Người “khai sinh” Bảo tàng Công nghệ thông tin

Nằm trong con ngõ nhỏ của phố Đông Tác, quận Đống Đa (Hà Nội), Bảo tàng Công nghệ thông tin hằng ngày tấp nập du khách vào ra. Người đến đây có thể là học sinh, sinh viên chuyên ngành công nghệ thông tin của một số trường đại học, cao đẳng, cũng có thể là những kỹ sư máy tính hay đơn giản là những người yêu thích công nghệ. Họ đến bảo tàng này để tìm hiểu về lịch sử ra đời ngành công nghệ thông tin của Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.
Tiến sĩ Nguyễn Chí Công (người bên phải) hướng dẫn khách tham quan bảo tàng.
Tiến sĩ Nguyễn Chí Công (người bên phải) hướng dẫn khách tham quan bảo tàng.

Điều đáng nói là đây là một bảo tàng tư nhân do một cá nhân đứng ra thành lập và hiện là bảo tàng công nghệ thông tin đầu tiên của Việt Nam.

Sinh năm 1949 trong một gia đình trí thức ở đất Thăng Long, Tiến sĩ Nguyễn Chí Công là cháu nội của nhà chí sĩ yêu nước Nguyễn Hữu Cầu, tức “cụ cử Đông Tác”, một trong những sáng lập viên của Đông Kinh Nghĩa Thục.

Thân sinh ông là Giáo sư Nguyễn Hữu Tảo, là một trong những người có công với nền giáo dục ở Việt Nam.

Từ nhỏ Nguyễn Chí Công đã được biết đến là cậu bé thông minh, sáng dạ. Kế thừa truyền thống của gia đình nho học, Nguyễn Chí Công đam mê lịch sử, văn hóa từ nhỏ. Tuy nhiên, chàng trai Nguyễn Chí Công lại đến với chuyên ngành công nghệ thông tin qua sự định hướng có tầm nhìn của người cha từ năm 1964.

Tiến sĩ Nguyễn Chí Công chia sẻ: “Khi ấy, bố tôi ngồi nói chuyện với cụ Đào Duy Anh, nói về tương lai của tôi, bố tôi mới bảo rằng thế hệ của bố là học văn, học toán. Còn tương lai sẽ là kỹ thuật. Do vậy sang phương tây, con hãy học về kỹ thuật và cái gì mới nhất thì con chọn. Thế là tôi chọn học luôn tin học, nhưng lúc ấy chưa gọi là tin học, mà chỉ gọi là máy tính”.

Năm 1976, với vốn ngoại ngữ và những kiến thức đúc rút trong suốt thời gian du học cùng khát khao chinh phục của tuổi trẻ, Tiến sĩ Nguyễn Chí Công và những cộng sự tại Viện Khoa học Tính toán và Điều khiển (nay là Viện Công nghệ thông tin thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) chế tạo thành công chiếc máy vi tính đầu tiên của Việt Nam và châu Á mang tên VT80.

Sự kiện này đánh dấu Việt Nam trở thành nước thứ 3, chỉ sau hai cường quốc là Pháp và Mỹ, chế tạo thành công máy vi tính lần lượt vào năm 1973 và 1975.

Từ thành công này, ông và các đồng nghiệp có thêm động lực viết những phần mềm, hệ điều hành và các chương trình ứng dụng đầu tiên của người Việt.

Tiến sĩ Nguyễn Chí Công trò chuyện cùng sinh viên ngành công nghệ thông tin khi các em đến tham quan bảo tàng.

Tiến sĩ Nguyễn Chí Công trò chuyện cùng sinh viên ngành công nghệ thông tin khi các em đến tham quan bảo tàng.

Năm 1978, Tiến sĩ Nguyễn Chí Công có cơ hội làm việc trong một công ty điện lực uy tín tại Pháp. Trong thời gian ấy, thay vì mua những thiết bị, linh kiện nước ngoài mang về nước bán lại làm giàu, ông chỉ gom góp mang về một va-li đầy tài liệu và linh kiện điện tử để góp phần vào việc nghiên cứu ứng dụng.

Bên cạnh đó, với tính cách yêu quý những gì thuộc về lịch sử, văn hóa nên ngay từ những thập niên 70 đó, ông đã ấp ủ dự định về một bảo tàng công nghệ thông tin.

