Đột phá sắp xếp, đổi mới cơ chế hoạt động
Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị nhiệm kỳ Đại hội XIII và năm 2025 ghi nhận dấu ấn nổi bật là kết quả tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017, Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Từ việc đánh giá hơn 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18, tại Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Trung ương cơ bản thống nhất với các nội dung đề xuất của Bộ Chính trị và Đề án về phương án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Trong điều kiện “vừa chạy vừa xếp hàng”, các cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị đồng loạt triển khai với tinh thần khẩn trương. Ban Thường vụ các địa phương đồng loạt tiến hành ngay việc lấy ý kiến nhân dân về sắp xếp đơn vị hành chính. Tỉnh ủy, thành ủy các địa phương trong diện sáp nhập tổ chức gặp gỡ trao đổi thống nhất xây dựng đề án sắp xếp, sáp nhập cùng lộ trình thực hiện; sắp xếp trụ sở làm việc, tài sản công, chế độ hỗ trợ cán bộ. Đối với chủ trương không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện, triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các tỉnh ủy, thành ủy tiến hành khảo sát, lấy ý kiến các tầng lớp nhân dân, xây dựng đề án. Thành ủy Hải Phòng ban hành kế hoạch thực hiện gồm 38 nhiệm vụ, được chia thành 4 nhóm, với 4 giai đoạn; đồng thời thành lập bộ phận thường trực tiếp nhận, hướng dẫn, giải đáp các nội dung, đề xuất, kiến nghị của các cơ quan, đơn vị, địa phương trong thực hiện các nhiệm vụ.
Với tinh thần đổi mới, Trung ương quyết tâm khắc phục tình trạng chậm triển khai, thực hiện nghị quyết, bảo đảm giữa quá trình ban hành nghị quyết và triển khai thực hiện không có điểm trễ. Tinh thần này được thể hiện rõ trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo triển khai chính quyền địa phương 2 cấp. Ngay sau khi Trung ương cho chủ trương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khẩn trương giao nhiệm vụ cụ thể cho các đảng ủy, cơ quan Trung ương, địa phương. Hằng tuần, Bộ Chính trị, Ban Bí thư họp, đánh giá kết quả, ra kết luận chỉ đạo giải quyết kịp thời vướng mắc khó khăn. Chính vì vậy, chỉ sau hơn 4 tháng, mô hình chính quyền 2 cấp đã hoạt động ổn định, được nhân dân đánh giá cao.
Bác Phạm Thị Chỉ, Tổ dân phố 8, phường Hải An, thành phố Hải Phòng đến làm thủ tục trợ cấp hưu trí xã hội tại Trung tâm hành chính công phường Hải An bày tỏ sự hài lòng khi thấy không gian sạch, đẹp, thái độ cán bộ tiếp dân nhiệt tình, chu đáo và kết quả được trả trong thời gian ngắn, không qua các khâu trung gian.
Trong năm 2025, với quyết tâm và tinh thần đổi mới, các mục tiêu Nghị quyết số 18-NQ/TW đề ra đã được hoàn thành vượt mức. Hệ thống chính trị giảm 63 đầu mối trực thuộc Trung ương, tương đương giảm 58,3%; điều chỉnh địa giới hành chính giảm 46% số đơn vị cấp tỉnh; sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, giảm 66,9% số đơn vị cấp xã so với thời điểm trước tháng 10/2024. Kết quả này khẳng định nỗ lực, quyết tâm, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng trong đổi mới, đột phá tổ chức thực hiện nghị quyết.
Tạo nền tảng lý luận, cơ sở chính trị vững chắc
Năm 2025, Trung ương tập trung chỉ đạo thành công đại hội đảng bộ các cấp, hướng tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng. Trong đó, công tác chuẩn bị các Văn kiện Đại hội XIV là nhiệm vụ quan trọng, được tiến hành công phu, khoa học. Nhiều nội dung mới, cách làm mới được Trung ương thống nhất thông qua. Trước hết, là việc bổ sung lý luận về đường lối đổi mới vào hệ tư tưởng của Đảng. Đây là kết quả từ quá trình tổng kết lý luận, thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo đường lối đổi mới của Đảng sau 40 năm.
Theo đồng chí Nguyễn Văn Hay, Phó Bí thư Đảng ủy Cơ quan Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, lý luận về đường lối đổi mới là thành tố quan trọng, cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là “ngọn đuốc” tiếp tục soi đường cho dân tộc trong kỷ nguyên mới. Tại Hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII đã thống nhất tích hợp nội dung 3 văn kiện gồm Báo cáo chính trị, Báo cáo kinh tế-xã hội, Báo cáo Tổng kết xây dựng đảng thành Báo cáo chính trị theo một trục xuyên suốt, thống nhất, đồng bộ. Việc tích hợp này xuất phát từ thực tiễn mới của đất nước, sự phát triển nhận thức lý luận và tổ chức thực hiện của Đảng, bảo đảm sự nhất quán về nội dung; ngắn gọn, súc tích, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện.
Theo PGS, TS Nguyễn Viết Thông, nguyên Tổng Thư ký kiêm Ủy viên Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, đây là quyết định thể hiện bước tiến về mặt nhận thức. Việc tích hợp sẽ giúp tránh trùng lặp và khắc phục tình trạng không thống nhất, tạo thuận lợi cho quá trình quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội. Khẳng định quyết tâm, kiên quyết tạo đột phá trong triển khai thực hiện nghị quyết, dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV có Chương trình hành động với những nhiệm vụ, đề án, công trình, dự án quan trọng, có tính chiến lược trong giai đoạn 2026-2030, phân công trách nhiệm cụ thể, rõ nguồn lực, tiến độ và các điều kiện cần thiết để thực hiện. Đây là nỗ lực khắc phục tình trạng chờ đợi cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội; đề cao tính hành động; bám sát mục tiêu, quan điểm chỉ đạo, định hướng phát triển, nhiệm vụ trọng tâm và các đột phá chiến lược.
Trong một tháng tổ chức lấy ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội, các đoàn thể nhân dân, cán bộ, đảng viên và nhân dân, đã có hơn 2,5 triệu ý kiến đóng góp vào dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng. Các ý kiến góp ý thống nhất cao với nội dung, kết cấu và tinh thần đổi mới của dự thảo các văn kiện, về định hướng phát triển đất nước và xây dựng Đảng, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Nhiều ý kiến tập trung đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều lệ Đảng theo hướng tăng cường tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức cơ sở đảng, phát huy trí tuệ và sức mạnh đổi mới của toàn hệ thống chính trị. Các ý kiến của nhân dân được Ban Chấp hành Trung ương giao Bộ Chính trị chỉ đạo Tiểu ban văn kiện và các cơ quan liên quan tiếp thu để hoàn thiện dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng.
Năm cuối của nhiệm kỳ Đại hội XIII, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của Trung ương, cấp ủy, chính quyền các cấp và toàn hệ thống chính trị thống nhất, quyết tâm cao, hoàn thành nhiều nhiệm vụ quan trọng trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, lan tỏa niềm tin và khơi dậy khát vọng đổi mới sáng tạo. Với khí thế, động lực mới, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp khẳng định nỗ lực thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược, phát triển đất nước thịnh vượng, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.
