom bão đạn.

“Cuốn sách cho em cảm nhận được tinh thần kiên cường của một thế hệ hào hùng, đã xếp bút nghiên, lên đường nhập ngũ để bảo vệ đất nước. Đọc sách, em như được tiếp thêm động lực để phấn đấu, cố gắng trong học tập, rèn luyện và hoàn thiện bản thân hơn nữa”, An Hải cho biết thêm.

Cho đến tận hôm nay, “Những lá thư thời chiến Việt Nam” vẫn vẹn nguyên giá trị về ý chí, nghị lực phi thường và sáng ngời lý tưởng. Đó là những trang viết rất “đời”, sinh động và cuốn hút đến lạ kỳ. Bởi khi đọc lên, ta có thể hình dung ra số phận của từng con người, từng cảnh ngộ, thậm chí là hơi thở của cả thời đại.

Tháng 12/2004, Cuộc vận động sưu tầm và xuất bản bộ sách “Những lá thư và nhật ký thời chiến Việt Nam” được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát động trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Các tác phẩm “Mãi mãi tuổi 20”, “Nhật ký Đặng Thùy Trâm”, “Sống để yêu thương và dâng hiến”, “Tài hoa ra trận”, “Trở về trong giấc mơ”,… và gần đây nhất là “Những lá thư thời chiến Việt Nam” là kết quả của cuộc vận động này. Những cuốn sách trên đã và đang được nhiều bạn đọc trên cả nước hưởng ứng nồng nhiệt.

Có thể bạn quan tâm

Em bé gửi gắm điều ước lên Cây Hạnh phúc.

Lan tỏa yêu thương, sẻ chia từ “Cây Hạnh phúc” tại Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025

Là một trong 13 không gian trải nghiệm của Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025, khu vực “Cây Hạnh phúc-Nơi điều ước thành hiện thực” là điểm dừng chân đặc biệt thu hút đông đảo người dân và du khách. Không khí nơi đây như chậm lại, để mỗi người có thể dành khoảnh khắc suy ngẫm về điều khiến bản thân cảm thấy hạnh phúc.

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.