Sau hơn 40 năm thai nghén và lên ý tưởng cùng sự ủng hộ đắc lực từ người vợ tào khang, ông quyết định thiết kế căn phòng khách tầng 1 thành nơi trưng bày hiện vật. Sau khi đăng tải lên mạng xã hội về ý tưởng của mình, ông nhận được sự đồng tình, hưởng ứng của cộng đồng tin học.

Nhờ tâm huyết của Tiến sĩ Nguyễn Chí Công cùng sự góp sức của các chuyên gia, người yêu công nghệ trong và ngoài nước, Bảo tàng Công nghệ thông tin tư nhân đầu tiên chính thức ra mắt ngày 27/1/2020.

Tuy thành lập trong thời gian ngắn nhưng đây là địa điểm thu hút sự quan tâm của nhiều người yêu công nghệ Việt Nam.

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Chương, một người thường xuyên ghé thăm bảo tàng, cho biết: Bảo tàng có giá trị và dành cho tất cả đối tượng. Từ những nhà khoa học đến cả những em bé từ 7 đến 8 tuổi trở lên cũng có thể tham quan và học được rất nhiều điều bổ ích.

Trong số gần 1.000 hiện vật mà ông đang lưu giữ, bảo tàng trưng bày khoảng 300 hiện vật khái quát lịch sử hình thành và phát triển của ngành công nghệ thông tin thế giới và Việt Nam.

Trong số những hiện vật tại đây, có những thiết bị, linh kiện được sử dụng để tạo nên những bước ngoặt lớn tại Việt Nam như: Xây dựng mạng hay ứng dụng công nghệ chế bản điện tử vào in ấn, xuất bản.

Ngoài ra, bảo tàng còn trưng bày nhiều cuốn sách tin học, tài liệu giáo dục quý có tuổi đời khá lâu. Mỗi kỷ vật đều là minh chứng cho thời kỳ lịch sử đầy sống động của Việt Nam cũng như quốc tế.

Ông Nguyễn Trung Đồng là một trong những thành viên đã tham gia lắp chiếc máy tính đầu tiên của Việt Nam vào năm 1977 cùng ông Nguyễn Chí Công. Tuy nhiên sau đó, do thay đổi đơn vị công tác nên họ đã hoàn toàn mất liên lạc. Song nhờ sự ra đời của Bảo tàng Công nghệ thông tin đã kết nối ông Đồng và những người đồng nghiệp khi xưa với nhau.

Họ gặp lại nhau, ôn lại những chuyện xưa cũ và đặc biệt hơn họ được trực tiếp cầm nắm, chiêm ngưỡng những hiện vật đã gắn bó một thời với mình.

“Tôi xúc động vô cùng bởi anh Công đã giữ được những hiện vật rất quý giá. Đó không chỉ là những thứ để nhìn ngắm mà anh ấy đã giữ được cả một quãng thời gian chúng tôi đã sống và làm việc như thế nào”, ông Đồng xúc động chia sẻ.

Không chỉ phục vụ du khách tham quan, bảo tàng còn là nơi diễn ra các buổi hội thảo, nghiên cứu chuyên đề về tin học, lịch sử để những người chung sở thích có thể giao lưu và chia sẻ. Đặc biệt, từ khi thành lập đến nay, bảo tàng còn trở thành địa điểm học ngoại khóa lý tưởng của sinh viên chuyên ngành công nghệ thông tin của các trường đại học.

Sau một thời gian đi vào hoạt động, nhận thấy lợi ích thiết thực của bảo tàng, Tiến sĩ Nguyễn Chí Công và gia đình tiếp tục mở rộng không gian của bảo tàng. Căn phòng khách tầng 2 đã được ông dọn dẹp ngăn nắp và trở thành không gian trưng bày với nhiều tài liệu sách báo quý hiếm về công nghệ thông tin cũng như những hiện vật có giá trị.

Bên cạnh đó, Tiến sĩ Nguyễn Chí Công cũng có ý định sẽ mô hình hóa 3D toàn diện tất cả hiện vật trong bảo tàng để để giúp mọi người có thể tham quan bảo tàng trên mạng mà không cần phải đến tận nơi.

Ở tuổi 75, nhiều người đã cho phép mình nghỉ ngơi, an hưởng tuổi già, nhưng với Tiến sĩ Nguyễn Chí Công thì ngược lại.

Ông chia sẻ có những ngày ông chỉ dành 1-2 tiếng đồng hồ để ngủ, còn toàn bộ thời gian ông dành để viết sách, nghiên cứu.

Tuổi có thể cao, nhưng ông không cho phép đầu óc mình được già. Vì thế ông luôn bận bịu với công việc, vẫn hào hứng với những chuyến đi, vẫn ngổn ngang với bao dự định và vẫn đau đáu với bao nỗi niềm. Một con người trọn tấm lòng say mê, trọn một đời cống hiến.

Có thể bạn quan tâm

Phối cảnh cầu vượt trực thông trên tuyến đường Cổ Linh.

Làm cầu vượt trực thông dài hàng trăm mét giải quyết ùn tắc đường Cổ Linh

Do lưu lượng phương tiện lớn, đường Cổ Linh (Hà Nội) luôn trong tình trạng ùn tắc, mất trật tự an toàn giao thông, là “điểm nghẽn” phát triển kinh tế-xã hội của khu vực. Dù mới đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng phường Long Biên đã chủ động đề xuất giải pháp giải quyết căn cơ tình trạng này.

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Bí thư Thành ủy Hà Nội, kiểm tra tiến độ dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô tại tỉnh Hưng Yên.

Đưa dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô về đích

Do khó khăn trong giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô đang chậm so với kế hoạch. Nhìn rõ vấn đề này, thành phố Hà Nội và hai tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh đang phối hợp chặt chẽ, vào cuộc với những yêu cầu cụ thể để bảo đảm tiến độ dự án.

Lễ hội rước vua giả ở đền Sái (xã Thư Lâm, Hà Nội) là lễ hội lớn trong vùng, hằng năm thu hút đông đảo khách du lịch.

Điểm đến hấp dẫn ở phía bắc Thủ đô

Sau khi sắp xếp lại địa giới hành chính, xã Thư Lâm là địa bàn có nhiều di tích, di sản văn hóa ở khu vực phía bắc Thủ đô. Trong đó, có những địa danh đã trở thành điểm du lịch nổi tiếng như làng gỗ mỹ nghệ Thiết Úng, đền Sái, rối nước Đào Thục…, cùng nhiều giá trị tiềm ẩn chưa được khai thác.

Thành phố Hà Nội đang tích cực chuyển đổi số mạnh mẽ trong thực hiện các thủ tục hành chính.

Tích cực hỗ trợ người dân tiếp cận công nghệ số

Thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính theo hướng chuyển đổi số rõ nét. Những thay đổi này sẽ góp phần hình thành nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả.

Sống giữa lòng Hà Nội

Tôi chuyển đến khu tập thể này vào những ngày đầu tháng 12. Phố xá ngoài kia vẫn ồn ã, mà nơi đây như thể lắng lại. Không khí trầm tĩnh của khu nhà như trạng thái của một người hoài niệm đang chầm chậm lần tay vào ký ức.

Dồn lực thi công các công trình trọng điểm

Năm 2025 đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ của thành phố Hà Nội trong nỗ lực hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng, khi hàng loạt dự án quy mô lớn, có ý nghĩa chiến lược đồng loạt khởi công.

Bí thư Đoàn Thanh niên thành phố Hà Nội Nguyễn Tiến Hưng thăm, trao quà động viên thiếu nhi hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn phường Đống Đa (Hà Nội).

Tuổi trẻ Thủ đô sáng tạo trong thực tiễn, tiên phong trong hành động

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, tuổi trẻ Thủ đô đã khẳng định vai trò “đầu tàu” với nhiều mô hình sáng tạo trên mặt trận số. Bước vào nhiệm kỳ 2025-2030, tổ chức Đoàn các cấp đặt ra 17 chỉ tiêu và 3 khâu đột phá, hướng tới xây dựng thế hệ thanh niên Hà Nội có năng lực số, tinh thần tiên phong và khát vọng cống hiến.

Bài 4: Hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô

Bài 4: Hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô

Hướng tới mục tiêu trở thành thành phố kết nối toàn cầu vào năm 2045, thành phố Hà Nội đang đứng trước yêu cầu kiến tạo mô hình quản trị mới, đủ năng lực dẫn dắt phát triển bền vững. Những hạn chế kéo dài như ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị và ngập úng... đòi hỏi cấp bách phải được xử lý căn cơ.

Bài 3: Tỏa sáng bản sắc văn hóa Thủ đô

Bài 3: Tỏa sáng bản sắc văn hóa Thủ đô

Người Hà Nội không chỉ giữ vững những phẩm chất vốn có mà còn được tích hợp những phẩm chất mới. Cùng với đó, Hà Nội đang vươn mình trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa của châu lục và thế giới. Đó là những nền tảng vững chắc để Thủ đô bước vào một thời đại phát triển mới.

Bài 2: Động lực mới cho tăng trưởng và quản trị hiện đại

Bài 2: Động lực mới cho tăng trưởng và quản trị hiện đại

Hà Nội đang tạo dựng những động lực tăng trưởng mới qua đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển hạ tầng công nghệ, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư. Cùng với đó, hàng loạt dự án lớn về môi trường, giao thông, hạ tầng đô thị được triển khai, góp phần nâng cao chất lượng sống người dân, nâng cao năng lực quản trị đô thị hiện đại.

Lãnh đạo Thành phố Hà Nội trao chứng nhận cho các doanh nghiệp đạt TOP 1 hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích năm 2025.

Hàng Việt chinh phục người tiêu dùng

Chương trình “Bình chọn hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích” năm 2025 đã tạo thêm một sân chơi uy tín, minh bạch, giúp doanh nghiệp khẳng định thương hiệu và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

Đoàn Chủ tịch kỳ họp thứ 28 Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội. ( Ảnh THẾ ĐẠI)

Tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn

Tại kỳ họp thứ 28 của Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội khóa 16, nhiệm kỳ 2021-2026, các đại biểu đã chỉ ra một số điểm nghẽn như: nhà ở xã hội, thoát nước đô thị, ùn tắc giao thông, trường học quá tải... Đây là những vấn đề bức xúc đã tồn tại trong thời gian dài, cần có giải pháp để giải quyết triệt để.

Tổ hợp dự án nhà ở xã hội và dịch vụ thương mại AZ Thăng Long. (Ảnh QUANG NGUYÊN)

Áp dụng cơ chế mới phục vụ tái định cư và tạm cư

Một giải pháp quan trọng nhằm tháo gỡ vướng mắc cho công tác đền bù, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng khi thực hiện các dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị trên địa bàn Hà Nội đã được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua tại kỳ họp thứ 28.

Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Hà Nội biểu quyết thông qua hội nghị lần thứ ba, trong đó có Quy định mới về công tác cán bộ.

Nâng cao hơn nữa chất lượng công tác cán bộ

Thành ủy Hà Nội đã ban hành Quy định về phân cấp quản lý cán bộ và quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử, tạm đình chỉ công tác, cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm đối với cán bộ.

Điểm hẹn văn hóa mới của Thủ đô

Chiều 30/11, tại Nhà Bát Giác, Vườn hoa Lý Thái Tổ (phường Hoàn Kiếm), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chính thức ra mắt Dự án “Âm nhạc cuối tuần”. Giữa không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm, những giai điệu Jazz vang lên đã mở đầu cho chuỗi hoạt động nghệ thuật công cộng được kỳ vọng sẽ trở thành điểm hẹn văn hóa mới của Thủ đô.

Khách du lịch ngồi sát khu vực đường ray khi tàu đi qua.

[Ảnh] Phố cà-phê đường tàu nhộn nhịp trở lại sau lệnh giải tỏa

Dù mới bị lực lượng chức năng giải tỏa, yêu cầu hàng chục hộ dân ký cam kết không lấn chiếm hành lang an toàn đường sắt, nhưng chỉ sau vài ngày, tại phố cà-phê đường tàu (thuộc các phường Ba Đình, Hoàn Kiếm ở Hà Nội), bàn ghế lại được kê sát đường ray để phục vụ khách du lịch như chưa từng có lệnh cấm.